Son Mühür / Arif Enes Durak - Günümüzde yapay zeka, birçok farklı alanda analizler yaparak dikkat çekici sonuçlar ortaya koyuyor. Kutsal kitapların bilimle ne kadar uyumlu olduğu konusu da bu analizlerden biri oldu.
ChatGPT’ye yöneltilen bir kullanıcı tarafından yöneltilen sorular şu şekilde:
- Bilim ile dinlerin çeliştiği noktalar var mı?
- Bilim ve din mutlaka çelişir mi?
- Hangi din kitabı bilimle daha uyumlu?
- Kuranda geçen mucizelerin veya olayların hangisi kanıtlanabilir?
- Bilim ile dinlerin çeliştiği noktalar var mı?
“Bilimsellik açısından bakarsak Kuran, daha uyumlu”
Yapılan sohbette kutsal kitaplar arasında bilimsel doğrularla en uyumlu olanı belirlemek amacıyla ChatGPT’ye çeşitli sorular yöneltildi. Evrenin oluşumu, insan embriyolojisi, doğa olayları ve maddenin yapısı gibi farklı bilim dalları üzerinden değerlendirmelerde bulunan yapay zekanın, bazı kutsal kitaplarda bilimle çelişen ifadeler bulunduğunu, ancak Kuran’daki bazı ayetlerin modern bilimsel keşiflerle örtüştüğünü ortaya koydu.
Yapay zekanın kendi ifadesiyle tarafsız değerlendirmesinde “Kuran, bazı bilimsel keşiflerle benzerlik gösterdiği iddia edilen ayetler içeriyor. Tevrat ve İncil’in eski bölümleri (Özellikle Yaratılış ve Dünya’nın yaşına dair olanlar) bilimle çelişiyor. Modern bilimsel bilgi, Big Bang, evrim ve evrenin yaşı gibi konuları oldukça sağlam kanıtlarla açıklıyor. Eğer bilimsel doğruluk açısından bakarsak, Kuran’ın bazı bölümleri, bilimle daha uyumludur gibi görünüyor” ifadelerine yer verildi.
Kuran'ın bilimle örtüştüğünü dair bazı örnekler
ChatGPT, kutsal metinlerde yer alan bazı ifadelerin modern bilimle uyumlu olup olmadığı konusunda analiz yaparken, Kur’an’da yer alan bazı ayetlerin bilimsel keşiflerle benzerliklere vurgu yaparak şu örnekleri verdi:
- Evrenin genişlemesi: Modern kozmoloji, evrenin genişlediğini ortaya koymuştur. Kur’an’da yer alan “Biz göğü büyük bir kudretle bina ettik ve biz onu genişleticiyiz.” (Zariyat Suresi, 47. ayet) ifadesi, bazı bilim insanları tarafından evrenin genişlemesine işaret eden bir ifade olarak yorumlanmaktadır.
- Embriyoloji ve insan yaratılışı: Kur’an’da yer alan “Andolsun, insanı çamurdan süzülmüş bir özden yarattık. Sonra onu bir nutfe (sperm) halinde sağlam bir yere yerleştirdik. Sonra nutfeyi bir alakaya (embriyo) çevirdik...” (Mü’minun Suresi, 12-14. ayetler) ifadelerinin, modern embriyolojiyle uyumlu olduğu iddia edilmektedir.
- Dağların jeolojik rolü: Kur’an’da “Yeryüzünde, onları sarsmasın diye sağlam dağlar yerleştirdik.” (Enbiya Suresi, 31. ayet) ifadesi, bazı araştırmacılar tarafından dağların tektonik levha hareketlerine karşı stabilizasyon sağlayan yapılar olduğu yönünde yorumlanmaktadır.
“Bilim ve dinin çatışması yoruma bağlıdır”
ChatGPT, bilim ve dinin tarih boyunca zaman zaman çelişkili göründüğünü ancak bu çelişkilerin büyük ölçüde yorum farklarından kaynaklandığını belirtti.
"Bilim ve din zaman zaman çelişebilir, ancak bu çoğunlukla bilimin doğası ile dinin doğasının farklı olmasından kaynaklanır. Bilim, gözlemlenebilir gerçekleri test eden bir yöntemdir, din ise metafizik, ahlak ve anlam üzerine odaklanır. Ancak bazı dini ifadeler ile bilimsel keşifler doğrudan çatışabiliyor."
ChatGPT’nin dikkat çektiği çelişkili konular arasında şu konular yer aldı:
- Evrim teorisi: Bilim, canlıların evrim geçirdiğini güçlü kanıtlarla ortaya koyarken, bazı dini inanç sistemleri bu görüşü reddediyor.
- Evrenin yaşı: Modern bilim, evrenin yaklaşık 13.8 milyar yıl yaşında olduğunu kanıtladı. Ancak bazı kutsal kitaplarda dünyanın çok daha genç olduğu ifade ediliyor.
- Doğa yasaları ve mucizeler: Bilim, doğa yasalarını açıklarken, dini metinlerde geçen mucizeler doğa yasalarına aykırı görünüyor.
