Ağız Diş ve Çene Cerrahı Prof. Dr. Birkan Taha Özkan, bilim dünyasında yankı uyandıran yeni bir çalışmanın detaylarını paylaştı. Özkan, meme kanseri tedavisinde sıkça kullanılan 'tamoksifen sitrat' etken maddeli ilacın, hastalarda beklenmedik yan etkilere yol açtığını ve bu ilacı uzun süre kullananlarda diş kaybı riskini 2.75 kat artırdığını belirtti. 140 hasta üzerinde yapılan klinik çalışmaya göre, hastaların yaklaşık yüzde 10.7'sinin tedavi sürecinde tüm dişlerini kaybettiği tespit edildi.
İlaç çene kemiklerini zayıflatıyor
Prof. Dr. Özkan, "Tamoksifen" ilacının diş kaybı ve hatta çene kemiği ölümü gibi ciddi sonuçlara neden olabileceğini vurguladı. Araştırmanın dikkat çekici bulgularından biri de meme kanserinin yüzde 6 ila 10 oranında çene kemiğine metastaz yapabilme ihtimali oldu. Uzmanlar, bu durumun özellikle ileri evre hastalarda çene kırıklarına ve ciddi ağız sağlığı sorunlarına yol açabileceği konusunda uyarıyor.
Özkan, tamoksifenin etki mekanizmasını açıklarken, ilacın östrojen hormonu üzerindeki etkilerine değindi. Östrojenin kadınlarda kemik sağlığını koruyan kritik bir hormon olduğunu belirten Özkan, tamoksifenin bu hormonun etkisini engelleyerek özellikle menopoz sonrası dönemde çene kemiğinde zayıflamaya yol açabileceğini ifade etti. Bu zayıflama, dişlerin tutunmasını sağlayan kemik yapısının incelmesine, diş eti çekilmesine ve sonunda dişlerin sallanarak düşmesine neden oluyor. Ayrıca, ilacın yan etkilerinden biri olan ağız kuruluğunun da diş ve diş eti hastalıklarının gelişimini kolaylaştırdığına dikkat çekti.
İmplant tedavisi ve diş kaybı riski
Uzun süreli tamoksifen kullanımının birleşim etkileriyle diş kaybı riskini önemli ölçüde artırdığını belirten Özkan, zayıflayan çene kemiğinin implant gibi ileri tedavi seçeneklerini zorlaştırdığını ve iyileşme süreçlerini uzattığını kaydetti. Çalışmanın verilerine göre, bir yıldan fazla süredir ilacı kullanan hastalarda ortalama 14 diş kaybı yaşanıyor. Ayrıca, uzun süreli kullanıcıların yaklaşık üçte birinde 12'den fazla dişin eksik olduğu gözlendi. 65 yaş üstü hastalarda bu riskin daha da katlandığı belirtildi.
Ağız sağlığı kontrolleri hayati önem taşıyor
Prof. Dr. Özkan, tamoksifen tedavisi gören hastaların sadece onkolojik takiplerine değil, ağız ve çene sağlığı kontrollerine de düzenli olarak devam etmeleri gerektiğini vurguladı. Bir yıldan uzun süre ilaç kullananlara her altı ayda bir ağız ve çene muayenesi önerildiğini söyleyen Özkan, ağız kuruluğu yaşayan hastalarda diş kaybı oranının yüzde 67'ye kadar çıkabileceğini belirtti. Tat değişikliği, diş eti kanaması veya çene hassasiyeti gibi belirtilerde derhal bir diş hekimine başvurulması gerektiğinin altını çizdi.
"Diş sağlığı sadece estetik bir mesele değil, bu tür hastalarda hayati sonuçları olabilecek sistemik bir göstergedir" diyen Özkan, ağız sağlığının onkolojik takibin ayrılmaz bir parçası olması gerektiğini savundu. Ayrıca, tamoksifen tedavisine başlamadan önce hastaların bir ağız diş ve çene cerrahisi uzmanına danışmasının önemine değindi.
Özkan, "Meme kanseriyle savaşmak ya da bu savaşı kazanmak bir zaferdir. Ancak bu zaferin bedelini yıllar sonra kaybedilen dişlerle ya da sessizce ilerleyen çene kemiği sorunlarıyla ödememek gerekir. Hastalarımızın yaşam kalitesini korumak için, ağız sağlığını da en az kanser tedavisi kadar ciddiye almak zorundayız" diyerek açıklamasını tamamladı.