Son Mühür/ Beste Temel- İzmir Kuru Kahveciler, Kuruyemişçiler ve Baharatçılar Esnaf Odası Başkanı İlyas Gönen, yaklaşan yeni yıl öncesi sektörün durumuna dair önemli açıklamalarda bulundu. Fiyat artışları, iklim değişikliğinin etkileri ve halk sağlığını tehdit eden kalitesiz ürünler konusunda uyarılarda bulunan Gönen, "Ucuzdur vardır bir illeti, pahalıdır vardır bir hikmeti" diyerek tüketicileri bilinçli olmaya çağırdı.
Alım gücü düştü, gelenekler kısıtlandı
Yılbaşı öncesi aile sofralarının vazgeçilmezi olan kuruyemiş ve meyve hazırlıklarının sürdüğünü belirten İlyas Gönen, ekonomik şartların alışveriş alışkanlıklarını değiştirdiğini vurguladı. Geçmiş yıllara oranla fiyatlarda yüzde 50’ye varan artışlar yaşandığını ifade eden Gönen, "İnsanlar artık kiloyla değil, 100-200 liralık paketlerle nefsini köreltiyor. Eskiden bayramlarda, mevlütlerde bolca kullanılan çam fıstığının kilosu 4 bin 500 liraya ulaştı. Vatandaş artık bademi bile bölerek kullanmak zorunda kalıyor," dedi.
"Beyaz çiğdem" krizi artıyor
Fiyat artışlarının temel sebeplerinden birinin küresel iklim değişikliği ve kuraklık olduğunu dile getiren Başkan Gönen, yerli üretimin korunması için devlete çağrıda bulundu. Özellikle Nevşehir kabağı ve yerli beyaz çiğdem ve izmirin meşhur şamşamer gibi ürünlerin ekim alanlarının daraldığını belirterek şu ifadeleri kullandı:
"Topraklarımızın verimi dünya malumu ancak maliyetler ve kuraklık nedeniyle ekim azaldı. Ceviz, badem, fındık ve fıstık ağaçları koruma altına alınmalı, üretim havzaları genişletilmelidir. Aksi takdirde gelecekte çocuklarımız bu lezzetlerin ne olduğunu unutacak."
"Aflatoksinli" fıstıkları maalesef tükettik
Piyasadaki aşırı ucuz ürünlere karşı vatandaşı uyaran Gönen, özellikle Antep fıstığı ve kahve üzerinden çarpıcı örnekler verdi. Antep fıstığının piyasa değerinin çok altında satılmasının içinde "bezelye" veya sağlığa zararlı "aflatoksinli" ürünler olabileceğine işaret etti. Kahve konusunda ise Vietnam ve Hindistan’dan gelen düşük kaliteli çekirdeklerin "cicili bicili" paketlerle sunulduğunu ve bu ürünlerin mide rahatsızlıklarına (reflü vb.) yol açtığını belirtti.
Sektörün kanayan yarası: Eleman sıkıntısı
Kuruyemişçiliğin bir sanat olduğunu ve bu sanatı icra edecek usta yetişmediğini söyleyen Gönen, sektörün en büyük sorununun eleman bulamamak olduğunu ifade etti. Ürünlerin market raflarına ve paketli sisteme girmesinin, geleneksel "tadarak alma" kültürünü yok ettiğini savunan Gönen, esnafın hijyen standartları konusunda Tarım ve Orman Bakanlığı denetimleriyle büyük bir aşama kaydettiğinin de altını çizdi.
"Bahçemde kahve yetişiyor" diyeni ödüllendireceğim
Türk kahvesinin dünyada bir marka olduğunu hatırlatan İlyas Gönen, yerli üretim hayalini paylaştı. Burdur, Mersin ve Antalya gibi sıcak bölgelerde kahve denemeleri yapılması gerektiğini belirterek, "Kendi topraklarımızda yetişen kahveyi görmek en büyük hayalim. Birisi bana gelip 'bahçemde kahve yetişti' derse onu ödüllendireceğim," dedi. Ayrıca, patentini aldığı damla sakızlı Türk kahvesi gibi inovatif ürünlerin desteklenmesi gerektiğini vurguladı.
"Çiftçiyi desteklemek gerekiyor"
Başkan Gönen, tüketicilere alışveriş tercihlerini yaparken dev hipermarketler yerine mahalle kültürünün parçası olan nostaljik bakkalları, kuruyemişçileri ve baharatçıları tercih etmelerini önerdi. "Biz rızkımızın ve sanatımızın peşindeyiz," diyen Gönen, sağlıklı bir nesil için yerli üreticinin ve çiftçinin ivedilikle desteklenmesi gerektiğini belirterek sözlerini noktaladı.