Son Mühür Haber Merkezi/ Melekşah Tufaner Ayşegül Koç’un, Radyo Ege ve İzmir Tabip Odası’yla birlikte yaptığı ‘Her İşin Başı Sağlık Programı’ her cuma saat 11:00’de olduğu gibi bugün de Doç. Dr. Nilgün Yener moderatörlüğünde, Organ Nakli Cerrahı ve Üroloji Uzmanı Aşkın Eroğlu’nun katılımı ile gerçekleşti. Programda kronik böbrek yetmezliği ve böbrek nakli konuşuldu.
“Böbrek nakline gitmeden önceki süreç ve kronik böbrek yetmezliği nedir? sorusuna cevap veren Eroğlu, “Böbrek yetmezliği böbreğin işlevini yerine getirememesi halidir. Belirtileri sıklıkla halsizlik, ödem diyebiliyoruz.” diyerek cevapladı.
“Akut böbrek yetmezliği kroniğe dönüşebilir bunun bir sebebi olması lazım. Depremde de çok yaşadık. Kronikleşen geç kalınan vatandaşlarımız da oldu. Depremde sayı veremem ama sayılarda artış meydana geldi. Hastanelerin diyaliz merkezleri doldu diyebiliriz. Çoğu döndü ama çoğu dönmeyip kronikleşen de oldu."
Eroğlu, "Böbrek yetmezliğinde hasta farkında değil şikâyeti yok, hemoglobini 6-7 olarak bize geliyorlar. Birçoğu da bakımsız hasta grubu doktoruna gitmeyen, kontrolünü yapmayan. Bazen prostata bağlı kronik böbrek yetmezliği meydana gelebilir, çocuklar da nörolojik böbrek yetmezliği olabilir. Yaşlılar hariç çoğunlukla, gençlerde de görebiliyoruz. Ürolojik sebep olsun, nedenini bilmediğimiz çocuklarımız da var. 50 yaş üstü daha çok görüyoruz tabi."
” Birtakım kısıtlamalar olabiliyor”
"Belirtileri kişinin tek başına anlayabilmesi zor, teşhis koyduktan sonra süreçte birtakım kısıtlamalar olabiliyor. Alacağı tuza kadar kısıtlama gibi. Su içemiyorsunuz artık. Akutta ise bir neden varsa iyileşir. Diyaliz böbrek nakline alternatif değildir, insanın hayatta kalmasını sağlar. Kronik böbrek yetmezliği olanın herkesin diyalize ihtiyacı yok ama bir kısmı yaşamak için ihtiyaç duyuyor. Böbrek nakli diyalize girmeden de yapılabilir, artık böbrekleriniz size yetmiyorsa direkt böbrek nakli gerekebiliyor. “
"Diyalizden sonraki süreç zor bir süreç. Yirmi dört saat çalışan bir organı 6 saatte düzeltmek zor tabi, tansiyon düşmesi yaşıyoruz. Diyalize girenler için tatil mümkün değil, gittiğiniz yerde diyaliz ayarlamanız lazım. Haftanın 3 günü gibi. İşe gitmekte zor oluyor tabi. Buna alternatif evde diyaliz var. Tabi bu herkese uygun olmuyor. Bunun şu an bir maliyeti yok bildiğim kadarıyla ama bir oda hazırlanıyor su pompası vs. ayarlanıyor. İğneyi kendiniz yapıyorsunuz, bir hemşire de size lazım yardımcı olması için."
“Böbrek nakli için canlı organın olması lazım “
"Böbrek nakli bir tanesi canlı akraba eşten yapılan, ikincisi de kadavra yani hastanede yeni ölüm olmuş kişiden yapılan oluyor. Yani hastanede ailenin bağışladığı. Tıbben ölüm tanısı yoğun bakımda koyuluyor organlarınızı bağışlamanız için. Aile onay vermeli, organlarınızı bağışlamış olsanız bile aile ben organı bağışlamıyorum derse konu kapanıyor. Herkes böbrek veremiyor tansiyon, şeker hastalığının olmaması lazım. Sağlıklı bir birey olman lazım. Kalan böbrekte senin sağlık yetini yerine getirmiş olacak. Sağlıklı bir birey değilseniz zaten donör olmazsınız. Yaş sınırı kanunda 18 yaş, üst sınır eskiden vardı ama şu an organlar yeterliyse böbrek fonksiyonları yeterliyse oluyor.”
“4. Dereceye kadar organ nakline izin var”
“Türkiye’deki uygulamalarda 4. Dereceye kadar organ nakline izin veriliyor. Alıcıyla verici arasında maddi bir şey olmaması lazım. Bekleme süresi çok hakkaniyetli organ naklinde. Böbrekte kan grubu aynı olacak. 0 olursa herkese böbrek verebilirsiniz. Dünyada doku uyumsuz nakil de yapılıyor, akraba dışındaki. Öncelikle uyum kan ve doku uyumu.”
Böbrek naklindeki operasyon sürecinden de bahseden Aşkın Eroğlu, “Zor bir operasyon kolay diyemem. İki kişinin sağlığı size emanet birisi donör böbreğini canlı çıkaracaksınız, yaşatmaya çalışacaksınız. Operasyon başarılı bir şekilde gerçekleştikten sonra hastanın sizden, benden bir farkı kalmıyor. Ama artık yabancı bir böbrek var. Kişi verilen ilaçları hayat boyu kullanmak zorunda. Takılan böbreğin süreci 15-20 yıl. Ya ikinci böbrek gerekiyor ya da nakil gerekiyor. Genetik faktörler de önemli, böbrek yetmezliğinde geçen hastalıklar da var tabi” dedi.