Dünyanın en prestijli bilim dergilerinden Nature Immunology’de yayımlanan yeni bir araştırma, HIV’le mücadelede yıllardır beklenen büyük sıçramayı getirdi. Bilim insanları, HIV’in yüzlerce farklı varyantını yok edebilen, kaçış mutasyonlarına karşı dirençli ve hem tedavide hem de korunmada kullanılabilecek “süper bir antikor” keşfetti. Uzmanlara göre bu buluş, HIV için yeni nesil aşı ve tedavi döneminin kapısını aralayabilir.
2.354 hasta tarandı, 32 ‘elit nötralize edici’ bulundu
Araştırmacılar, HIV ile yaşayan 2.354 kişiyi inceleyerek bağışıklık sistemi virüsle olağanüstü güçlü savaşan 32 ‘elite neutralizer’ belirledi. Bu kişilerden alınan örneklerden 831 monoklonal antikor izole edildi.
İçlerinden biri öne çıktı: 04_A06
Testlerde en güçlü sonucu veren antikor 04_A06 oldu.
- 332 HIV suşunun %98,5’ini nötralize etti.
- HIV’in en kritik bölgesi olan CD4 bağlanma noktasını hedefliyor.
- Virüsün klasik “kaçış mutasyonlarını” aşmayı başarıyor.
- “İnsanize fare” modellerinde tek dozda uzun süreli viral baskı sağladı.
Uzmanlara göre bu derece güçlü ve geniş kapsama sahip bir antikor, HIV araştırmalarında çok nadir görülüyor.
Sadece tedavi değil: Koruyucu (PrEP) etkisi de olabilir
Bilimsel simülasyonlara göre antikorun uzun etkili versiyonu 04_A06LS, insanların HIV’e karşı %93’ten fazla koruma sağlayabilir.
Bu özellik, antikoru “yeni nesil HIV aşısı” konseptinin merkezine oturtuyor.
Neden bu kadar etkili?
Antikorun ağır zincirinde 11 amino asitlik sıra dışı bir ekleme keşfedildi.
Bu ekleme, antikora virüsün yüzey proteinine adeta “kilitlenir gibi” bağlanma özelliği kazandırıyor.
Bu yapı, HIV’in yüksek mutasyon hızına rağmen kaçmasını zorlaştırıyor.
Küresel etki: HIV tarihinde yeni sayfa olabilir
HIV’in en büyük gücü sürekli mutasyon geçirmesi. 04_A06’nın ise bu mutasyonları aşabilmesi, araştırmacıları bile şaşırttı.
Bu buluş:
- Yeni tedavi protokollerinin
- Uzun süreli koruyucu enjeksiyonların
- Çoklu-antikor kombinasyonlarının
- Yeni nesil HIV aşılarının
önünü açabilir.
Henüz insan denemeleri başlamadı
Tüm sonuçlar şu an için ön-klinik (laboratuvar ve hayvan modelleri). İnsan denemelerinde güvenlik, yan etki ve uzun süreli etkinlik araştırılacak.
Yine de uzmanlar, bu buluşu “son yılların en umut verici HIV keşiflerinden biri” olarak tanımlıyor.