Ekonomist Mahfi Eğilmez, Bakan Mehmet Şimşek'in duyurduğu Dünya Bankası'ndan alınacak olan 18 milyar dolarlık kredinin detaylarını açıkladı. Sosyal medya platformu X'ten (Twitter) paylaşımda bulunan Eğilmez, IMF kredisi ile Dünya Bankası kredisi arasındaki farklara açıklık getirdi.
Dünya Bankası'nın yatırım projelerine, IMF'nin ise genel borçlara kredi verdiğini aktaran Eğilmez, "Dünya Bankası (DB) kredilerinin kullanma yeri, ilgili projedir. IMF borcunu ise istediğiniz yerde kullanabilirsiniz. Dolayısıyla 'DB'den para geliyor bunu istediğimiz yere harcayabiliriz' gibi bir çıkarım doğru değildir" ifadelerini kullandı.
İşte Mahfi Eğilmez’in açıklaması…
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Dünya Bankası ile Türkiye arasında yapılan 5 yıllık mali işbirliğini kapsayan Ülke İşbirliği Çerçevesi Programı'nın, İcra Direktörleri Kurulu'nda görüşülerek yürürlüğe girdiğini açıkladı. Şimşek, “İlk üç yıl içinde ülkemize ilave 18 milyar dolarlık finansman sağlanacak” dedi.
Dünya Bankasından (DB) alınacağı açıklanan ek 18 milyar dolarlık ek destek için pek çok soru geliyor. Soruların çoğu insanların son dönemde projelere karşı duyduğu kuşkuları yansıtırken bazıları da IMF destekleriyle olan farkları üzerine yoğunlaşıyor. Kısaca açıklamaya çalışayım.
DB, yatırım projelerine kredi verir. IMF ise genel borç verir. Yani DB mesela bir liman yapılacaksa bunu finanse eder. Bunu yaparken de kendi ihale yöntemlerinin uygulanmasını ve belirli bir yerli malı oranı dışında dünyadan alış veriş yapılmasını şart koşar. IMF ise ödemeler dengesi finansmanı için borç verdiğinden koyduğu koşulların (mesela bütçe açığının belirli bir orana düşürülmesi gibi) yerine getirilip getirilmediğine bakar.
Dünya Bankası’ndan geleni istediğiniz yerde kullanamazsınız…
DB kredilerinin kullanma yeri ilgili projedir, IMF borcunu istediğiniz yerde kullanabilirsiniz. Dolayısıyla DB'den para geliyor bunu istediğimiz yere harcayabiliriz gibi bir çıkarım doğru değildir.
DB, yapılan harcamaların projeyle ilgili olup olmadığını ve kendi şartnamelerine uygun olup olmadığını denetler ve kredi dilimini ondan sonra serbest bırakır. IMF ise sadece koyduğu koşulların (performans kriterleri) yerine getirilip getirilmediğine bakar ondan sonra borcun ilgili dilimini serbest bırakır.
Astronomik faziler ödemek zorunda kalırsınız…
Her iki kurumun da sağladığı desteğin maliyeti (faizi) piyasaya göre düşüktür. IMF borçlarında miktar arttıkça maliyet de artar. Buna karşılık, bir ülke zaten o artan miktarlarda borcu piyasadan ya alamaz ya da astronomik faizler ödemek zorunda kalır.
DB, kredilerinin geri ödenme süresi uzun (ortalama 10 - 15 yıl) IMF'ninki orta vadelidir (borcun son kullanılış tarihinden itibaren ortalama 3 - 5 yıl.)
