İran asıllı matematikçi Maryam Mirzakhani, Fields Madalyası’nı kazanan ilk kadın olarak tarihe geçti. Ancak, uzun süredir mücadele ettiği kanser hastalığına 15 Temmuz’da, 40 yaşında yenik düştü. Matematik dünyasında çığır açan çalışmalarıyla tanınan Mirzakhani’nin vefatı, bilim camiasında büyük bir kayıp olarak yankı buldu.
Maryam Mirzakhani kimdir?
Maryam Mirzakhani, 3 Mayıs 1977’de Tahran’da doğdu. Matematik dehası olarak erken yaşta fark edilen Mirzakhani, İran’da katıldığı matematik olimpiyatlarında altın madalyalar kazandı. 1999’da Sharif Teknoloji Üniversitesi’nde matematik lisansını tamamladıktan sonra Harvard Üniversitesi’nde doktorasını yaptı. Riemann yüzeyleri ve modül uzayları üzerine çalışmalarıyla tanındı. 2014’te, matematik alanında Nobel Ödülü kabul edilen Fields Madalyası’nı kazanarak bu ödülü alan ilk kadın oldu. Stanford Üniversitesi’nde profesör olan Mirzakhani, dinamik sistemler ve geometri alanındaki buluşlarıyla biliniyordu.
Maryam Mirzakhani neden öldü?
Mirzakhani, 2013’te meme kanseri teşhisi aldı. Dört yıl boyunca hastalıkla mücadele etti, ancak kanser 2017’de kemiklerine sıçradı. Tedavilere rağmen durumu ağırlaşan Mirzakhani, 15 Temmuz 2017’de California’daki bir hastanede hayatını kaybetti. Vefatı, Stanford Üniversitesi tarafından duyurulurken, ailesi ve meslektaşları onun azmini ve tutkusunu vurguladı. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Mirzakhani’nin kaybının “ulusal bir trajedi” olduğunu belirtti.
Mirzakhani’nin mirası nedir?
Mirzakhani’nin ölümü, bilim dünyasında derin bir boşluk yarattı. Çalışmaları, hiperbolik geometri ve modül uzayları gibi karmaşık alanlarda yeni kapılar açtı. Kadınların bilimdeki temsiline ilham veren Mirzakhani, özellikle İran’da genç kızlar için bir rol model oldu. Ölümünden sonra, 3 Mayıs tarihi İran’da “Kadınlar ve Matematik Günü” ilan edildi. Stanford’da adına bir burs fonu kurulurken, matematik camiası onun anısını konferanslar ve ödüllerle yaşatıyor. Mirzakhani’nin kızı Anahita ve eşi Jan Vondrák, onun bilimsel mirasını devam ettirme sözü verdi.