Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, ülkesinin 2026’da düzenlenecek Birleşmiş Milletler İklim Zirvesi COP31’e ev sahipliği yapabilmesi için Türkiye ile yaşanan diplomatik krizi çözmek zorunda.
The Guardian’ın haberine göre, Almanya, Fransa, Norveç ve İsviçre gibi ülkelerin desteğini alan Avustralya, zirveyi Adelaide’de düzenlemeyi hedefliyor. 30 bin katılımcının beklendiği etkinliğin, eyalet ekonomisine yaklaşık 500 milyon dolarlık katkı sağlayacağı hesaplanıyor.
Ancak Türkiye, Antalya’da COP31’i düzenlemek için yarıştan çekilmiyor ve yoğun lobi faaliyeti yürütüyor. Erdoğan yönetiminin, çekilme karşılığında Türkiye’nin BM İklim Çerçeve Sözleşmesi’ndeki “Annex 1” ülkeler listesinden çıkarılması gibi taleplerde bulunduğu belirtiliyor. Diğer ülkeler ise bu talebe sıcak bakmıyor.
Annex 1 nedir?
Annex 1, BM İklim Çerçeve Sözleşmesi’ne (UNFCCC) taraf gelişmiş ülkeler ve ekonomisi geçiş sürecindeki ülkeler listesidir. Bu ülkelerin daha sıkı sera gazı azaltım hedefleri belirleme ve finansman sağlama sorumluluğu vardır.
Türkiye neden çıkmak istiyor?
Türkiye 1992’de imzalanan sözleşmede gelişmiş ülke statüsünde Annex 1’e dahil edilmişti. Ancak o tarihten bu yana, kişi başına emisyonu ve gelişmişlik seviyesi birçok Annex 1 ülkesinin gerisinde kaldı. Türkiye, kendini gelişmekte olan ülke statüsünde sayarak hem finansal destek almak hem de daha düşük azaltım yükümlülüğü üstlenmek istiyor. Annex 1 listesinden çıkarılmak, iklim finansmanı fonlarına daha kolay erişim sağlamasının önünü açabilir.
Türkiye’nin zayıf iklim sicili ve siyasi baskı eleştirileri nedeniyle destek bulması zorlaşırken, süreçteki belirsizlik COP31 ev sahibi kararının Kasım ayında Azerbaycan’daki COP30’da açıklanmasını riske atıyor.
Avustralya iç kamuoyunda ise hükümete baskı artıyor. Smart Energy Council CEO’su, bunun Albanese için bir “iklim liderliği mirası” fırsatı olduğunu vurgularken, Pasifik liderleri de COP31’in Avustralya’da yapılmasının bölge için önemli bir diplomatik jest olacağını savunuyor.
Öte yandan Avustralya’nın devam eden fosil yakıt yatırımları nedeniyle yeşil göz boyama (greenwashing) eleştirileriyle karşı karşıya olduğu da hatırlatılıyor. Enerji Bakanı Chris Bowen ise COP31’in Pasifik’i dünya sahnesinde öne çıkarma ve Avustralya’yı yenilenebilir enerji süper gücü yapma fırsatı sunduğunu söylüyor.
Sonuç olarak, Avustralya’nın eylül ayında BM Genel Kurulu öncesinde Türkiye ile yürüttüğü pazarlıklarda son dönemece girdiği ve Albanese’nin bu sorunu çözmek zorunda olduğu ifade ediliyor
