Son Mühür - Birleşik Metal-İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM), Temmuz 2025 dönemine ait "Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması" raporunu yayımladı. TÜİK verileri, İstanbul Halk Ekmek fiyatları ve zincir marketlerin internet fiyatları baz alınarak hazırlanan rapora göre, dört kişilik bir ailenin sağlıklı ve dengeli beslenebilmesi için aylık en az 25.952 TL harcama yapması gerekiyor. Bu tutar yalnızca gıda harcamalarını kapsarken, eğitim, sağlık, barınma, ısınma, ulaşım ve eğlence gibi temel ihtiyaçlar da eklendiğinde yoksulluk sınırı 89.768 TL’ye ulaşıyor.
Raporda ayrıca, bireylerin yaş ve cinsiyetine göre günlük kalori ihtiyacının değiştiğine dikkat çekildi. Buna göre, yetişkin bir erkeğin sağlıklı beslenme maliyeti aylık 7.302 TL, yetişkin bir kadının 6.936 TL, 15-18 yaş arası bir gencin 7.214 TL, 4-6 yaş arası bir çocuğun ise 4.500 TL olarak hesaplandı. Dört kişilik bir ailenin açlık sınırı da bu bireysel harcamaların toplamıyla belirlendi.
42 bin TL oldu
Raporda, yalnız yaşayan bir bireyin yaşamını sürdürebilmesi için gerekli olan barınma, ulaşım, eğitim, sağlık gibi temel ihtiyaçların yanı sıra sağlıklı ve dengeli beslenme için yapması gereken mutfak harcamalarının toplamının en az 42.004 TL olması gerektiği vurgulandı. Temmuz 2025 dönemi verilerine göre, günlük harcamalarda en yüksek maliyet kalemini 280,74 TL ile meyve ve sebze grubu oluşturdu.
Bunu 212,96 TL ile süt ve süt ürünleri izlerken, et, tavuk ve balık için gereken minimum günlük harcama 161,61 TL olarak belirlendi. Ekmek için harcanması gereken tutar 75,86 TL olurken, katı ve sıvı yağ grubuna günlük 41,86 TL harcanması gerektiği ifade edildi. Yumurtaya 13,56 TL, şeker, bal, reçel ve pekmez gibi ürünlere ise 20,15 TL’lik harcama yapılması gerektiği belirtildi.
Uygulanan yöntem
BİSAM, açlık ve yoksulluk sınırlarını belirlerken, Sağlık Bakanlığı ile Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü tarafından hazırlanan "Türkiye'ye Özgü Beslenme Kalıbı"nı temel alıyor. Bu kalıbı, çeşitli kaynaklardan elde ettiği verilerle güncelleyerek oluşturduğu BİSAM beslenme modeliyle değerlendiriyor. Ayrıca, hesaplamalarda TÜİK'in harcama gruplarına ait endeks verileri ve 2003 yılı madde fiyatları da dikkate alınıyor. Ekmek fiyatlarında İstanbul Halk Ekmek referans alınırken, sebze ve meyve fiyatları ise zincir marketlerin internet üzerinden paylaştığı fiyatlar baz alınarak belirleniyor.