UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın “Geleceğe Miras” projesi kapsamında restore ediliyor. M.S. 2. yüzyılda Roma İmparatoru Hadrianus döneminde inşa edilen Kızıl Avlu, antik dönemde Mısır tanrılarına adandı. Hristiyanlığın 5. yüzyılda Anadolu’da yayılmasıyla kiliseye çevrildi. Cumhuriyet’in ilk yıllarından bu yana ise tapınağın yuvarlak kulelerinden biri Kurtuluş Camisi olarak işlevini sürdürüyor.
Benzersiz mimari düzenleme
Selinus Nehri üzerine kurulan Kızıl Avlu, antik dünyanın eşsiz kutsal alanları arasında gösteriliyor. Yaklaşık 270 metre uzunluğunda ve 100 metre genişliğinde olan alanın doğu ucunda, 60 metre uzunluğunda ve 10 metre genişliğinde tapınak bulunuyor. 25 metre yüksekliğe ulaşan duvarlar Roma mimarisinin görkemini ortaya koyuyor. Tapınak, dönemin tuğla yapı geleneğinin Anadolu’da bulunmaması nedeniyle Roma’dan getirilen mimar ve işçiler tarafından inşa edildi.
Çok katmanlı inanç merkezi
Kızıl Avlu, tarih boyunca farklı inançların buluşma noktası oldu. Roma döneminde Pagan inanışına ev sahipliği yapan tapınak, Hristiyanlık döneminde kiliseye dönüştürüldü. İncil’de adı geçen ilk yedi cemaatten birinin Bergama’da bulunduğu bilinirken, bu kutsal alanın o cemaate ait olduğu düşünülüyor. Ayrıca bölgede sinagogun da bulunması, yapının Museviler için de önem taşıdığını gösteriyor.
“Yepyeni ve düzenli bir alanla karşılaşacaklar”
Manisa Celal Bayar Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Başkanı ve kazı başkanı Prof. Dr. Yusuf Sezgin, çalışmaların 2025 Mart ayında başladığını belirterek şu bilgileri verdi: “Kızıl Avlu, Roma döneminden günümüze ulaşan en önemli anıtlardan biridir. Çalışmalar tamamlandığında ziyaretçiler yepyeni ve düzenli bir alanla karşılaşacak. Antik dönemde mermerle kaplı olan yapının görkemi yeniden ortaya çıkarılacak.”
“Geleceğe miras bırakacağız”
Sezgin, Kızıl Avlu’nun Bergama’nın en değerli kültürel miraslarından biri olduğunu vurguladı: “Burada yaptığımız koruma, onarım ve çevre düzenlemesi çalışmalarıyla Kızıl Avlu’yu gelecek nesillere aktarmak istiyoruz. Bu alan hem tarihi hem de dini katmanlarıyla benzersiz bir mirastır.”