Trump’ın geçtiğimiz hafta çelik ve alüminyum vergilerini yüzde 50’ye çıkarma kararı, Avrupa Birliği ve Çin’in tepkisini çekerken, ABD’deki federal mahkemelerden gelen yeni kararlar, başkanın tarifeleri tek taraflı uygulama yetkisini sorguluyor. Bu gelişmeler, Washington’un ticaret politikalarını yeniden şekillendirme çabasını belirsizliğe sürüklüyor.
Karşılıklı Suçlamalar Hız Kesmiyor
Cuma günü çelik ve alüminyumda tarifeleri iki katına çıkaracağını açıklayan Trump, Çin’i de Cenevre’de varılan ön anlaşmayı ihlal etmekle suçladı. Pekin ise ABD’yi, Çinli çip üreticilerine ihracat kısıtlamaları getirerek mutabakatı baltalamakla itham etti.
Avrupa Birliği ise ABD’den ithal edilen ürünlere karşı misilleme adımları hazırlığında olduklarını duyurdu. Brüksel, Trump’ın gümrük vergisi kararını “müzakere sürecini baltalayan bir hamle” olarak niteledi.
"Zorlu ve Uzun Bir Pazarlık Süreci Olacak"
ABD’nin eski Ticaret Temsilciliği Genel Danışmanı Warren Maruyama, “Bu tarz anlaşmalar genelde yıllar alır. Karşı tarafın kötü bir anlaşmayı kabul edeceğini umut edebilirsiniz ama genelde karşınızda çok deneyimli müzakereciler olur,” dedi.
Obama ve Biden dönemlerinde ekonomik danışmanlık yapmış olan Alex Jacquez ise, “Birçok ülke kendini silah zoruyla masaya oturtulmuş gibi hissediyor. ABD’nin ne istediğini ya da ne yapacağını kestirememek, uzlaşma zemini yaratmayı zorlaştırıyor,” ifadelerini kullandı.
İngiltere ile Sözde Anlaşma, Diğerleri Sırada
Trump yönetimi, önümüzdeki bir ay içinde yeni anlaşmalar açıklamayı hedefliyor. Reuters’a göre, Trump müzakere ortaklarından ABD ürünlerine yönelik teklifler ve taahhütler bekliyor.
Şu ana kadar yalnızca İngiltere ile taslak niteliğinde bir anlaşmaya varıldı. Ancak resmi bir imza atılmış değil. Trump geçtiğimiz ay, “her ülkeyle tek tek görüşecek zamanımız yok” diyerek, 90 gün sonunda doğrudan yeni vergi oranlarını iletmekle yetinebileceğinin sinyallerini verdi.
Çin: “Anlaşma İhlal Edildi”
Geçtiğimiz ay, ABD ile Çin arasındaki gerginlik geçici olarak yumuşamış ve Trump, Çin'e yönelik büyük çaplı tarifeleri 90 gün askıya almıştı. Ancak kısa süre sonra Çinli yetkililer, ABD'nin Çin çiplerine yeni kısıtlamalar getirerek anlaşmayı ihlal ettiğini öne sürdü.
Trump ise sosyal medyada yaptığı paylaşımda, “Herkes memnundu! Ama Çin anlaşmayı tamamen ihlal etti. Kibar adam olmanın faydası yokmuş!” diyerek tepki gösterdi.
Hazine Bakanı Scott Bessent ise Çin’i, Avrupa ve Hindistan’daki sanayi tedarik zincirleri için kritik ürünleri bilinçli olarak tutmakla suçladı.
Avrupa Birliği: "Oyunu Biz de Oynarız"
Trump'ın ikinci döneminin başlarında AB ile başlayan vergi restleşmesi halen sürüyor. Amerikan viskisine yüzde 50, Avrupa şaraplarına yüzde 200 oranında vergi tehditleri karşılıklı olarak masaya kondu.
Nisan ayında taraflar müzakerelere başlasa da, Trump 23 Mayıs’ta Avrupa’nın yeterince hızlı hareket etmediğini öne sürerek yeni vergi tehdidinde bulundu. Ancak birkaç gün sonra bu tehdit 9 Temmuz’a ertelendi. Ne var ki, geçtiğimiz hafta Trump bu kez Avrupa çeliği için vergileri yüzde 50’ye çıkaracağını duyurarak müzakereleri yine zora soktu.
AB yetkilileri, bu adımın “ekonomik belirsizliği artırdığını ve her iki tarafın tüketicisi için maliyetleri yükselttiğini” belirtti.
Japonya: Anlaşma İçin Ön Şart “Vergilerin Kalkması”
Japonya ile yapılan dört ayrı müzakere turuna rağmen taraflar hala ortak bir zemine varamadı. Son görüşmede Japonya Ekonomi Bakanı Ryosei Akazawa, “ABD, Trump’ın getirdiği tarifeleri kaldırmazsa herhangi bir anlaşmaya varmamız zor,” dedi.
ABD Ticaret Bakanlığı ise Japon tarafına tarifelerin, yatırımların ve ekonomik güvenliğin önemini vurguladıklarını açıkladı. İki ülke, 15 Haziran’da başlayacak G7 Zirvesi öncesinde yeniden bir araya gelecek.
