Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’ne (UTTS) geçiş için tanınan süre 30 Haziran 2025’te sona eriyor. Ticari araç sahiplerinin Taşıt Tanıma Birimi (TTB) taktırması zorunlu; aksi halde 7 bin TL’den 28 bin TL’ye kadar ceza riski var. Sisteme kayıt yaptırmayanlar, 1 Temmuz’dan itibaren yakıt giderlerini belgeleyemeyecek. Peki, UTTS nedir ve cezalar nasıl uygulanacak?
UTTS nedir? Ticari araçlar için zorunluluk detayları
UTTS, akaryakıt alımlarını plaka bazında otomatik kaydeden bir sistemdir. Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 5 Ekim 2023’te Resmi Gazete’de yayımladığı tebliğle, ticari araç sahiplerinin TTB taktırması zorunlu hale geldi. Sistem, kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil, akaryakıt gideri beyan edilen tüm araçları kapsıyor. 30 Haziran 2025’e kadar TTB montajı yapılmazsa, yakıt fişleri vergi beyanında geçersiz sayılacak. TTB, araçların yakıt deposuna takılan bir cihaz; pompalardaki Taşıt Tanıma Okuyucu (TTO) ile plaka bilgisi Ödeme Kaydedici Cihaza (ÖKC) aktarılıyor. Sosyal medyada, “UTTS ile vergi kaybı önlenecek, ama cezalar ağır” yorumları dikkat çekiyor.
Cezalar ve yaptırımlar neler? Son başvuru tarihi neden kritik
30 Haziran 2025’ten sonra TTB taktırmayan ticari araç sahipleri, Vergi Usul Kanunu’nun 353. maddesi uyarınca her tespit için 7 bin TL’den 28 bin TL’ye kadar özel usulsüzlük cezasıyla karşı karşıya. İlk tespitte 14 bin TL, altıncı tespitte 140 bin TL’ye varan cezalar uygulanabilir. Ayrıca, UTTS’siz araçlar yakıt giderlerini vergi matrahından düşemeyecek, bu da mali kayıplara yol açacak. Akaryakıt istasyonları da 2 Haziran 2025’e kadar en az bir pompada TTO kurmazsa 280 bin TL ceza riski taşıyor. 25 Mart-30 Haziran 2025 arasında TTB ücreti, KDV dahil 2.172 TL; 1 Temmuz’dan sonra 2.791,45 TL. Başvurular utts.gov.tr üzerinden yapılıyor; montaj için Darphane yetkili firmalarıyla iletişime geçilmeli.
Ticari araç sahipleri, 31 Ocak 2025’e kadar TTB siparişi verip 30 Nisan 2025’e kadar montajı tamamlayarak vergi avantajlarından yararlanabilir. 1 Temmuz 2025’ten itibaren sıfır araçlar da TTB zorunluluğuna dahil olacak. Sistem, 8 milyon aracı ve 12.500 akaryakıt istasyonunu kapsıyor; manuel plaka girişi kaldırılarak vergi kaçakçılığı önlenecek.
Bireysel araçlar için UTTS zorunlu değil, ancak gönüllü katılım mümkün. Elektrikli ve LPG’li araçlar şu an kapsam dışı. Araç satışı veya plaka değişiminde yeni TTB gerekiyor. Sosyal medyada, “Son iki gün, UTTS’yi unutmayın” uyarıları yoğunlaşırken, uzmanlar cezai yaptırımlardan kaçınmak için hemen başvuru yapılmasını öneriyor.