Son Mühür/ Beste Temel - Hücrelerin yapısını bozarak yaşlanma sürecini hızlandıran ve kalp-damar hastalıkları, diyabet, Alzheimer gibi kronik hastalıklara zemin hazırlayan glikasyon hakkında İzmir’de özel bir hastanede görev yapan Uzman Diyetisyen Mısra Aydın, önemli uyarılarda bulundu.
Aydın, glikasyonun şeker moleküllerinin protein veya yağlara bağlanmasıyla ortaya çıkan ve zamanla dokulara zarar veren kimyasal bir süreç olduğunu belirterek, “Bu süreçte oluşan ileri glikasyon son ürünleri (AGEs), hücrelerin yapısını bozarak yaşlanmayı hızlandırır ve kronik hastalıklara zemin hazırlar” dedi.
Yalnızca şekeri kesmek yeterli değil
Glikasyon sürecinin sadece şeker tüketimiyle sınırlı olmadığını vurgulayan Dyt. Mısra Aydın, “Sadece şeker değil, pişirme şekilleri de glikasyon ürünlerini artırır. Özellikle kızartma, ızgara ve yüksek ısıda pişirme, yiyeceklerde glikasyon ürünlerinin birikmesine yol açar” ifadelerini kullandı.
Aydın, şeker ve rafine karbonhidratların kandaki glikoz seviyesini yükselterek bu süreci hızlandırdığını hatırlatarak, “Beslenmede şeker miktarını kontrol altında tutmak büyük önem taşır. Glikasyon, ciltte kırışıklık ve elastikiyet kaybına yol açarak yaşlanma belirtilerini artırır” diye konuştu.
Sağlıklı pişirme yöntemleri önerisi
Uzman Diyetisyen Mısra Aydın, glikasyonun etkilerini azaltmak için sağlıklı pişirme yöntemlerinin tercih edilmesi gerektiğini belirtti. Aydın, “Kızartma ve ızgara yerine haşlama veya buharda pişirme yöntemleri tercih edilmeli. C vitamini, E vitamini, yeşil çay ve yaban mersini gibi antioksidan içeren besinler glikasyonun zararlarını azaltmada etkilidir. Ayrıca bol su içmek de bu sürecin etkilerini hafifletir” dedi.
Glikasyon seviyesi testle izlenebilir
Aydın, glikasyonun dolaylı bir göstergesi olarak HbA1c testinin kullanılabildiğini belirterek, “Bu test, kandaki ortalama glikoz seviyesini gösterir ve diyabet takibinde yaygın olarak kullanılır. Glikasyon, ciltteki kolajen ve elastin gibi yapısal proteinlere zarar verir; bu da erken yaşlanma, kırışıklık ve sarkma gibi sonuçlara yol açar” ifadelerini kullandı.
Erken önlem hayati önem taşıyor
Diyet ve yaşam tarzı değişikliklerinin glikasyonun zararlarını azaltabileceğini belirten Aydın, “Ancak ilerlemiş glikasyon ürünlerinin tamamen geri dönüşü zordur. Bu nedenle erken önlem almak, sağlıklı beslenmek ve doğru pişirme yöntemlerini seçmek büyük önem taşır” diyerek sözlerini tamamladı.