Son Mühür / Arif Enes Durak - İzmir Gemi Söküm Koordinasyonu temsilciler, İzmir Mimarlık Merkezi’nde Aliağa’da ÇED’siz, lisansız, denetimsiz gemi sökümne karşı mücadelemiz devam ediyor” baslıklı basın açıklaması düzenledi.
Aliağa’daki gemi söküm tesislerinin kullanacağı alanların artışı için uygulamaya konulan, “Gemi Söküm ve Gemi Geri Dönüşümü Faaliyeti Alan Artışı Projesi” için ÇED sürecinin başladığını ve sürecin dikkatle takip edilmesi gerektiğini belirten Türk Mimar ve Mühendis Odaları Birliği (TMMOB) Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi, Aliağa’da çevre, halk ve işçi sağlığı konusunda kendini muhatap alan tüm kurum ve kişilere çağrıda bulundu.
Basın açıklamasında İzmir Gemi Söküm Koordinasyonu adına konuşan TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu Dönem Sözcüsü Aykut Akdemir, ÇED sürecinin kâğıt üstünde kalmaması gerektiğini söyledi.
“Gerekli çevresel önlemler alınmalıdır”
Bölgedeki gemi söküm tesislerinin ÇED muafiyetinin iptal edilmesi gerektiğini kaydeden Akdemir, “Gemi söküm sektöründe sorunların çözümü için tek başına ÇED prosedürünün işletilmesi yeterli değildir. Gemi söküm tesislerinin çevre ve işçi sağlığı açısından en az riskle faaliyet göstermesi için kuru havuz yöntemi zorunlu tutulmalıdır. Gerekli çevresel önlemler alınmalıdır. Bu kapsamda öncelikli olarak bölgenin ihtiyaçları belirlenmeli, bu doğrultuda bir ÇED süreci planlanmalı ve ÇED muafiyetlerinin halihazırda mevcut koşullar dikkate alınarak iptali gerekmektedir” ifadelerini kullandı.
Tesislerin denetlenmesinin uluslararası düzenlemelere uygun yapılması gerektiğini söyleyen Akdemir, “Gemi geri dönüşüm tesisleri Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliğine göre çevreye kirletici etkisi olan işletmeler olarak tanımlanmasına rağmen, gemi geri dönüşümü ile ilgili özel mevzuat düzenlemesi yapılmadığı için lisanstan muaf, denetimsiz ve kontrolsüz olarak çalışmaya devam etmektedir. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından; Gemi Geri Dönüşümü ile ilgili usul ve esaslar, tesislerin özellikleri, işletme koşulları, çevre kirliliği kapsamında alınması gereken önlemler, denetimi ile ilgili hususları içerecek şekilde uluslararası düzenlemelere uyumlu olarak yayınlanmalıdır. Gemilerin sökülmesi sürecinde tehlikeli madde envanter raporları, söküm planları, atık yönetim planları, asbest ve radyoaktivite ile ilgili özel mevzuat kapsamında gerekli envanter ve ölçüm raporları istenmeli ve konusunda uzman olan personel tarafından titizlikle incelenmelidir. Söküm için getirilen tüm gemilerin fiziki koşullarının sunulan belgelerle uyumlu olup olmadığı, söküm işlemleri sırasında gerekli önlemlerin alınıp alınmadığı denetlenmelidir. İşçi sağlığı ve güvenliği ile ilgili İLO tarafından hazırlanan rehber dokümanlar ışığında ve yasal mevzuat kapsamında gerekli önlemler alınmalıdır” dedi.
“Kapasite artırımına gidilmesi kabul edilemez”
Aliağa’daki gemi söküm çalışmalarının kentteki çevre kirliliğinin başlıca nedeni olduğunu hatırlatan Akdemir, “Çevresel yük ve kirlilik taşıma kapasitesi aşılmış olan Aliağa’da gemi geri dönüşüm tesislerinde kapasite artırımına gidilmesi kabul edilemez. Çevresel etki değerlendirmesi yapılmadan, çevre izin lisansı olmadan denetimsiz ve kontrolsüz olarak çalışan gemi söküm tesisleri faaliyetten men edilmelidir. Kentimizin ve bölgemizin doğal ve kültürel değerlerinin, müşterek varlıklarının korunmasının takipçisi olan meslek odaları, sivil toplum örgütleri, yaşam savunucuları olarak; çevre ve halk sağlığını tehdit eden gemi söküm faaliyetlerine ve yarattığı kirliliğe karşı mücadelemize devam ediyoruz. Aliağa bölgesindeki gemi söküm çalışmaları başta olmak üzere, kentte insan ve çevre sağlığını tehdit eden tüm çalışmaların bilime, hukuka, kamu ve çevre sağlığına uygun hale getirilmesi nihai hedefi ile kararlılığımızı bir kez daha kamuoyu ile paylaşıyoruz” dedi.
“Sürecin takipçisi olduğumuzu belirtmek isteriz"
Son olarak tesislerin Aliağa Belediyesi’ne devredileceği iddialarını araştıracaklarını ve süreci yakından takip edeceklerini belirten Akdemir, açıklamalarını şu sözlerle noktaladı:
“Geçtiğimiz günlerde ise Aliağa Gemi Söküm Bölgesi alanının Aliağa Belediyesine devredildiğine dair haberler paylaşıldı. Devir işlemlerinin hangi koşullarda gerçekleştiği, Aliağa Belediyesi tarafından alanla ilgili ne planlandığına dair henüz resmi bir açıklama yapılmadı. Bu sürecin takipçisi olduğumuzu; mülk sahibi değişse de gemi söküm faaliyetini yürüten işletmelerin ve denetleyici kurumların yükümlülüklerinin devam ettiğini belirtmek isteriz"
