Son Mühür - Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), hastanelerde ölümlerin en önemli sebeplerinden biri olan sepsise karşı farkındalığı artırmak amacıyla 13 Eylül’ü “Dünya Sepsis Günü” olarak kabul etti.
Her beş ölümden birinin nedeni olan sepsis, dünyada yılda 30 milyondan fazla insanı etkileyerek yaklaşık 8 milyon ölüme yol açıyor. Ölüm oranı yüksek olmasına rağmen önlenebilir bir durum olan sepsis, erken tanı ve tedavi ile engellenebiliyor. Bu nedenle farkındalık büyük önem taşıyor.
Sepsis nedir?
Sepsis, vücudun enfeksiyona karşı verdiği aşırı ve yaşamı tehdit eden yanıttır. Halk arasında “kan zehirlenmesi” olarak bilinen bu durumda bağışıklık sistemi enfeksiyonla savaşmak yerine vücudun kendi doku ve organlarına zarar verir.
Nasıl gelişir?
Normal şartlarda bağışıklık sistemi mikroorganizmalara karşı hızlı ve etkili yanıt verir. Ancak bazı bireylerde bu yanıt aşırı ve düzensiz şekilde gelişir. Sonuç olarak organ hasarı ortaya çıkar ve sepsis tablosu gelişir.
Sepsise yol açan enfeksiyonlar
Sepsis her türlü enfeksiyon sonrası görülebilir. En sık rastlanan nedenler arasında menenjit, akciğer enfeksiyonları (zatürre), idrar yolu enfeksiyonları, sindirim sistemi enfeksiyonları (apandisit), kan dolaşımı enfeksiyonları, cilt enfeksiyonları ve yanık sonrası gelişen enfeksiyonlar yer alır.
Belirtilerine dikkat
Sepsis farklı enfeksiyonlara bağlı olarak çeşitli belirtilerle ortaya çıkabilir. En sık görülen bulgular arasında ateş, titreme, düşük vücut ısısı, hızlı veya zor nefes alma, şiddetli kas ağrısı, halsizlik, terleme, bilinç bulanıklığı, hızlı nabız, mide bulantısı, kusma, ishal ve idrar çıkışında azalma bulunur.
Kimler risk altında?
Sepsis her yaş grubunda görülebilir ancak özellikle 60 yaş üzeri yetişkinler, 5 yaş altı çocuklar, diyabet, böbrek, karaciğer ve akciğer hastaları, bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler ile sigara, alkol ve madde bağımlıları risk grubunu oluşturur.
Tedavi mümkün
Sepsis hastanede damardan antibiyotik, sıvı desteği ve dolaşımı güçlendiren tedavilerle kontrol altına alınabilir. Gerekli durumlarda yoğun bakımda solunum cihazı desteği sağlanır.
Korunmak için neler yapılmalı?
Riskli gruplarda aşılamaların (grip, zatürre vb.) ihmal edilmemesi
Şüpheli belirtilerde vakit kaybetmeden doktora başvurulması
Sigara ve alkol tüketiminden uzak durulması
Sağlıklı beslenme, yeterli uyku ve stresten kaçınma bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olur.
Uzman görüşü
Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği’nden Doç. Dr. Hülya Özkan Özdemir, “Sepsis’te erken tanı ve tedavi hayat kurtarıcıdır. Her saniye değerlidir. Toplumun bu konuda bilinçlenmesi ölümleri azaltacaktır” dedi.
Erken tanı hayat kurtarır
Sepsis’te her saniye hayati önem taşır. Erken tanı ve tedavi, milyonlarca insanın yaşamını kurtarabilir. Farkına var, hayat kurtar!