Heybeliada Ruhban Okulu, Türkiye ile ABD arasında son dönemin en tartışmalı diplomatik gündemlerinden biri olarak öne çıkıyor. Erdoğan ve ABD Başkanı Trump’ın Beyaz Saray’daki yeni zirvesinde okulun yeniden açılması ve azınlık hakları yine masadaki başlıca dosyalar arasında yer alıyor. Özellikle Fener Rum Patriği Bartholomeos’un Washington’daki temaslarıyla ABD tarafı bu konuya büyük önem kazandırıyor. Beraberinde, Ruhban Okulu sembolik olduğu kadar dini özgürlükler konusunda Türkiye'nin vereceği mesaj açısından da dikkat çekiyor.
Heybeliada Ruhban Okulu neden önemli?
1971 yılında eğitim faaliyetini durduran Heybeliada Ruhban Okulu, yıllardır Batı dünyasında din özgürlüğünün göstergesi olarak gündeme geliyor. ABD, okulun açılmasını bir tür “test” olarak kullanıyor ve Türkiye’nin demokratik yaklaşımını bu hamleyle ölçmek istiyor. Büyükelçilik düzeyinde, Bartholomeos ile yapılan görüşmelerde okulun yeniden eğitim hayatına kazandırılması talebi tekrarlanıyor. Türkiye ise bu diplomatik baskıya, kendi yasaları ve karşılıklılık ilkesini gerekçe göstererek yanıt veriyor. Her zirvede okul meselesinin bir pazarlık aracı olarak kullanıldığı dikkat çekiyor.
ABD'nin yeni baskı stratejisi
Washington yönetimi, Fener Rum Patrikhanesi’nin statüsü ve azınlık hakları üzerinden Türkiye’ye diplomatik baskı kurmayı sürdürüyor. Son Beyaz Saray görüşmesinde Trump, Heybeliada Ruhban Okulu’nun Eylül 2026’da öğrenci kabul etmesini açıkça destekledi. Görüşmelerde, hem ABD Kongresi hem de Dışişleri Bakanlığı bu konunun Türk-Amerikan ilişkilerinin “sağlıklı” seyrinin göstergesi olacağını ifade ediyor. Bartholomeos, yaşanan dini ve sosyal baskıların altını çizip okulun açılmasını hızlandıracak adımlar bekliyor. Nihayetinde Heybeliada, ABD için hem sembolik bir değer hem de Türkiye'nin Batı ile bağlarının somut bir testi olarak kabul ediliyor.
Erdoğan’ın son açıklamaları ve yeni gelişmeler
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Washington’daki zirvede Ruhban Okulu’nun açılması için “üzerimize ne düşerse yapmaya hazırız” mesajı verdi. Bartholomeos ile temasların süreceği belirtildi. İki ülke dışişleri ve lider düzeyinde yapılan açıklamalar, dini özgürlükler ve azınlık haklarının önümüzdeki süreçte de tartışma konusu olacağını gösteriyor. ABD tarafından gelen açıklamalarda, Türkiye'nin attığı adımların yakından izleneceği ve sonuçların ikili ilişkilerde belirleyici olacağı vurgulanıyor.
Diplomatik pazarlıkta yeni başlık
Heybeliada Ruhban Okulu’nun yeniden açılması, hem iki ülkenin siyasi ilişkilerinde bir denge aracı hem de Batı ile ilişkilerde sembolik bir kapı olarak öne çıkıyor. Okulun statüsü, ABD'nin baskı stratejisinde ve Türkiye’nin uluslararası arenadaki konumunda hassas bir unsur olmaya devam ediyor. ABD yönetimi ve Ortodoks lobisinin bu süreci diplomatik bir koz olarak kullanması nedeniyle, Heybeliada önümüzdeki aylarda da ilişkilerin en sıcak başlıklarından biri olmaya aday.