Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi (MSKÜ) Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Merkezi (CBS-UZAL), İstanbul ve Marmara Denizi kıyı şeridini kapsayan detaylı bir tsunami risk haritası oluşturdu. Merkez Müdürü Doç. Dr. Ceyhun Özçelik, bu harita sayesinde olası bir Marmara depremi sonrasında meydana gelebilecek tsunami dalgalarının hangi kıyı bölgelerinde ne kadar etkili olacağının önceden belirlenebildiğini ifade etti.
Olası Marmara Depremi ve tsunami senaryoları değerlendirildi
Doç. Dr. Ceyhun Özçelik, geçtiğimiz günlerde Silivri açıklarında yaşanan 6.2 büyüklüğündeki depremin ardından, Marmara kıyılarında tsunami tehlikesine karşı daha kapsamlı bir çalışma yapma ihtiyacının ortaya çıktığını belirtti. Geliştirilen bu risk haritası, olası bir büyük Marmara depremi senaryosunda oluşabilecek tsunaminin etkileyebileceği potansiyel taşkın alanlarını detaylı bir şekilde gösteriyor.
Afet Öncesi tedbir ve müdahale planlaması için hayati araç
Marmara Bölgesi'nde beklenen büyük deprem ve beraberinde gelebilecek bir tsunami sonrasında ortaya çıkabilecek sonuçların doğru bir şekilde öngörülmesinin, halkın zamanında ve doğru bir şekilde bilgilendirilmesi açısından büyük önem taşıdığını vurgulayan Doç. Dr. Özçelik, "Bu sayede, afet meydana gelmeden önce gerekli önlemler alınabilir, afet sonrasındaki müdahale ve kurtarma çalışmaları ile yeniden yapılanma planları daha etkin bir şekilde hayata geçirilebilir. Hazırladığımız risk zonları, kıyı bölgelerinde 5, 10 ve 20 metre yüksekliğindeki deniz suyu taşkınlarının hangi alanları etkileyebileceğini gösteriyor. Bu haritalar, sadece tsunami dalga yüksekliğini değil, aynı zamanda olası heyelanları, deniz seviyesindeki gelgitleri ve karasal taşkınları da içeren geniş kapsamlı bir risk değerlendirmesi sunuyor" dedi.
Düşük eğimli kıyılar tsunami etkisine daha açık
Doç. Dr. Özçelik, tsunami etkilerinin özellikle alçak ve düz (düşük eğimli) kıyı bölgelerinde çok daha belirgin bir şekilde hissedileceğini belirtti. Buna karşılık, Marmara Denizi'nin iç kesimlerindeki korunaklı koylar, Haliç ve İstanbul Boğazı çevresindeki tsunami etkilerinin ise daha sınırlı düzeyde kalmasının öngörüldüğünü ifade etti.
Şehir alanları için yüksek doğrulukta tahmin modeli kullanıldı
Risk haritalarının hazırlanmasında kullanılan teknoloji hakkında da bilgi veren Doç. Dr. Özçelik, Japonya Uzay ve Havacılık Dairesi (JAXA) tarafından geliştirilen İleri Yer Gözlem Uydusu (ALOS)'un Sayısal Yüzey Modeli verilerinden yararlanıldığını açıkladı. Özçelik, "Bu özel model, geleneksel topoğrafik haritalardan farklı olarak yeryüzündeki binalar ve diğer yapıları da hesaba katarak, özellikle yoğun şehirleşmiş kıyı bölgelerinde çok daha hassas ve doğru tahminler yapılmasına olanak sağlıyor. Hazırlanan bu detaylı haritalar, sadece kamu kurumları ve yetkililer için değil, aynı zamanda Marmara kıyılarında yaşayan vatandaşlarımız için de hayati bir öneme sahip. Her bireyin olası bir tsunami riskine karşı kendi kişisel önlemlerini alabilmesi açısından bu haritalar önemli bir yol gösterici olacaktır" şeklinde konuştu.
