Son Mühür Tv’de ‘Gün Başlıyor’ programına konuk olan Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknoloji Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar ‘doğada her zaman afet vardır. Sel vardır, deprem vardır ama bunları felakete çeviren biziz’ dedi.
İşte Prof. Dr. Doğan Yaşar’ın açıklamalarından öne çıkanlar...
99 depremi milat oldu anetmiştik ama...
Felaket başka bir olay, afet başka bir olay. 99 depremi milat oldu diye konuşulur hiç de milat olmadığını gördük. 99 depreminden sonra enterasan bir KHK hazırlanmıştı. Yapı sektörünün sigorta sektörünün altına alınacağıyla ilgili bir kararnameydi. Bu zaten olması gereken bir şeydi. 2000’li yıllarda TMMOB’dan buna karşı çıkanlar oldu. ‘Denetleme özelleştirilemez’ diye karşı çıktılar. Mahkeme kararnameyi iptal etti, iptal olmasaydı bütün evler sigörta tarafından yaptırılacaktı. Ama zaten hiçbir evin camı bile çatlamayacaktı. Çünkü sıkı kontrol olacaktı.
ABD’de o bölgelere çivi çakamazsınız...
ABD’de selin bastığı bir yeri siz yeniden inşaata açamazsınız, çivi bile çakamazsınız. Bide her sene sellerle karşılaşıyoruz, her sene ısrarla aynı yere evler yapıyoruz. 2008’de çok kurak bir dönem geçirdik. Tahtalı Barajı’nda yüzde 1’i gördük. Her kurak dönemden sonra yağışlı bir dönem gelir. 2009’da müthiş yağışlar yaşadık sel dönemi yaşadık. 2008 son 60 yılın en kurak dönemi olurken 2009 en yağışlı dönemi olmuştu. Şanlıurfa’da asıl can kaybının yol olduğu yol dere yatağıymış. Orası dereye ait olan bir yer. Biz, sürekli su akan yere zaten nehir deriz. Sel yataklarında 40-50-60 yılda bir su geçer. Bu yine geçecek demektir. Şehrin etrafına çok büyük kanallar yaparak düzeltebilirsiniz. 1995’de Çiğli’de 68 canımızı kurban vermiştik...
4 Kasım 1995’te Çiğli’de 68 canımızı kurban verdik. 113 k. yağmıştı, 2006’da 145 kg. Yağdı İzmir’e ama ciddi olarak rahmetli Ahmet Piriştina döneminde çok büyük yatırımlar yapıldı bu sellere karşı. Şirinyer’de devasa kanallar açıldı, su birikmeden Yeşildere’ye aktarıldı.
2.Kordon Boyu’nu neden su basar?
İzmir’de iki önemli olay var. İzmir Körfezi her yıl yarımla bir santim arası çöküyor. Jeolojik olarak doğal bir şey bu. 1873’te Kordon Boyu yapılırken ihale şartnamesinde çok önemli bir madde vardır, maksimum gelgitin en az bir buçuk metre üstünde olacak şekilde inşa edilecektir. Neden bu bir buçuk metre, işte bu çökmeden dolayı. Körfez çöküyor, Birinci Kordon yülseltiliyor, İkinci Kordon’u ondan su basıyor. İkinci Kordon aşağıda kaldı.
Mavişehir bölgesi şu ana kadar 30 santim çökmüştür...
Mavişehir’i her lodosta su basar. Çünkü sıfır kota yapılan bir yer Mavişehir. 90’lardan itibaren yaklaşık 30 santim falan çökmüştür. Ben şimdi merak ediyorum, arkadan yağmur gelince ne olacak?
Avuç içi kadar Belçika bile...
Küresel ısınma verimlilik demektir. Ekstrem hava olayları artar ama verimlilik demektir. Rusya gibi kuzey ülkeleri tarımda ihracatçı ülke konumuna geçti. Hollanda tarımda rekorlar kırıyor. Ben Anadoluyum dünyanın en bereketli topraklarında yaşıyorum ve ben anca 22-23 milyar dolarlık ihracat yapabiliyorum tarımda. Avuç içi kadar yer olan Belçika 40 milyar dolar yapıyor.
Arıtma tesislerinde ciddi sıkıntılar var...
Çok kurak bir yıl geçiriyoruz. Körfez’deki koku olayında kuraklığında etkisi var. Ama asıl neden biziz, arıtma tesislerinde çok ciddi sorunlar var. Simsiyah sular nereden geliyor, fabrikalardan geliyor. Biz 70’li yıllarda Yeşildere’de balık avlardık. Son 4-5 yıldır yağmurla kanalizasyonu ayırarak gönderiyorlar arıtma tesisine ama mutlaka ve mutlaka bir kaçak var. Körfez’e çok ciddi bir kaçak var ve daha martın üçünde kokmaya başladı. İzmir Körfezi’nde yüzme hayaliyle başlıyor bütün başkanlar. Derenin altı betonlandı, bu bir katliam, bir doğa katliamı. Bu belediyede hiç mi danışman yoktur? Kireç döküyorsunuz, ne mantıkla döküyorsunuz? Narlıdere’deki tesisin projesini göreyim dedim, göremedim. Elimiz kolumuz bağlı. Aziz Kocaoğlu 3 yıl sonra Körfez’de yüzerim diyordu ona 3 yıl değil 33 yıl sonra bile yüzemezsiniz demiştim. Aynı şeyi Tunç Soyer’'e de söylüyorum. Bilimi kullanacaksanız yüzülür diye. Dünyada bir sürü örnek var, kirlenip temizlenmiş Körfez örneği çok.
