Son Mühür/ Osman Günden- TİTAR Tarım Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Doğan, Sıcak Bakış programında Tunç Erciyas'ın sorularını yanıtladı. Mehmet Doğan'ın programda çiftçilere yönelik anlattıkları şöyle...
Gönül isterdi ki çiftçiler gününü büyük şenlikler şeklinde, keyifli toplantılar halinde, mutlu bir biçimde kutlayıp, ürünlerini sergilesinler ama böyle olmadı.
Çiftçiler ile ilgili problemler uzun süredir sürüyor ama bu yıl daha fazla oldu. Ülkenin içinde bulunduğu ekonomik şartlar, doğal afetler, mevsimsel değişimler, iklim problemleri, 33 ilde don olaylarının yaşanması, yeryüzü ve gökyüzündeki olumsuzluklar, mevsimlerin birbirine karışması özellikle tarımla uğraşanları üzdü.
Dön sadece bu yılındeğil önümüzdeki yılında kaybettirdi...
Üreticiler, ektiklerinin sonuçlarını 6 ayda alırlar. Örneğin don olayı yaşayan ağaç ürün vermez. Bir sonraki yılda hasar gördüğü için yeterli verimi vermez. Sigorta zararı karşılasa da ürün alamaz rekolte düşük olur. Bu çiftçiler açısından üzücü bir durum.
İklim değişikliği ile ilgili tedbir alınmalı...
İklim değişiklikleri için yeni bir üretim biçimi oluşturmak yeni politikalar geliştirmek lazım. Çiftçinin bunla tek başına başa çıkması mümkün değil. Devlet desteği gerekiyor. Tarım bakanlığı bu problemi çözmesi lazım. Tüketici açısından daha pahalı ürün bulması anlamına geliyor. İhracatçı da zorda.
Örtü altı tarıma geçilmeli...
Problem çözmek için olabildiğince örtü altı tarıma geçmek lazım. Don problemi ya da aşırı sıcaklık yaşanan bölgelerde bu üretim uygulanmalı... Bölgesel üretim modeli ve ürün desenini değiştirmeliyiz. Problemlerle savaşmak zor ama çözüm getirilebilir. Hangi bölgede hangi ürün yetiştir ile bileceği mevsim koşullarına göre belirlemek gerekir. Tedbirler alarak üretim yapılmalıdır. Daha pahalı teknoloji kullanmakta mümkün. Onlar ileri aşamada kullanılabilir.
Avrupa'ya göre avantaj ve dezavantajlarımız...
Avrupa ülkelerine göre avantajlarımız var. Güneş önemli ama yeraltı kaynakları azaldı yağış az alıyoruz. Doğru tarım politikaları üretilmeli, devlet destek olmalı... Uzmanlarımız çok ama finansman güç yok. Ürettiğinin tam karşılığını alamıyor. Devletin kurumları, üniversiteler, çiftçi, tarıma dayalı sanayici birlikte masaya oturup çözüm önerileri geliştirip biran önce hareket edilmeli...
Gençler yıllardır tarımdan kaçıyor ama son zamanlarda daha da arttınadeta yangından kaçarken gibi hızlı olmaya başladı. Cebimizde para olsa dahi bazı ürünlere ulaşamıyabiliriz.
Ülkeler bu bize ancak yeter diye vermeyebilir. Çiftçinin yüzünü güldüren politikalar işlenmeli... Türkiye'den çok küçük, Konya ovası kadar bir ülke olan Hollanda tarımda ilk üçte dünyaya kafa tutuyor. Biz sürekli geri gidiyoruz. Tersine göçle tarıma özendirmek gerekiyor.
İhracat yaptığımız ülkelerde ithal etmeye başladık
Üreticimizi bir anlamda köleleştirdik. Bu düzenden çıkarmak lazım. Borçla işini sürdürmeye çalışıyor. Bu anlayışla 85 milyonu doyurmaları zor!
Bu sektör öncelikli bir sektör olarak ele alınıp, sorunları paylaşıp çözüm önerileri üretmek lazım. Tarımda bugünden yarına değişim olması mümkün değil. Herkesin bu soruna parmak basması gerekiyor.
Yerel yönetimler de destek olmalı...
Verimli topraklar inşaata kurban gidiyor. Sonrasında depremle bunun cevabını doğa veriyor. Geleceğe yönelik uzun planlar yapılmıyor. Böyle yerler imara açılmamalı...
Torbalı gibi değerli bir ova sanayi ve konuta açılmış. Kimse dur demiyor. Sen toprakla ilgilen, üretim ve ürettiğinin karşılığını al şeklinde devletin ve yerel yönetimleri destek olması gerekiyor. Devlet öncü olup vatandaş gereğini yapmalı...
Kurban alırken dikkat!
Hayvan sayısı azalması ve maliyetlerin artması nedeniyle kurban fiyatında geçen yıla göre yüzde 80 artış var. Büyükbaş genellikle ithal ediliyor. Bu yıl 1 milyon besi danası ithal edilmesi planlanıyor
Keçi ve mandada yok olup var.
Vatandaş cebine göre kurbanlık seçecek, kurbanın sağlıklı olmasına dikkat etmeli, hastalıklı olmamalı, veteriner kontrolünden geçmeli, belediyeler ya da bakanlıkların kurban satılan yerleri denetleyerek kurbanlıkların hasta olup olmadığı kontrol edilmeli...
TİTAR yatırımları devam ediyor...
Güneş Enerji Sistemi başladık. Bir ay sonra temiz enerji kullanmaya başlıyoruz. 5000 defne fidanı ektik. Gebe Düve ya da boş düve ithalatı projemiz var. 800 dönüm sanayi tipi domates üretiyoruz. Zeytinyağ üretimimiz var. Devlet desteği prosedürünü bekliyoruz.
