Ege’nin bereketli topraklarında, İzmir’in Kiraz ilçesi ve köylerinde bir ekmek türü, asırlık Yörük geleneğini yaşatıyor: Kapanç ekmeği. Odun ateşinde, sac üzerinde özenle hazırlanan bu lezzet, kalın yapısı ve eşsiz aromasıyla sofraları şenlendiriyor. Ancak, bu kültürel mirasın adı TDK sözlüğünde yer almıyor. Egeliler, kapanç ekmeğinin resmi olarak tanınmasını talep ediyor.
Kapanç Ekmeği Nedir?
Kapanç ekmeği, İzmir’in Kiraz ilçesine bağlı köylerde, özellikle Yörük kültürüyle özdeşleşmiş bir ekmek türü. Geleneksel yöntemlerle odun ateşinde, saç üzerinde pişiriliyor. Hamur, saca yerleştirildikten sonra üzerine başka bir sac kapatılarak közle çevreleniyor. Bu yöntem, ekmeğe hem çıtır bir yüzey hem de yoğun bir odun ateşi aroması kazandırıyor. Kalın dokusuyla doyurucu olan kapanç, köy sofralarında genellikle tereyağı, peynir veya zeytinyağıyla tüketiliyor.
Yörük Kültürünün İzleri
Kapanç ekmeği, Yörüklerin göçebe yaşam tarzından doğmuş bir lezzet. Yörük mutfak kültürü, Anadolu’nun çeşitli etnik gruplarıyla etkileşim sonucu zenginleşmiş ve bu ekmek, o mirasın bir parçası. Kiraz’ın köylerinde, hâlâ geleneksel yöntemlerle hazırlanan kapanç, Yörüklerin doğayla uyumlu yaşamını yansıtıyor. Odun ateşinin ve sacın kullanımı, bu ekmeği modern fırın ekmeklerinden ayıran en büyük özellik.
TDK’ya Çağrı: Kapanç Sözlüğe Girmeli
Yerel halk, kapanç ekmeğinin adının TDK sözlüğünde yer almamasından şikâyetçi. Egeli vatandaş Serkan Batur, “TDK’ya baktım, kapanç kelimesini bulamadım. Bu, kültürümüzün bir parçası. Egeliler olarak sözlüğe eklenmesini talep ediyoruz,” diyor. TDK’nın 2023’te güncellenen Türkçe Sözlük’ü, yöresel kelimeleri kapsama konusunda eksik kalabiliyor. Kapanç gibi kültürel bir terimin sözlüğe eklenmesi, Ege’nin gastronomi mirasının korunmasına katkı sağlayabilir.
Kapanç ekmeği, sadece bir ekmek değil, Ege’nin tarihini ve Yörük kültürünü sofralara taşıyan bir miras. TDK’ya yapılan çağrı, bu lezzetin resmi tanınırlığı için bir adım olabilir. İzmir’in Kiraz ilçesinde közde pişen bu ekmek, hem yerel halkın hem de gastronomi meraklılarının keşfetmesi gereken hazineler arasında.