Son Mühür- Ortadoğu'da İsrail ve İran arasında başlayan gerilim, Amerika Birleşik Devletleri'nin de dahil olmasıyla tırmanıyor. ABD Başkanı Donald Trump'ın İran'daki üç nükleer tesise yönelik saldırı emri vermesi, hem ABD içinde hem de uluslararası alanda geniş yankı uyandırdı. Bu gelişme, bölgedeki dengeleri kökten değiştirebilecek nitelikte görülüyor.
Trump'ın Ortadoğu hamlesi medyada yankı buldu
New York Times gazetesi, bu olayı ""U.S enters war with İran", "ABD, İran'la savaşa giriyor" başlığıyla değerlendirdi. Haberde, ABD'nin İran'daki nükleer tesisleri hedef alarak İsrail'in başlattığı çatışmaya aktif olarak katıldığı ve şimdi İran'ın olası misillemelerine karşı hazırlıklı olması gerektiği vurgulandı. Gazete, Başkan Trump'ın 2024 Kasım seçimleri öncesinde ülkesini "yabancı savaşlardan uzak tutma" vaadini hatırlatarak, bu kararın kamuoyunda nasıl karşılanacağına dikkat çekti.
"Netanyahu saldırdı, Trump U dönüşü yaptı"
France 24, "İran'ı bombalayan Trump, diplomasi yerine güç kullanmaya bahse girdi" başlıklı analizinde, ABD-İran çatışmasının çoğu zaman "gölgede kaldığını" ve ABD'li politika yapıcıların genellikle "isteksizce diplomasinin tercih edilebilir olduğuna inandığını" kaydetti. Haberde, Trump'ın saldırı emriyle, kendisini cesaretlendiren İsrail gibi ABD'nin de çatışmayı gün yüzüne çıkardığı ve bunun "sonuçlarının bir süre daha net olmayacağı" belirtildi. ABD istihbaratının İran'ın nükleer bomba yapmadığı sonucuna varmasına rağmen, İran doğumlu İsveçli yazar Trita Parsi'nin görüşlerine yer verilen haberde, Trump'ın bu hamlesinin "İran'ın 5 ila 10 yıl içinde nükleer silahlara sahip bir devlet haline gelmesini daha olası hale getirdiğine" dikkat çekildi. France 24 ayrıca, Trump'ın kendisini uzlaştırıcı olarak lanse ettiğini ve İran ile nükleer anlaşma konusunda umutlu olduğunu söylediğini hatırlatarak, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu İran'a saldırdığında Trump yönetiminin İran ile yeni görüşme hazırlığında olduğuna işaret etti. France 24, bunun "Trump’ın aniden U dönüşü yapmasını beraberinde getirdiğini" belirterek, Jennifer Kavanagh'ın "Trump’ın kendi diplomasi çabalarını yarıda kesmesi orta ya da uzun vadede bir anlaşma olmasını da çok daha zorlaştırıyor" sözlerine yer verdi.
"Eşi görülmemiş bir karar"
Reuters haber ajansı da ABD'nin İran'a yönelik saldırılarına ilişkin analizinde, "İran'a saldırılar Trump’ın en büyük, en riskli dış politika kumarı" başlığını kullandı. Ajans, Trump'ın "eşi görülmemiş bir kararla İran'ın nükleer tesislerinin bombalanması emrini verdiğini" ve aynı zamanda uzun zamandır uzak duracağını söylediği bir şeyi yaparak büyük bir yabancı savaşa askeri olarak dahil olduğunu kaydetti. Analizde, ABD'nin İran'ın nükleer tesislerine yönelik saldırısının "Trump'ın iki başkanlık döneminin en büyük dış politika kumarı olduğu" ve söz konusu kumarın "riskler ve bilinmezliklerle dolu olduğu" ifade edildi.
"Trump'ın ilk kişisel savaşı"
Der Spiegel, "Trump’ın savaşı" başlıklı haberinde, Donald Trump'ın İran'ın nükleer tesislerine yönelik bombalı saldırılarla ülkesini yeni bir Ortadoğu savaşına sürüklediğini ve bununla büyük bir kumar oynadığını öne sürdü. Dergi, Trump'ın daha önceki "Yeni savaş yok" taahhüdünü hatırlatarak, bu hamlenin "tarihi öneme sahip bir an" olduğunu vurguladı. Haberde, bu anın Trump'ın başkanlığını iyi ya da kötü yönde şekillendireceği ve dikkatleri son dönemdeki krizlerden uzaklaştıracağı belirtildi. Trump'ın sosyal medya paylaşımlarına da değinen Der Spiegel, bu saldırıların "Trump'ın ilk kişisel savaşı olduğunu ve bunu sosyal medya üzerinden yürüttüğünü" ifade etti. Paylaşımların "genç birinin ton ve üslubunda" olduğu, "kişisel, abartılı, duygu ve ilgi açlığıyla dolu" olduğu ancak bu sefer "varoluşsal ve gerçekten ürkütücü" bir nitelik taşıdığı yorumu yapıldı.
Sınırlı eylem mi, geniş çaplı çatışma mı?
Trump'ın danışmanlarından birinin New York Times'a yaptığı açıklamaya göre, Başkan bu saldırıları "sınırlı bir eylem" olarak nitelendirdi. Ancak bu sınırlamanın ne anlama geldiği ve İran'ın nasıl bir karşılık vereceği belirsizliğini koruyor. Daha önce İranlı yetkililer, ülkenin savaşa dahil olması durumunda ABD'ye misilleme yapacaklarını açıkça belirtmişlerdi.