BM Cenevre Ofisi, yaptığı açıklamada sıcaklığa bağlı ölüm oranının 1990'lardan bu yana yüzde 63 oranında yükseldiğini bildirdi. Açıklamada, artan sıcaklıkların sadece istatistik değil, aynı zamanda risk altındaki hayatlar olduğu vurgulanarak küresel çapta acil eylem çağrısı yapıldı.
Aşırı sıcakların insan sağlığı üzerindeki yıkıcı etkileri
BM'nin bu uyarısı, iklim krizinin doğrudan bir sonucu olarak aşırı sıcak hava dalgalarının insan sağlığı üzerindeki ölümcül etkilerini bir kez daha gündeme taşıdı. Uzmanlar, yükselen sıcaklıkların insan fizyolojisini ve özellikle kalp damar sistemini direkt olarak etkilediğini belirtiyor. Çevre sıcaklığı yükseldiğinde vücut ısısını normal seviyede tutmak için kalp daha fazla kan pompalamaya başlıyor, bu da damarların genişlemesine ve mevcut kalp rahatsızlıklarının tetiklenmesine yol açıyor.
Yüksek risk altındaki gruplar arasında çocuklar, yaşlılar, kalp damar hastaları, solunum yolu rahatsızlıkları ve şeker hastalığı olan kişiler bulunuyor. Aşırı sıcaklara maruz kalmak, daha hafif seyreden sıcak bitkinliği, sıcak krampı ve güneş yanığı gibi durumların yanı sıra, tıbbi müdahale gerektiren ve tedavi edilmezse ölüme neden olabilen sıcak çarpmasına (vücut sıcaklığının 40°C'yi aşması) yol açabiliyor.
Sıcaklık artışının diğer sağlık etkileri:
-
Vektörel hastalıklar: Sıcaklık ve düzensiz yağış rejimleri, sıtma ve humma gibi vektör kaynaklı hastalıkları taşıyan canlıların yaşam alanlarını genişletiyor ve enfekte olan kişi sayısını artırıyor.
-
Ruh sağlığı: Aşırı hava olaylarının ve sıcaklık artışının, anksiyete, depresyon, travma sonrası stres bozukluğu ve hatta intihar oranlarında artış gibi uzun vadeli psikolojik sorunlara neden olduğu bilimsel çalışmalarla ortaya konuluyor.
-
Hava kirliliği: İklim değişikliği ve havadaki kirleticilerin artması, özellikle KOAH hastalarında alevlenme sıklığını artırıyor ve alerjik hastalıkların yayılmasına katkıda bulunuyor.
Acil eylem çağrısı ve gelecekteki riskler
Küresel ısınmanın insan sağlığı üzerindeki etkilerinin giderek tehlikeli boyutlara ulaştığı ve sıcaklığa bağlı ölümlerin artış eğiliminde olduğu vurgulanıyor. Yapılan bazı projeksiyonlar, küresel sıcaklık artışının devam etmesi halinde 2050 yılına kadar dünyada sıcaklığa bağlı ölümlerin 4,7 kat artma riskinin bulunduğuna işaret ediyor.
BM'nin uyarısı, hükümetlerin iklim değişikliğiyle mücadele çabalarını hızlandırması ve sağlık sistemlerinin aşırı sıcak hava dalgalarına karşı uyum kapasitesini artırması gerektiği yönünde küresel çapta bir farkındalık ve eylem çağrısı niteliği taşıyor.