GAMZE ESKİKÖY- Binlerce vatandaşın merakla beklediği asgari ücret görüşmelerinde 3. toplantının yarın yapılması planlanıyor. Yapılan iki toplantıda herhangi bir rakam konuşulmazken hem asgari ücretli çalışanlar hem de işverenler belirlenecek olan asgari ücret zammını yakından takip ediyor. Asgari ücretin hem işçi hem de vatandaş tarafından yansımaları ise en çok esnafa oluyor. Yarın yapılacak olan asgari ücret toplantısı öncesinde İzmir esnafının beklentilerini sorduk.
"Personel çıkarmak zorunda kalacağız"
Kemeraltı esnafı olan Ahmet Aydın, işçi maliyetlerinin çok yüksek olduğunu ve bu gidişle de işçiye para yetiremediğini belirtti. Aydın, bu sebeple 2024 yılında onlarca esnafın kepenk kapattığı ve 2025'de artan maliyetler ile esnafın bu yükü kaldıramayıp işletmesini kapatacağını söyledi. "Devlet asgari ücreti gerekirse 30bin yapsın ama sigorta ve vergilerde indirim yapsın bizde rahatlarız. Hem işçi de evine ekmek götürür. Bizim derdimiz insanların mutsuz olmaması" diyen Aydın, "Bizde sıkıntılar yaşıyoruz. Sigorta ödemelerine yetemiyoruz. Bu işletme her ay 150 bin TL’ye yakın vergi ve sigorta ödemesi yapıyor. 10 tane çalışanımız var. Bu personelin maaşı dışındaki girdi maliyetleri çok yüksek. Bir asgari ücretli çalışanın aylık maliyeti 30 bin TL. Bunun içinde günlük olarak sabah kahvaltısı, akşam yemeği ve yol parası var. Buna ek günlük 200 TL’de sigorta ücreti var. Bir personelin günlük gideri bin TL’den fazla. Asgari ücret zammından sonra 8 bin TL üstünde olacak muhtemelen. Bu artışların ardından işin içinden nasıl çıkacağımızı bilmiyorum. 2024’de birçok esnaf dükkanını kapattı. Bu gidişle önümüzdeki yıl bu kapanmalarda ciddi bir artış yaşanacak. Çünkü esnaf giderlerini karşılamakta gerçekten zorlanıyor. Eğer ki bu giderleri karşılayamazsak ki karşılayabileceğimizi de düşünmüyorum küçülmeye gidip personel çıkarmak zorunda kalacağız. Bu he işsizliğin artmasına hem de az personelle daha fazla iş yapılmasına sebep olacak. Bizim önerimiz esnaftan vergi az alınsın bu ücret işçiye verilsin. Yüzde 1 ile aldığımız bir ürünü yüzde 10 oranında vergi ile satmak zorunda kalıyoruz. Vergilerde bir indirim yapılsa biz aldığımız ürünü fazla vergi eklemeden satabilsek eleman kaybımızda olmaz" diye konuştu.
"İşsizlik artacak"
Asgari ücrete yapılacak olası yüksek zam ile birlikte esnafın maliyetlerini artacağını ve işçi çıkarmak zorunda kalacağını bunun da yüksek işsizliğe sebep olacağını belirten Ramazan Sarıca, "2024 yılına kadar önce asgari ücrete zam geliyordu sonra fiyatlar artıyordu. 2024 yılı içerisinde yapılan zamlar asgari ücrete yapılan zamların çok gerisinde kaldı. Şimdi asgari ücrete yüzde 30 oranında am yapılması bekleniyor bu artış esnaf için kötü değil iyidir. Ama şu anda yapılacak olan zammın reel olarak hiçbir anlamı yoktur. Çünkü fiyatlar yıl içinde çok arttı. Şimdi de asgari ücrete zam geldi diye fiyatlar artacak. Öte yandan, esnafın personel gideri de artacak ama esas işsizlik artacak. Esnafın iş yapma potansiyeli kaybolacak. İnsanların zaten reel olarak alım gücü çok düşük. Yeni asgari ücret artışı bahane edilerek yapılacak olan zamlar işletmelere ayda bir yemek yemeye giden vatandaşı eve hapsedecek. Bu durum haliyle esnafı çok olumsuz etkileyecek. Esnaf asgari ücret arttığı için değil iş yapamadığı için işçi çıkarmak zorunda kalacak. Asgari ücretin artışıyla reel anlamda vatandaşın geliri arttığı takdirde biz iş yapabiliriz. Elektrik, su ve doğalgaz gibi enerji maliyetleri ciddi oranda arttı. Şimdi yeni yapılacak asgari ücret artışıyla birlikte bu alanlara yeni zamlar yapılacak ve esnafın yükü daha çok artacak" dedi.
"Vatandaş fakirleşmedi, öldü!"
Sarıca, "2023 yılında itibaren işler daha geriye gitmeye başladı. Yalnızca asgari ücretle değil özellikle emekli maaşların çok geride kalması esnafta alışverişi çok düşürdü. Bizler gıda sektörü olmamıza rağmen işçi çıkarmak zorunda kaldık. Fiyatların artışı, vatandaşın alım gücünün düşmesi, elektrik, su ve doğalgaz gibi tasarruf yapamayacağı ihtiyaçlarının artması, kira giderlerinin aşırı yükselmesi vatandaşımızı fakirleştirmedi öldürdü. Bu durumun esnafa da ciddi yansımaları oldu. Emeklilerimizin maaşı asgari ücretin yarısı. Bir emeklinin gideri asgari ücretli çalışandan fazla. En başta sağlık giderleri çok fazla. Emeklilere yüzde 200 oranında zam yapılmalıdır. En son hangi emekliyi kasapta et alırken gördünüz? Gidemez çünkü diğer giderlerini zor karşılıyor. Sadece asgari ücret değil emekli maaşında da gerçekten vatandaşı memnun edecek bir artış yaşanmazsa ne insanımız ne de esnafımız düzlüğe çıkar" diyerek isyan etti.