Son Mühür - Yemek kartları işveren tarafından çalışanlara sağlanıyor, ancak kartların nerede ve nasıl kullanıldığı konusunda işveren ile çalışanlar arasında zaman zaman sorunlar yaşanabiliyor.
Artık marketlerde kullanılmayacak mı?
Çalışanlara işverenler tarafından verilen yemek kartları market alışverişlerinde de kullanılabiliyor. Ancak, marketlerin yemek kartıyla yapılan alışverişlerde limit koyduğu yönündeki iddialar ortaya çıktı. SGK ise yemek kartlarıyla market alışverişine herhangi bir limit getirilmediğini duyurdu.
''İşçiden yazılı onay alması gerekiyor''
Hürriyet gazetesine röportaj veren Avukat Zühal Akbel, yemek kartı kullanımıyla ilgili sıkça sorulan soruları cevapladı. İşverenin yemek kartının sadece restoranlarda kullanılabileceğine dair talimatının geçerliliği için yazılı olması gerekir mi, yoksa sözlü talimat da hukuken bağlayıcı mıdır? sorusuna yanıt veren Avukat Zühal Akbel şunları ifade etti:
''Bu husus, ispat açısından önemli. Çünkü işçi, kartın hangi alanlarda kullanılacağına dair yeterli bilgilendirme yapılmadığını iddia edebilir. Böyle bir durumda, işverenin bu bilgilendirmenin yapıldığını belgeleyerek ispat yükümlülüğünü yerine getirmesi gerekebilir.
Bu nedenle, işverenlerin yemek bedeli adı altında verilen yemek kartlarını işçiye teslim ederken, “Yemek kartlarına yüklenen tutarların yalnızca yemek yenmesi amacıyla kullanılması gerekmektedir” şeklindeki ifadeyi içeren bir belge imzalatmaları veya bu hususu iş sözleşmesine eklemeleri hâlinde, söz konusu kısıtlamayı ispat etmeleri daha kolay olacaktır. Ancak önemle belirtilmelidir ki işçinin yaptığı harcamalar takip edileceğinden, bu durum kişisel verilerin işlenmesini de beraberinde getirir. Bu çerçevede, işverenin Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında, işçiden yazılı onay alması gerekiyor.''
Hangi koşullarda iş sözleşmesini tazminatsız feshedebilir?
''Bu soruya yanıt verebilmek için, öncelikle işçi ile işveren arasında imzalanan iş sözleşmesinde bu konuyla ilgili açık ve kesin bir hükmün bulunup bulunmadığına bakılmalıdır. Ayrıca, İş Kanunu çerçevesinde, işçinin kartı ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı şekilde kullanıp kullanmadığı da değerlendirilmeli.
Zira, İş Kanunu’nun 25’inci maddesi işverene haklı nedenle fesih hakkı tanıyor. Özellikle 25/2. fıkra, işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışlarda bulunması hâlinde iş sözleşmesinin tazminatsız olarak feshedilebileceğinin altını çiziyor. Ancak bu tür bir fesih işleminde, somut olayın koşulları dikkate alınarak ayrı ayrı değerlendirme yapılması gerekir.''
Restoran dışında kullanılabilir mi? Kullanılırsa ne olur?
''Bu konuya ilişkin olarak SGK’nın 2022/22 sayılı Genelgesi’nde yer alan “Yemek bedeline ilişkin diğer hususlar” başlıklı bölümde, yemek kartlarına, çeklerine veya kuponlarına yüklenen bedellerin sigorta priminden istisna tutulabilmesi için bu araçların yalnızca yemek yenmesi amacıyla kullanılması gerektiği açıkça belirtiliyor.
Genelgede ayrıca, yemek bedeli adı altında sigortalılara veya onlar adına üçüncü kişilere yapılan ödemelere ilişkin muvazaalı durumların tespiti hâlinde, 5510 sayılı Kanun’un 89. maddesi uyarınca prim kaybının işverenden gecikme zammı ve cezasıyla birlikte tahsil edileceği ifade ediliyor. Bu doğrultuda, yemek kartının amacı dışında kullanıldığının tespit edilmesi ve bu durumun belgelenmesi hâlinde, işverenin geçerli nedenle işçinin iş akdini sonlandırması veya uyarı (ihtar) yoluna gitmesi gündeme gelebilir.''
Yargıya taşınabilir mi?
''Böyle bir durumda, hem İş Kanunu hükümlerinin hem de işçi ile işveren arasında imzalanmış olan iş sözleşmesi ve varsa ilgili taahhütnamelerin detaylı şekilde incelenmesi gerekecek. Yetkili mahkeme; somut olayın koşullarını, dosyada yer alan delilleri, İş Kanunu hükümlerini ve taraflar arasında imzalanan sözleşmenin kapsamını birlikte değerlendirerek bir karara varacak.''