İranlı kadın ve işçi hakları savunucusu Şerife Muhammedi, son dönemde idam cezasına çarptırılmasıyla uluslararası kamuoyunda dikkat çeken bir isim oldu. İran rejimi tarafından “devlete karşı propaganda” ve “rejime karşı silahlı isyana katılmak” suçlamalarıyla yargılanan Muhammedi’nin davası, insan hakları örgütleri tarafından adil yargılama ilkelerine aykırı bulundu. İşte Şerife Muhammedi’nin hayatı, davası ve neden gündemde olduğuna dair detaylar.
Şerife Muhammedi kimdir? Hayatı ve geçmişi
Şerife Muhammedi, 1979 yılında İran’ın Urmiye şehrinde doğdu ve 2025 itibarıyla 45 yaşında. Reşt kentinde yaşayan Muhammedi, yaklaşık 10 yıldır işçi hakları savunucusu olarak faaliyet gösteriyor. İşçi örgütleriyle dayanışma içinde olan aktivist, İran’daki çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve işçi haklarının korunması için mücadele ediyor. Urmiye kökenli olan Muhammedi, İran rejiminin baskıcı politikalarına karşı duruşuyla tanınıyor. Mesleği hakkında detaylı bilgi bulunmasa da, işçi hakları savunuculuğu onun yaşamının merkezi bir parçası olarak öne çıkıyor.
İdam cezası süreci ve suçlamalar
Şerife Muhammedi, Aralık 2023’te “devlete karşı propaganda yapmak” suçlamasıyla tutuklandı. İran Devrim Mahkemesi, 4 Temmuz 2024’te Muhammedi’yi idam cezasına çarptırdı. Ancak yapılan itirazlar sonucunda Yargıtay 39. Dairesi, eksik deliller ve polis raporlarındaki usulsüzlükler nedeniyle bu kararı 12 Ekim 2024’te bozdu. Dosya, Reşt Devrim Mahkemesi 2. Dairesi’ne gönderildi, ancak mahkeme 13 Şubat 2025’te aynı eksiklikler giderilmeden Muhammedi’yi yeniden idam cezasına mahkum etti. Avukatı Amir Reysiyan, kararın hukuka aykırı olduğunu ve Yargıtay’ın önceki iptal gerekçelerinin dikkate alınmadığını belirtti. Muhammedi, Reşt’teki Lakan Cezaevi’nde tutuluyor ve burada fiziksel işkenceye maruz kaldığını, itiraf için baskı gördüğünü ifade etti. Üç ay boyunca tek kişilik hücrede tutulan aktivist, 14 kilo kaybetti ve ciddi sağlık sorunları yaşadı.
Neden gündemde?
Şerife Muhammedi’nin davası, İran’daki kadın ve işçi hakları mücadelesinin sembolü haline geldi. Uluslararası Af Örgütü, İnsan Hakları İzleme Örgütü ve çeşitli kadın örgütleri, idam cezasının kaldırılması ve Muhammedi’nin serbest bırakılması için çağrıda bulundu. DEM Parti Kadın Meclisi ve TAJÊ gibi Kürt kadın örgütleri de dayanışma mesajları yayınladı. Muhammedi’nin “Bahar yine geldi ve hiçbir kış sonsuza kadar sürmez. İnsan diz çökmemeli, umutla yaşamalıdır” sözü, direnişinin ve umudunun bir yansıması olarak dikkat çekti. Dava, İran rejiminin muhaliflere yönelik baskıcı politikalarını ve yargı sistemindeki usulsüzlükleri bir kez daha gündeme getirdi. Soruşturma süreci devam ederken, uluslararası kamuoyu Muhammedi’nin serbest bırakılmasını talep ediyor.