Son Mühür/Merve Turan- İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay, İzmir Planlama Ajansı (İZPA) iş birliğiyle hazırlanan 2054 İzmir Nazım İmar Planı’nın (İzmirNİP2054) tanıtım toplantısında kentin uzun vadeli vizyonuna ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Planın, İzmir’in sürdürülebilir kalkınma hedeflerine yön verecek “yaşayan bir sözleşme” niteliği taşıdığını belirten Tugay, “İzmir’in 2054’e ve 2074’e uzanan yolculuğu başladı. Bu yolculuk hepimizin yolculuğudur” dedi.
“Planlama, adalet ve yaşam kalitesini bir araya getiren bir sanattır”
Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde (AASSM) gerçekleştirilen bilgilendirme toplantısına, ilçe belediye başkanları, meclis üyeleri, meslek odaları, akademisyenler ve sivil toplum temsilcileri katıldı.
Başkan Tugay konuşmasında, İzmir’in planlama tarihinde yeni bir dönemin başladığını vurguladı:
“Cumhuriyet’in ilk yıllarından bu yana İzmir, şehir planlamasında öncü bir kent oldu. Bugün artık biliyoruz ki planlama yalnızca mekansal düzenleme değil; ekolojik dengeyi, ekonomik üretkenliği, toplumsal adaleti ve yaşam kalitesini bir arada ele alma sanatıdır.”
“Kent dönüşümünü üç zamanlı bir yaklaşımla ele alıyoruz”
İzmir’in hızla değişen dinamiklerine dikkat çeken Tugay, yeni planın yalnızca bir revizyon değil, geleceği yeniden okuma girişimi olduğunu ifade etti:
“İklim krizi, göç, teknoloji ve yaşam alışkanlıkları sürekli değişiyor. Bu nedenle planlama sürecimizi ‘dünü anlamak, bugünü çözümlemek, yarını tasarlamak’ ilkeleriyle yürütüyoruz. Dünden ders alıyor, bugünü veriye dayalı analizlerle çözümlüyor, yarını ise adaletli bir gelecek kurma çabasıyla hayal ediyoruz.”
Tugay, planın yalnızca teknik bir çalışma olmadığını vurgulayarak, “Bu planın temelinde bilimsel veriye dayalı, katılımcı ve öğrenen bir yaklaşım var” dedi.
“2054 lansmanı bir bitiş değil, başlangıçtır”
Plan sürecinin “Tohum–Ürün–Hasat” döngüsüyle ilerlediğini belirten Tugay, 2030, 2054 ve 2074 hedeflerinin birbirini tamamlayan üç ufuk olarak tasarlandığını söyledi:
“2030’da somut dönüşüm adımlarını atacağız, 2054’te uzun vadeli stratejileri belirleyeceğiz, 2074’te ise İzmir’i Akdeniz’in doğayla uyumlu model şehri haline getirmeyi amaçlıyoruz. Bu planın merkezinde büyüme değil, iyi olma hali kavramı var.”
Başkan Tugay, İzmirNİP2054’ün İzmir’in geleceği için ortak bir pusula olacağını belirterek, “Bu plan, bir belge değil; İzmir’in geleceğine dair toplumsal bir sözleşmedir” ifadelerini kullandı.
Velibeyoğlu: “İzmir’in direnci tarihinden geliyor”
İZPA Başkanı Prof. Dr. Koray Velibeyoğlu, toplantıda yaptığı sunumda İzmir’in geçmişi, bugünü ve geleceğine dair kapsamlı bir değerlendirme yaptı.
“İzmir üç kez kurulmuş bir kenttir. Bu süreklilik, kentin direncinin tarihsel kökenini gösteriyor” diyen Velibeyoğlu, kentin 80 yılda 17 kat, son 45 yılda ise 40 kata varan bir büyüme yaşadığını belirtti.
İzmir’in yalnızca kendi sınırları içinde değil, Manisa, Aydın ve Balıkesir’le etkileşim içinde geliştiğini söyleyen Velibeyoğlu, “Yeni plan sadece fiziksel değil; zihinsel ve ekonomik dönüşümü de hedefliyor. İzmir için ortak bir dil oluşturmak zorundayız” dedi.
“Kent alfabesi ile ortak dil hedefleniyor”
Velibeyoğlu, planlama sürecinde “Kent Alfabesi” adı verilen yeni bir araç geliştirildiğini belirterek, “Bu araç sayesinde İzmir’de konut, ulaşım, sanayi gibi tüm alanlarda ortak bir kavramsal çerçeve oluşturacağız. Herkesin anlayacağı kolektif bir dil kurmak istiyoruz” dedi.
“Vizyonumuz: İyi olma hali”
İzmir Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığı Mekânsal Planlama Şube Müdürü Dilek Alişan, planın vizyonunu “iyi olma hali” olarak tanımladı.
“Yalnızca insan değil; hayvan ve çevre odaklı bir planlama anlayışı benimsiyoruz. Koruma-kullanma dengesi içinde, çoklu krizlere dirençli, adil ve katılımcı bir kent modeli hedefliyoruz” dedi.
“Katılımcılık ekosistemi oluşturmak zorundayız”
İzmirNİP2054 Danışmanı Prof. Dr. Savaş Zafer Şahin, planlama sürecinde katılımcılığın önemine dikkat çekti:
“İzmir’de herkesin söz hakkı olmalı. Katılım bir yaşam biçimidir ve planlamanın merkezinde yer almalıdır. Güven olmadan katılım kalıcı olmaz. Bu nedenle İzmir’de katılımcılık ekosistemi kurmak zorundayız” dedi.
Plan, İzmir’in uzun vadeli gelişimini yönlendirecek
İzmirNİP2054, İzmir Büyükşehir Belediyesi 2025–2029 Stratejik Planı kapsamında yürütülen bir çalışma olarak, kentin mekânsal, ekonomik ve çevresel gelişimini yönlendirmeyi amaçlıyor.
Plan, 1/25.000 ölçekli yeni Nazım İmar Planı ve revizyon süreciyle İzmir il bütününü kapsıyor. Sürdürülebilir gelişim, sosyal adalet, çevresel denge ve yaşam kalitesi hedefleri doğrultusunda hazırlanan plan, ilçe belediyeleri, kurumlar ve sivil toplum kuruluşlarının katılımıyla şekilleniyor.