Türkiye’nin önemli kiraz ve vişne üretim merkezlerinden Afyonkarahisar’da zirai don, bu yıl rekolteyi yüzde 90’ın üzerinde etkiledi. Kiraz ağaçlarında çoğunlukla 1-2, en fazla 5 meyvenin kaldığı bölgede, vişne üretiminde de benzer ciddi düşüşler yaşanması bekleniyor. Ürün azlığı nedeniyle kooperatiflerin büyük bölümü henüz faaliyetlerine başlamadı.
Türkiye üretiminde önemli pay
Afyonkarahisar, ülke kiraz üretiminin yüzde 7,03’ünü, vişne üretiminin ise yüzde 27,69’unu karşılıyor. Geçen yıl kentte 51 bin 123 ton kiraz, 57 bin 252 ton vişne üretildi. Kiraz ve vişnenin önemli bir bölümü yurtdışına ihraç edilirken, yıllık ortalama 50 bin tonluk üretim çevresel koşulların etkisiyle bu yıl büyük darbe aldı.
Ağaçlarda meyve sayısı kritik düzeyde
Hasat döneminde birçok kiraz ağacında 1-2 veya maksimum 5 meyve bulunurken, bu durum üreticilerin çoğunluğunu bahçeden ürün toplamaktan vazgeçirdi. Ürün yetersizliği, köy ve mahallelerdeki kooperatiflerin açılmasını engelledi. Geçen yıl kilogramı yaklaşık 50 liradan alıcı bulan kiraz, bu yıl talep fazlalığı ve az ürün nedeniyle 250 liraya kadar yükseldi.
Rekolte kaybı yüzde 90’ın üzerinde
Afyonkarahisar’da 46 bin 381 dekar alanda yetiştirilen kirazda, zirai don kaynaklı rekolte kaybı yüzde 90’ın üzerinde gerçekleşti. Yaklaşık 49 bin dekarlık vişne alanında da hasat döneminin başlamasına kısa süre kala benzer oranlarda rekolte kaybı bekleniyor.
Kooperatifler ürün azlığı nedeniyle faaliyetlerini durdurdu
Erkmen beldesinde geçen yıl 250 ton kiraz, 350 ton civarında vişne üretimi yapılırken, bu yıl üreticiden alım yapan kooperatif faaliyete geçemedi. Erkmen Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Ömer Faruk Şahin, 1965’ten bu yana böyle bir sezon yaşanmadığını belirterek, “Ağaçlarımızda yüzde 95 ürün kaybı var. Kooperatif olarak toplayacak ürünümüz bulunmadığı için açılmıyoruz” dedi.
Fiyatlarda rekor artış yaşanıyor
Erkmen Belediye Başkanı Yücel Şahin, geçen yıl 40-45 lira civarında seyreden kiraz fiyatlarının, ürün azlığı nedeniyle bu yıl 200-250 liraya yükseldiğini ifade etti. Şahin, “Pazardaki fiyatlar ise 400-450 liraya kadar çıktı. Ağaçlarda çok güzel çiçek açmıştı ancak don nedeniyle meyve çok az kaldı.
Üreticimiz büyük zarar etti” değerlendirmesinde bulundu. Geçen yıl bölgede kiraz ve vişneden yaklaşık 100 milyon lira gelir sağlanırken, bu yıl zararın 140-150 milyon lirayı bulması bekleniyor.