Mısır ile İsrail arasında 7 Ağustos’ta imzalanmasına rağmen hayata geçmeyen doğal gaz anlaşmasının neden olduğu siyasi gerilim sürüyor. Her iki ülkenin basınında yer alan haberlerde, Kahire’nin tedarik için alternatif arayışlarını hızlandırdığı ve Katar’a yönelme ihtimalinin gündeme geldiği bildirildi.
35 milyar dolarlık anlaşma uygulamaya alınmadı
İsrail’in Akdeniz’deki en büyük doğal gaz sahalarından Leviathan’ın ortaklarından NewMed enerji şirketi, 7 Ağustos’ta Mısır ile 35 milyar dolar değerinde ihracat anlaşması imzalandığını açıklamıştı. Ancak bu anlaşmanın uygulamaya geçmemesinin arkasında Tel Aviv yönetiminin tutumu bulunduğu öne sürüldü.
Israel Hayom gazetesi, 3 Eylül’de yayımladığı haberinde, anlaşmanın askıya alınmasının İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun onayı olmadan yürürlüğe girmemesi yönünde talimat vermesinden kaynaklandığını aktardı. Tel Aviv’in ayrıca, iki ülke arasında 1979’da imzalanan barış anlaşmasının güvenlik ekinde ihlaller bulunduğunu iddia ettiği, Kahire’nin ise bu iddiaları reddettiği belirtildi.
Devreye Katar iddiası
İsrail Kanal 12 televizyonuna göre, anlaşmanın gecikmesi üzerine Katar’ın Mısır’a yüksek miktarda doğal gaz tedariki için teklif sunduğu ileri sürüldü. Mısır ve Katar yönetimlerinden konuya ilişkin resmi açıklama yapılmadı. Mısır’ın Kahire 24 sitesi, Petrol Bakanlığından bir kaynağa dayanarak, İsrail yerine Katar’a “tamamen yönelme olasılığının bulunduğunu” yazdı. Haberde Mısır’ın daha ucuz ve sürdürülebilir tedarik imkanlarını değerlendirdiği kaydedildi.
Öte yandan İsrail’de yayımlanan Globes gazetesi, Tel Aviv yönetiminin Mısır’a satılan gazın fiyatını artırmayı ve iç piyasa fiyatlarını düşürmeyi hedeflediğini ifade etti.
Anlaşmanın geçmişi ve yeni dönem tartışmaları
Mısır ile İsrail arasında 2019’da 60 milyar metreküplük doğal gaz tedarikini kapsayan anlaşma imzalanmış, Leviathan sahasının 2020’de üretime geçmesinden kısa süre sonra Mısır’a gaz akışı başlamıştı. Leviathan’da geçen yıl üretilen 11,33 milyar metreküp doğal gazın büyük bölümünün Mısır ve Ürdün’e ihraç edildiği biliniyor.
Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli, NewMed enerji ile gündemde olan yeni anlaşmaya ilişkin değerlendirmesinde, “Bu anlaşma 2019’dan beri yürürlükte. Üzerinde uzlaşılan tek konu, üretim artışı beklentisiyle anlaşmanın 2040’a kadar uzatılmasıdır.” açıklamasında bulunmuştu.