Son Mühür - Anayasa Mahkemesi (AYM), 2019 yılında İzdemir Enerji Elektrik Üretim AŞ’nin Aliağa Horozgediği mevkiinde faaliyet gösteren termik santralinin çevresel etkileri nedeniyle özel hayata saygı hakkını ihlal ettiğine karar vermişti. Ancak şirket, 10 Şubat’ta Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na yeni bir başvuruda bulunarak projeyi yeniden hayata geçirmek için izin aldı.
Bakanlık, şirketin hazırladığı proje tanıtım dosyasını (PTD) hızla inceleyerek yeni ÇED sürecine onay verdi. Karar, Foça Özel Koruma Bölgesi ve çevresindeki doğal ve arkeolojik sit alanlarında yaratabileceği etkiler nedeniyle tepkilere neden oldu.
Arkeolojik ve çevresel riskler göz ardı edildi
İzdemir-II, Kyme Antik Kenti’nin teritoryası içinde ve çevresinde Myrina, Aigai, Gryneion, Larissa, Panaztepe, Phokaia, Pitane gibi birçok önemli antik kente ev sahipliği yapan bir bölgede yer alıyor. 1990’da Foça Özel Koruma Bölgesi ilan edilen bu alanda santralin yaratacağı etkiler konusunda ciddi endişeler bulunuyor. Akdeniz fokları ve diğer doğal yaşam alanları üzerindeki risklerin nasıl bertaraf edileceği ise belirsizliğini koruyor.
Öte yandan, önceki ÇED iptal kararlarında etkili olan atık depolama alanları ile ilgili yeni başvuruda herhangi bir düzenleme yapılmadığı dikkat çekti. AYM, santralin yakın çevresinde zeytinlik alanların varlığını daha önce tespit etmişti. Ancak sonraki süreçte, bu zeytinliklerin ekonomik bütünlük içermediği öne sürüldü.
Hukuki süreç nasıl işledi?
İlk olarak 2010’da ÇED olumlu kararı alan İzdemir-II projesine karşı EGEÇEP, İzmir Barosu, İzmir Tabip Odası ve birçok yerel kurum dava açmıştı. 2016’da İzmir 2. İdare Mahkemesi, ÇED raporunu iptal etti. Ancak, mahkeme kararına rağmen santrale yeni izinler verilerek faaliyet sürdürülmeye devam edildi.
Son olarak 2019 yılında, AYM’ye yapılan başvuruda özel hayata saygı hakkının ihlal edildiği tespit edildi. Buna rağmen şirketin yeni bir PTD ile tekrar izin alması, yargı kararlarının etkisiz hale getirildiği eleştirilerini beraberinde getirdi.
