Afrika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (Africa CDC), geçtiğimiz hafta Batı Afrika ülkesi Sierra Leone'den gelen çarpıcı bir raporla sarsıldı. Kurumun yetkililerinden Ngashi Ngongo'nun çevrimiçi basın toplantısında yaptığı açıklamaya göre, Sierra Leone, kıtadaki tüm doğrulanmış mpox (maymun çiçeği) virüsü vakalarının yarısından fazlasını tek başına kaydetti.
Ngongo, endişe verici bu durumu, "Sierra Leone, yalnızca bir hafta içinde 384 yeni doğrulanmış mpox vakası bildirdi. Bu sayı, Afrika kıtasındaki toplam vakaların yüzde 50,7'sini oluşturuyor," sözleriyle ifade etti.
Ocak ayında ülke genelinde mpox salgınını bir halk sağlığı acil durumu olarak ilan eden Sierra Leone'deki durumun vahameti, Ngongo'nun "Sadece yedi gün içerisinde, doğrulanan vaka sayısında %63'lük bir artış gözlemledik," şeklindeki açıklamasıyla daha da belirginleşti. Bu hızlı yükseliş, salgının kontrol altına alınmasının ne denli kritik bir aşamada olduğunu gözler önüne seriyor.
Yetersiz kaynaklar ve kapasite sorunları salgını körüklüyor
Africa CDC yetkilisi Ngongo, Sierra Leone'deki mücadelenin önündeki en büyük engellerden birinin yetersiz finansman olduğunu vurguladı. Temaslı takibi çalışmalarının etkin bir şekilde yürütülebilmesi ve laboratuvar kapasitesinin güçlendirilmesinin hayati önem taşıdığı bu süreçte, maddi imkansızlıklar büyük bir sorun teşkil ediyor.
Ülkedeki mpox tedavi merkezlerinin kapasitesinin oldukça sınırlı olduğuna dikkat çeken Ngongo, "Şu anda mpox tedavi merkezlerinde yalnızca 60 yatak bulunuyor. Ancak aktif vaka sayısı 800 civarında. Bu nedenle, ne yazık ki birçok hasta evlerinde kalmak zorunda kalıyor," ifadelerini kullandı. Bu durum, hem hastaların sağlığı açısından risk oluşturuyor hem de virüsün toplum içinde yayılma potansiyelini artırıyor.
Aşı tedarikine rağmen endişeler sürüyor
Sierra Leone hükümeti, Dünya Sağlık Örgütü ve diğer uluslararası ortaklardan sağladığı 61 bin 300 doz mpox aşısını geçtiğimiz ay uygulamaya başlamıştı. Bu aşılar, öncelikle sağlık çalışanları, yüksek risk grubundaki bireyler ve 12 yaşından büyük çocuklar olmak üzere belirlenen kesimlere yapılıyor. Ancak, mevcut salgının yayılma hızı göz önüne alındığında, bu miktardaki aşının yeterli olup olmayacağı konusunda endişeler devam ediyor.
Mpox virüsü: Hayvanlardan insanlara bulaşan tehlike
Sierra Leone'de ocak ayında iki kişide mpox virüsünün tespit edilmesiyle birlikte "acil durum" ilan edilmiş ve sınır kapılarında güvenlik önlemleri artırılmıştı. Mpox virüsü, genellikle fare ve sincap gibi kemirgen hayvanlardan insanlara bulaşabiliyor. Bunun yanı sıra, enfekte olmuş bir bireyin vücut döküntülerine doğrudan temas etmek, bu döküntülerin bulaştığı giysi, çarşaf, havlu gibi eşyaları kullanmak ve enfekte kişinin vücut sıvılarıyla temas etmek de önemli bulaşma yolları arasında yer alıyor.
Virüsün ilk belirtileri, enfeksiyondan sonraki 5 ila 21 gün içinde kendini gösterebiliyor. Tipik semptomlar arasında yüksek ateş, baş ağrısı, sırt ve kas ağrıları, lenf bezlerinde şişlik, aşırı yorgunluk, üşüme, titreme ve su çiçeğine benzer cilt kabarcıkları bulunuyor.
Mpox için özel bir tedavi yöntemi olmamakla birlikte, antiviral ilaçlar semptomların hafifletilmesinde kullanılıyor. Vakaların büyük bir çoğunluğu hastalığı hafif atlatıyor ve birkaç hafta içinde tamamen iyileşiyor. Ancak, özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde daha ciddi komplikasyonlar görülebiliyor.
