Son Mühür- Türkiye’de evlilik ya da taşınma sürecinde ilk alınan beyaz eşyalardan biri çamaşır makinesidir. Ancak Amerika Birleşik Devletleri’nde bu durum oldukça farklı bir tablo sunar. Milyonlarca Amerikalı, çamaşırlarını kendi evinde değil, mahalle çamaşırhanelerinde yıkamayı tercih ediyor.
Laundromat kültürü nasıl ortaya çıktı?
ABD'de çamaşır makinelerinin evlerde yaygın olmamasının kökeni 1930’lara dayanıyor. Teksas’ta açılan ilk çamaşırhane, kısa sürede sadece bir ihtiyaç değil, aynı zamanda sosyal bir alışkanlık haline geldi. Bugün hala büyük şehirlerde yaşayan milyonlarca kişi, çamaşırlarını evde değil, toplu çamaşırhanelerde yıkıyor.
Altyapı ve konut yapısının etkisi
20. yüzyılın başında özellikle metropollerde yapılan apartman dairelerinde, çamaşır makinesi kurulabilecek alan ya da tesisat altyapısı çoğunlukla bulunmuyordu. Bu da “laundromat” kültürünün yaygınlaşmasına zemin hazırladı. Özellikle dar gelirli aileler için bu sistem zamanla vazgeçilmez hale geldi.
Ekonomik tercihler ve maliyet avantajı
Amerikalıların önemli bir kısmı, tek seferde pahalı bir çamaşır makinesi almak yerine, haftalık küçük ödemelerle yıkama yapmanın daha ekonomik olduğunu düşünüyor. Ayrıca çamaşırhanelerde kullanıcıdan elektrik, su ve deterjan ücreti alınmaması da ekstra bir tasarruf sağlıyor.
Ev sahiplerinin kısıtlamaları
ABD’de birçok ev sahibi, kiraya verdikleri konutlarda çamaşır makinesi kullanımını riskli buluyor. Elektrik arızası, su kaçağı ya da tesisat problemleri gibi nedenlerle makinelerin kurulmasına izin vermeyebiliyorlar. Bu da kiracıları mahalle çamaşırhanelerine yönlendiren bir başka önemli neden olarak öne çıkıyor.