Kira artışlarıyla birlikte ev sahipleri ve kiracılar arasındaki gerilim, yeni bir tartışma başlığıyla gündeme oturdu. Birçok kiracı, sözleşmede yer almayan ek ödeme talepleriyle karşı karşıya kaldığını belirtiyor. Gayrimenkul hukuku uzmanlarına göre ise istenen bu bedeller, yasal zeminden tamamen yoksun.
Ev sahipleri farklı isimlerle ödeme talep etmeye başladı
Son dönemde “ortak gider farkı”, “yeniden değerleme katkısı”, “apartman kullanım ücreti”, “ek depozito” ve “sözleşme yenileme bedeli” gibi başlıklar altında yeni masraflar ortaya çıktı. Uzmanlar bu taleplerin, kiracıların hukuki bilgi eksikliğini hedef aldığını belirtiyor. Türk Borçlar Kanunu’nda bu tür ödemelerin hiçbirinin yasal karşılığı bulunmuyor.
Depozito bir kez alınır, güncellenemez
Ev sahiplerinin en çok başvurduğu yöntemlerden biri, “evin değeri arttı” gerekçesiyle depozitoyu güncelleme talebi oldu. Ancak konu net: Depozito yalnızca sözleşme yapılırken belirlenir, sonradan artırılamaz. Uzmanlara göre depozito hiçbir şekilde enflasyon, bölge değeri veya piyasa koşullarına göre yeniden düzenlenemez.
Ortak gider ayrımı kiracının lehine işliyor
Aidat artışlarıyla birlikte bazı ev sahipleri, bina yenileme maliyetlerini kiracıya devretmeye çalışıyor. Ancak kanun hükmü açık. Kiracı yalnızca kendi tüketimine bağlı giderleri öder. Binanın değerini artıran dış cephe tadilatları, asansör yenilemeleri veya bakım–onarım masrafları ev sahibinin sorumluluğundadır.
Ekspertiz ve değerleme ücretleri kiracıdan istenemez
Gayrimenkulün değer tespiti ev sahibinin yükümlülüğünde bulunuyor. Kiracıdan uzmanlık ücreti, değerleme bedeli veya ekspertiz masrafı adı altında herhangi bir ödeme talep edilmesi hukuken mümkün değil.
Kiracı hangi ödemelerden sorumludur
Uzmanlar kiracıların ödemek zorunda olduğu giderleri tek kalemde topluyor:
- Su, elektrik, doğalgaz gibi bireysel tüketim giderleri
- Ortak alanların kullanımı nedeniyle oluşan maliyetler
- Yasal sınırlar içinde yıllık kira artışı
Bunların dışında kalan her türlü ücret talebi geçersiz kabul ediliyor.
Uzmanlardan önemli uyarı: Yazılı delil oluşturun
Haksız talep karşısında kiracıların en etkili yöntemi, tüm konuşmaları yazılı kanıt haline getirmek. Mesajlaşmaların saklanması, e-posta üzerinden iletişim kurulması ve gerekirse Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurulması öneriliyor.