Son Mühür/ Gamze Eskiköy- İzmir Büyükşehir Belediyesi, sahipsiz hayvanların artan mama ihtiyacına sürdürülebilir ve kalıcı bir çözüm sunmak amacıyla yenilikçi bir projeyi hayata geçirdi: "Pet Maması Döngüsel Ağı". Sivil toplum kuruluşları ve turizm işletmeleriyle kurulan bu özel iş birliği sayesinde, gıda atıkları yüksek besin değerli mamalara dönüştürülerek hem sokak hayvanlarının beslenme sorunu giderilecek hem de gıda israfının önüne geçilecek.
Gıda israfından kurtuluş, sürdürülebilir beslenmeye köprü
İzmir Büyükşehir Belediyesi Veteriner İşleri Dairesi, sahipsiz dostlarımızın mama gereksinimini karşılamak üzere önemli bir adım attı. "Pet Maması Döngüsel Ağı" projesiyle, gıda israfını en aza indirme ve aynı zamanda sokak hayvanları için besin değeri yüksek, sağlıklı mamalar üretme hedefleniyor. Projenin paydaşları, Pako Sokak Hayvanları Sosyal Yaşam Kampüsü'nde bir araya gelerek "Pet Maması Döngüsel Ağı İyi Niyet Beyanı"nı imzalayarak bu çevre dostu girişime resmiyet kazandırdı.
İklim kriziyle mücadelede yeni bir cephe
İzmir Büyükşehir Belediyesi Veteriner İşleri Dairesi Başkanı Hüseyin Gökhan Özdemir, mamanın ciddi bir maliyet kalemi olduğunu ve bu soruna kalıcı bir çözüm bulmak için bu projenin hayata geçirildiğini dile getirdi. Özdemir, "Bu çalışma ile sadece mama döngüsüne katkı koymayacaksınız. İklim krizi var. Araştırmalar Akdeniz Havzası’nda sıcaklığın 4 yıl içinde 4 santigrat derece daha artacağını söylüyor. Bu durumdan en çok İzmir gibi kıyıdaki kentler etkilenecek. Biz bu proje sayesinde iklim kriziyle mücadeleye de katkı sunuyoruz" ifadeleriyle projenin sadece mama tedarikinden öte çevresel faydalarına dikkat çekti. Özdemir, iklim krizinin gıda ile ilgili ciddi sorunlar yarattığını belirterek, sürdürülebilir gıdaya erişimin sağlanması için bu çalışmanın hayati önem taşıdığını vurguladı.
Artan köpek popülasyonuna ekonomik ve ekolojik çözüm
İzmir Büyükşehir Belediyesi Pet Maması Döngüsel Ağı Proje Koordinatörü Sinan Okçuoğlu, projenin temelinde atıkların verimli kullanılması ve böylece mama üretimindeki girdi maliyetlerinin düşürülmesi yattığını açıkladı. Okçuoğlu, "Proje kapsamında otellerde çıkan gıdalar, üretim tesisinde mama hammaddesi olarak kullanılacak. Hem ekonomik olarak kazanç sağlamak hem de israfın önüne geçmek için önemli bir adım" dedi. Sokak hayvanları yasasındaki değişikliklerle birlikte, önümüzdeki 3-5 yıl içinde barınaklardaki köpek sayısının mevcut bin 500'lerden 5 binlere, hatta 10 binlere çıkabileceği öngörülüyor. Bu durumun ciddi bir mama ihtiyacı doğuracağını belirten Okçuoğlu, projenin maliyetleri önemli ölçüde düşüreceğini kaydetti.
Hedef yıllık 120 ton mama üretimi
İzmir Büyükşehir Belediyesi Pet Maması Döngüsel Ağı Proje Sorumlusu Gülizar Gacar, İzmir'in farklı noktalarındaki otellerden toplanan gıdaların sahipsiz hayvanlar için mamaya dönüştürülmesinin kendilerini heyecanlandırdığını ifade etti. Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü'ne bağlı Pako Mama Üretim Tesisi Sorumlusu Gıda Mühendisi Özge Akçay Asal ise 2025 yılının ilk 5 ayında 38 ton mama üretimi gerçekleştirdiklerini duyurdu. Asal, "Üretim tesisimizde hedefimiz yıllık 120 ton mama üretmek. Bunu başardığımız zaman, 6 milyon liralık katma değer sağlayacağız" diyerek projenin ekonomik getirisini de vurguladı.
Mamaya dönüşecek atıkların kriterleri neler?
Proje kapsamında köpekler için hazırlanacak mamalarda kullanılacak atıkların belirli kriterlere uygun olması büyük önem taşıyor. Otellerden pişmiş, haşlanmış veya pişmemiş kırmızı ve beyaz et ürünleri alınabilecek ancak bunların baharatlı olmaması şart. Kırmızı ve beyaz etten yapılan sosis, salam, sucuğun yanı sıra yağsız, tuzsuz, sossuz pişmiş ya da haşlanmış makarna, pirinç ve yumurta da mama hammaddesi olarak kullanılabilecek. Mercimek, nohut, arpa, yulaf, pirinç gibi bakliyatlar ile baharat ve tuz içermeyen havuç, kabak, bezelye, brokoli, Brüksel lahanası, kereviz, patates gibi çiğ veya haşlanmış sebze atıkları da kabul ediliyor.
Ancak soslu ve yağlı gıda atıkları, kemikler, çay ve kahve atıkları, içine çatal, bıçak, peçete gibi ürünlerin karıştığı atıklar ise mamaya dönüştürülmeyecek. Bu titiz seçim, sokak hayvanlarına sağlıklı ve dengeli beslenme sağlamayı amaçlıyor.