Son bir ayda İzmir başta olmak üzere Ege Bölgesi’nin pek çok noktasında çıkan orman yangınları, binlerce hektarlık alanı küle çevirdi. Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Çevre, Biyoçeşitlilik ve İklim Değişikliği Çalışma Grubu Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar, İzmir’de 26 bin 260 hektarlık alanın yandığını belirterek, kent tarihindeki en büyük yangın hasarının kayda geçtiğini söyledi.
Kuraklık uyarısı: “Yağmur yağmazsa ormanlar yanıyor”
Prof. Dr. Yaşar, son yıllarda artan kuraklık ve düşen yağış miktarlarına dikkat çekerek, “2020 sonrası kurak dönem başladı. Mayıs ve haziran aylarında yağmur yağmadığında o yıl orman yangınları artar.
Toprak kuruduğunda, sıcak hava ve rüzgarla birlikte çıra etkisi yaratıyor. Bu yıl metrekareye neredeyse hiç yağmur düşmedi” ifadelerini kullandı.
Türkiye genelinde yangın verileri
TÜBA verilerine göre, Türkiye genelinde 2008 yılında 29 bin hektar, 2021 yılında ise 139 bin hektarlık orman alanı yandı. 2022’de 12 bin hektar, 2023’te 15 bin hektar, geçen yıl ise 27 bin hektarlık kayıp yaşandı. Prof. Dr. Yaşar, “İzmir’de bu yıl sadece bir ayda 26 bin hektardan fazla alan yandı. Geçen yıl ise toplam 6-7 bin hektardı” dedi.
Ormanlara insan baskısı artıyor
Artan nüfusun ormanlar üzerindeki baskıyı artırdığını belirten Prof. Dr. Yaşar, "1960’larda dünya nüfusu 3 milyarken bugün 8,2 milyara ulaştı. Türkiye’nin nüfusu 27 milyondan 85 milyona, İzmir’in nüfusu ise 1 milyondan 4,5 milyona çıktı. Barınma ihtiyacı, kıyılarda gecekondu ve ardından imar süreçlerini beraberinde getirdi" değerlendirmesinde bulundu.
“Kurallar var, ancak uyulmuyor”
Orman alanlarının yapılaşmaya açılmasına yönelik düzenlemeleri hatırlatan Prof. Dr. Yaşar, 2019 Orman Şurası kararlarına atıfta bulunarak, “Bozuk orman alanlarında inşaat yapılacaksa yangına karşı tedbir alınmalı. Ancak bu kurallara uyulmuyor. En büyük sorun da bu” dedi.
“Ormana giriş sınırlı olmalı”
Yangınların önlenmesine yönelik tedbirler konusunda da açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Yaşar, ormanlara giriş yasağının sadece yaz aylarında değil, yıl boyunca uygulanması gerektiğini savundu. “Ormanda işi olmayan tek canlı insandır. Sadece orman köylüsünün girmesi sağlanmalı. Rusya’da da vatandaşın ormana girmesi yasaktır” ifadelerini kullandı.
Yangınların nedeni yüzde 90 insan kaynaklı
Prof. Dr. Yaşar, Türkiye’de çıkan orman yangınlarının büyük çoğunluğunun insan kaynaklı olduğuna dikkat çekti. “Yangınların yüzde 90’ı insan eliyle çıkıyor. Kasıtlı olanlar ise yüzde 4 civarında. Kaynak yapılırken yangın tüpü bulundurma zorunluluğu var ama uygulanmıyor. Fabrika atıkları da usulüne uygun şekilde imha edilmiyor, yakılarak ortadan kaldırılmak isteniyor” dedi.
Yangın sezonu bitmedi, risk devam ediyor
Yangın sezonunun halen sürdüğünü hatırlatan Yaşar, önümüzdeki günlerde de benzer tehlikelerin yaşanabileceğini belirtti. “İzmir, Türkiye ortalamasının üç katı kadar orman kaybı yaşadı. Bu rakamlar, doğal dengenin ne kadar tehdit altında olduğunu ortaya koyuyor” şeklinde konuştu.