İzmir’in Kemalpaşa ilçesine bağlı Eski Hamzababa köyünde yer alan Hamza Baba Türbesi, asırlardır hem yerli halkın hem de ziyaretçilerin ilgisini çekiyor. Horasan’dan gelen Hamza Baba’nın Anadolu’nun İslamlaşmasında oynadığı manevi rol, türbeyi yalnızca bir ziyaret alanı olmaktan çıkarıp tarihi bir simge haline getirmiş durumda.
Yaklaşık 30 kilometre mesafedeki köyde yer alan türbe, bölgenin kültürel kimliğinde önemli bir yer tutuyor. 25 haneden oluşan küçük bir yerleşim olan Eski Hamzababa köyü, bu manevi mirasla her yıl yüzlerce kişiyi ağırlıyor.
Horasan’dan Anadolu’ya Uzanan Yolculuk
Tarihi kaynaklara göre Hamza Baba, Batı Anadolu’nun fethi sırasında Horasan’dan gelen dervişler arasında yer aldı. Saruhan Bey ile birlikte Harzemşah ordusunda görev yaparak Saruhanoğulları Beyliği’nin himayesinde Nif (bugünkü Kemalpaşa) bölgesine yerleşti. Nif ile Turgutlu arasındaki tarihi kervan yolu üzerinde Bizans kalıntılarının bulunduğu bölgede bir dergâh kurarak hem Türk hem de Rum çocuklarına eğitim verdi.
Bu yönüyle Hamza Baba, sadece dini değil, kültürel etkileşimin de önemli bir aktörü olarak anılıyor. Kurduğu dergâh zamanla binlerce müridin buluşma noktası haline geldi.
Osmanlı Sarayına Uzanan Manevi Dostluk
Hamza Baba’nın Şehzade II. Murat ile kurduğu manevi dostluk, kaynaklarda dikkat çeken bir ayrıntı olarak yer alıyor. Her iki ismin Hacı Bektaş Veli’ye olan bağlılığı, aralarındaki güçlü bağı pekiştirdi. Hamza Baba, Manisa’ya yaptığı bir ziyaret sırasında hayatını kaybetti. Manisalılara rağmen müridleri onu Eski Hamzababa köyüne defnetti. Bugün türbesi, bu dostluğun ve inancın sessiz bir tanığı olarak ziyaretçilerini ağırlıyor.
Soydan Gelen Koruma Geleneği
Hamza Baba Türbesi’nin bakımı ve korunması, onun soyundan geldiği belirtilen Postnişin Ali İhsan Özer tarafından yürütülüyor. Elinde bulunan Hilafet Fermanı, bu soydan gelen geleneğin resmî belgelerle de kayıt altına alındığını gösteriyor. Özer’in aktardıklarına göre Hamza Baba, 1530’lu yıllarda Horasan’ın Balkayıp bölgesinden 10.000 kişilik bir toplulukla Anadolu’ya gelmiş ve Ahmet Yesevi dervişlerinden biri olarak tarihe geçmişti.
Hamza Baba Türbesi’ne Özel Araçla Ulaşım
İzmir merkezden özel araçla gitmek isteyenler için türbeye ulaşım oldukça kolay. D300 ve D300/E96 rotası üzerinden Hilal yönüne devam edilerek Halilbeyli güzergâhı takip ediliyor. Ardından Hamzababa Köyü İç Yolu’na sapılarak türbeye ulaşmak mümkün. Bölge, doğal yapısı ve sessiz atmosferiyle ziyaretçilerine hem tarihi hem manevi bir yolculuk sunuyor.
Yüzyıllık Miras Geleceğe Taşınıyor
Bugün Hamza Baba Türbesi, hem inanç turizmi hem de tarih meraklıları için önemli bir durak olarak öne çıkıyor. Yüzyıllardır süregelen bu gelenek, köy halkı ve Hamza Baba’nın soyundan gelen aileler tarafından yaşatılmaya devam ediyor. İzmir’in sessiz ama derin tarihi noktalarından biri olan türbe, geçmişle geleceği buluşturan özel bir miras niteliğinde.