25 sene önce bugün haya gözlerini yuman sanatçı, aranjör, besteci ve kültür elçisi ünvanlarına sahip gönüllerde taht kurmuş Barış Manço, TRT'ye verdiği bir röportajı sırasında "Benim birkaç hayalim var... 80 yaşındayken elimde bastonum, belki kolumda Doğukan, onun yardımıyla çıkarım sahneye ve senfoni orkestrasına 2023 çaldırmak en büyük ideallerimden birisi olsa gerek." demiştir.
1991 YILINDA DEVLET SANATÇISI ÜNVANINI ALDI
1 Şubat 1999 günü geçirdiği kalp krizi sonucu İstanbul'da 56 yaşında hayata veda eden usta sanatçı, bestelediği 200'ün üzerindeki şarkısı, kendisine on iki altın ve bir platin albüm ve kaset ödülü kazandırdı. Şarkılarının bir bölümü daha sonra Arapça, Bulgarca, Felemenkçe, Fransızca, İbranice, İngilizce, Japonca ve Yunanca olarak yorumlandı. Hazırladığı televizyon programları sayesinde dünyanın pek çok ülkesine gitmiş, bu nedenle "Barış Çelebi" olarak adlandırılmıştır. 1991'de Türkiye Cumhuriyeti Devlet Sanatçısı unvanına layık görüldü.
TÜRKİYE'DE İLK OLARAK 'BARIŞ' İSMİNİ ALDI
2 Ocak 1943 yılında İstanbul'da doğan Barış Manço'nun isim hikayesi de çok anlamlı. Oğlu Doğukan Manço katıldığı bir söyleşide: "Türkiye'de ilk Barış ismini aldı, esasında isim babası. Barış ismi, 1941'de dünya savaşlarının ardından barışa duyulan özlemden doğdu. Amcam da 41 doğumludur, savaşın başlangıç tarihi. Ancak 1941 yılında babamın hiç görmediği amcası Yusuf vefat etmiş, lakabı "Tosun Yusuf" imiş. Bunun verdiği hüzünle "Tosun Yusuf Mehmet Barış Manço" koymuşlar adını. Babam ilkokula başladığı zaman da Tosun Yusuf Mehmet Barış Manço'yu nüfus kaydından sildiriyorlar, sadece "Mehmet Barış Manço" ismi kalıyor."
KAFADARLARLA MÜZİĞE BAŞLADI
Anadolu rock ve pop müziğinin önde gelen ismi, besteci, söz yazarı ve TV programcısı Barış Manço, ilk grubunu 1958'de Galatasaray Lisesinde okurken, "Barış Manço ve Kafadarlar" adıyla kurdu ve ilk bestesi 'Dream Girl'ü yaptı. Manço, müzik hayatındaki ilk konserini öğrencisi olduğu Galatasaray Lisesinin konferans salonunda verdi.
"Harmoniler" grubuyla 1962 yılında ilk 45'lik plağını çıkaran Manço, henüz 19 yaşındayken "Grafson Plak" etiketiyle çıkardığı bu albümde, İngilizce sözlü "Twist in USA" ve "The jet" isimli iki parça bulunuyordu.
Bir yıl sonra otostopla Belçika'da bulunan ağabeyi Savaş Manço'nun yanına giden Barış Manço, Belçika Güzel Sanatlar Akademisine kaydoldu. Bu okulda resim, grafik, desen ve iç mimari okuyan Barış Manço, bir taraftan da gece bekçiliği, garsonluk gibi işler yaptı. Müzikle bağını hiç koparmayan Barış Manço, yabancı müzisyenlerden oluşan "Vahşi Kediler" grubuyla da müzik yaptı. Barış Manço'nun 1964'te doldurduğu biri İngilizce ikisi Fransızca üç şarkılık 45'lik, Fransa'da yayımlandı. Manço, 12 Ocak 1965'te Paris Olympia Konseri'ni gerçekleştirdi.
ALTIN PLAK ÖDÜLÜ KAZANDI
Barış Manço, Mazhar Alanson ve Fuat Güner'in öncülüğündeki "Kaygısızlar" grubuyla, 1967'de "Kol Düğmeleri"ni çıkardı. Dönemin arajman modasına tepki gösteren Barış Manço, "Kızılcıklar oldu mu?", "Derule", "Kirpiklerin ok ok eyle" gibi türküleri Rock'n Roll ve Twist tarzlarında seslendirdi. "Sychedelic" müzik akımından da etkilenen grup, "Ağlama değmez hayat" şarkısıyla başarı yakaladı. "Altın Plak" ödülü kazanan bu albümün ardından Barış Manço ve Kaygısızlar, Fransa'ya gitti. Burada plak çalışması yapılsa da albüm uzun süre piyasaya sürülmedi. Barış Manço ve Kaygısızlar yollarını ayırırken Barış Manço, 1970'te yurda döndü.
DAĞLAR DAĞLAR 700 BİN SATTI
Barış Manço'nun 1970 yılında bestelediği "Dağlar Dağlar" şarkısı kariyerinde adeta dönüm noktası oldu. Büyük ilgi gören şarkı, kısa sürede 700 bin sattı. Dönemin ünlü müzisyenlerinden Cüneyd Orhon'un da eşlik ettiği bu 45'likle Barış Manço, başta "Platin Plak Ödülü" olmak üzere birçok ödül kazandı.
SALDIRIYA UĞRADILAR
Dönemin ünlü müzik gruplarından "Moğollar" ile bir süre çalışan Barış Manço'nun, Anadolu turnesi sırasında otobüsü dinamitli saldırıya uğradı. Manço'nun saçlarının uzun olması dolayısıyla gerçekleştirildiği öne sürülen saldırıda sanatçılar yara almadı. Antalya'da ise müzisyenlerden birinin yabancı uyruklu olması nedeniyle gözaltına alınan Barış Manço, ilk duruşmada serbest kaldı.
KURTALAN EKSPRES KURULDU
Barış Manço daha sonra Moğollar'la yolları ayırıp "Kurtalan Ekspres"i kurdu. İsmini İstanbul'dan Güneydoğu'ya giden trenden alan Kurtalan Ekspres'in o yıllardaki kadrosunda Murat Ses, Nur Moray, Celal Güven, Özkan Uğur ve Engin Yörükoğlu gibi müzisyenler vardı. Grupta ayrılıklar yaşanırken Kurtalan Ekspres'e Barış Manço'nun uzun yıllar birlikte çalışacağı Ahmet Güvenç ve Bahadır Akkuzu dahil oldu. Askerliğini yedek subay olarak Polatlı ve Amasya'da yapan Barış Manço, daha sonra Kurtalan Ekspres'le Anadolu turnelerine çıktı.
İMAJIYLA İLGİ ÇEKTİ
İlk yıllarında kısa saçlı olarak sahneye çıkan Barış Manço, Türkiye'de herkesin hafızasına kazınan imajını da yavaş yavaş oturtmaya başladı. Uzun saçları, otantik kıyafetleri, bilezik, yüzük, kemer ve tiyatral yetenekleriyle ilgi çekti ve kabul gördü.
ADAM OLACAK ÇOCUK
Modern zamanların ozanı Barış Manço, yaklaşık 15 yıl boyunca planladığı "7'den 77'ye" programı projesini, 1988'de TRT yönetimine kabul ettirmeyi başardı. Çocuklara öğütler verdiği "Adam Olacak Çocuk", yaşlılara saygının önemine dikkati çektiği "İkinci kahvaltı", dünyayı dolaştığı "Dönence", Türkiye'yi dolaştığı "Dere Tepe Türkiye" gibi bölümleri olan program, TRT 1, TGRT ve ATV'de 1988-1998 yılları arasında 10 yıl boyunca her pazar öğleden önce yayımlanarak güç bir rekora imza attı.
HAYRANLARI GÖZYAŞLARINA BOĞULDU
Müzik hayatını anlattığı "40. Yıl" şarkısını besteleyen Barış Manço, bir döneme damgasını vuran şarkılarını yeniden düzenleyerek seslendirdi. Daha önce de tansiyon sıkıntıları yaşayan sanatçı, 31 Ocak'ı 1 Şubat 1999'a bağlayan gece, 23.30 sıralarında ani tansiyon düşmesi sonucu fenalaştı. Ambulansla Siyami Ersek Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Merkezi'ne kaldırılan Barış Manço, müdahalelere rağmen kurtarılamadı.
Ölümü büyük üzüntüye yol açan sanatçının cenazesi toplumun her kesimini bir araya getirdi. Barış Manço'nun ölmeden önce hazırladığı "Mançoloji" albümü, 2,6 milyon satarak o yılın en çok satan albümü oldu.
EVİ MÜZE HALİNE GETİRİLDİ
Klasik araba ve antika merakı olan sanatçının evi müze haline getirildi. Barış Manço'nun anısını yaşatmak için Barış Manço Rock Derneği kuruldu. Barış ve Lale Manço tarafından 1997'de yapımına başlanan Barış Manço'nun ismini taşıyan ve bugün ortaokul olarak hizmet vermeyi sürdüren Tuzla'daki ilköğretim okulu, 2000'de öğretim hayatına başladı.
