Manisa’nın Alaşehir ilçesine bağlı Uluderbent Mahallesi Körez Mevkii’nde bulunan Demirkapı Kaya Anıtı, uzun yıllar boyunca gizemli bir yeraltı yapısı olarak anıldı. Bölge halkının mağara, dehliz ya da kral mezarı olarak nitelendirdiği yapı, yapılan değerlendirmeler sonucunda Frig dönemine ait bir sarnıç olarak tanımlandı. Bu tespit, Batı Anadolu’daki Frig varlığına dair önemli bir gösterge olarak değerlendiriliyor.
Yer altına inen 99 basamak merakı daha da artırıyor
Yaklaşık 45 dakikalık zorlu bir yürüyüşle ulaşılan Demirkapı, kayalık alanın içine oyulmuş uzun ve dar merdivenleriyle dikkat çekiyor. Yapının 99 basamaklı olduğu ifade edilirken, bugüne kadar anıtın en alt noktasına ulaşabilen kimsenin olmadığı belirtiliyor. Oksijenin giderek azalması ve merdivenlerin daralması nedeniyle ziyaretçilerin büyük bölümü 30. basamaktan sonra geri dönmek zorunda kalıyor.
Yıllarca anlatılan efsaneler gerçeğin önüne geçti
Demirkapı, yıllar boyunca birçok söylentiye konu oldu. En yaygın inanışlardan biri, Lidya Kralı Karun’un Sardes’e ulaşmak için bu geçidi kullandığı yönündeydi. Kimi anlatımlarda yapı bir kaçış yolu, kimilerinde ise dini ritüellerin gerçekleştirildiği kutsal bir alan olarak yorumlandı. Ancak yapılan incelemeler, bu anlatıların yerini somut arkeolojik bulgulara bıraktığını ortaya koydu.
Frig mimarisiyle birebir örtüşen bir yapı
Uzmanlar, Demirkapı’nın kayaya oyulmuş mimarisi, alınlıklı girişi ve merdiven sistemiyle Frigler’in bilinen sarnıç yapılarıyla büyük benzerlik gösterdiğine dikkat çekiyor. Sarnıcın, dönemin su ihtiyacını karşılamak amacıyla inşa edildiği değerlendiriliyor. Bu durum, Alaşehir ve çevresinde Frig yerleşiminin varlığına dair önemli bir kanıt olarak öne çıkıyor.
Dinamit iddiası hâlâ tartışılıyor
1969 yılında bölgede faaliyet gösteren bir firmanın yapı içerisinde dinamit kullandığı yönündeki iddialar ise netlik kazanmış değil. Yöre halkı bu girişimin anıta zarar verdiğini savunurken, konuya ilişkin resmi bir raporun bulunmaması tartışmaları canlı tutuyor.
Koruma ve tanıtım çağrısı yapılıyor
Bölge sakinleri ve araştırmacılar, Demirkapı Kaya Anıtı’nın kontrol altına alınarak korunmasını ve bilimsel çalışmalara açılmasını istiyor. Ulaşımın zor olması, güvenlik riskleri ve yapının korunmasız durumda bulunması, keşif ve inceleme süreçlerini güçleştiriyor.
İzmir'den ne kadar uzakta, nasıl gidilir?
Demirkapı Kaya Anıtı, İzmir merkezden yaklaşık 130 kilometre uzaklıkta bulunuyor. İzmir’den Alaşehir’e özel araçla gitmek isteyenler, İzmir–Turgutlu–Salihli güzergâhını izleyerek yaklaşık 2 saatlik bir yolculukla ilçeye ulaşabiliyor. Alaşehir ilçe merkezinden Uluderbent Mahallesi yönüne devam edildikten sonra Körez Mevkii’ne araçla yaklaşılıyor, son bölüm ise yaklaşık 45 dakikalık yürüyüşle tamamlanıyor. Toplu taşıma tercih edenler için İzmir’den Alaşehir’e düzenli otobüs seferleri bulunurken, ilçe merkezinden sonra bölgeye ulaşım için özel araç ya da yerel imkânlar gerekiyor.