Son Mühür - Osman Günden / Çevre kirliliği ve hava kalitesine dair merakla beklenen Kara Rapor 2024 yayımlandı. Rapor, Türkiye’nin üç büyük şehri İstanbul, Ankara ve İzmir’in hava kirliliği seviyelerini detaylı bir şekilde ele alırken, İzmir’in havasının İstanbul ve Ankara’dan daha kirli olduğunu ortaya çıkardı.
İzmir, hava kirliliği sıralamasında önde
Raporda dikkat çeken en önemli bulgulardan biri, İzmir’in hava kirliliği seviyesinin İstanbul ve Ankara’yı geride bırakması oldu. İzmir’de, partikül madde kirliliği ulusal limit değerlerini aşarken, başta Torbalı, Karşıyaka ve Alsancak olmak üzere bazı ilçelerde hava kalitesi en kötü seviyelere ulaşmış durumda.
Partikül madde kirliliği ve yetersiz ölçüm verileri
Kara Rapor’da yer alan verilere göre, İzmir’deki partikül madde (PM10) kirliliği 45,18 μg/m3 olarak ölçülürken, bu değer Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) kılavuz değerlerinin çok üzerinde ve ulusal limitleri de aşıyor. Oran, İzmir’i bu konuda ülke genelinde en kirli şehir haline getiriyor. Öte yandan, İstanbul ve Ankara’daki partikül madde kirliliği sırasıyla 38,41 μg/m3 ve 39,25 μg/m3 olarak kaydedildi.
Raporda, Türkiye’nin üç büyük şehri İstanbul, Ankara ve İzmir’de partikül maddelerin yanı sıra sülfür dioksit (SO2) ve azot dioksit (NO2) kirliliği seviyelerinin de düzenli ve yeterli ölçülmediği vurgulandı. Durum, 26 milyon insanın soludukları havanın kalitesine dair güvenilir bilgiye sahip olamaması anlamına geliyor.
İzmir’in en kirli bölgeleri belli oldu
İzmir’deki en kirli bölgeler ise Torbalı, Karşıyaka ve Alsancak olarak sıralandı. Bu ilçelerdeki hava kalitesi, özellikle sanayi ve trafik kaynaklı partikül madde kirliliği ile kötüleşiyor. Raporda, İzmir’in bu ilçelerinde ölçülen hava kirliliği seviyeleri, bölge halkı için büyük bir sağlık riski oluşturuyor.
Hava kirliliği sağlık üzerinde ciddi etkiler yapıyor
Kara Rapor 2024’te, hava kirliliğiyle ilgili önemli sağlık verileri de paylaşıldı. Rapora göre, Türkiye’de 2022 yılı boyunca meydana gelen kazalar, yaralanmalar ve Covid-19 ölümleri hariç, gerçekleşen toplam ölümlerin %14.2’si hava kirliliğiyle ilişkilendirilen sebeplerden kaynaklandı.
Raporda, her yıl düzenli olarak yürütülen sağlık etki değerlendirmesine de yer verildi. 2022 yılına ait verilere göre, illerdeki ince partikül madde (PM2,5) düzeyleri DSÖ’nün kılavuz değeri olan 5 μg/m3 seviyesine indirilebilseydi, 68.440 ölümün önlenebileceği belirtildi.
Ölümler artıyor, hava kirliliği can alıyor
Raporda, hava kirliliğinin sağlık üzerindeki etkisi vurgulanarak, 2022 yılında Türkiye’de 30 yaş ve üzeri toplam 480.991 ölümün %14,2’sinin hava kirliliği nedeniyle gerçekleştiği ifade edildi. Oran, önceki yıllara göre daha yüksek bir seviyeye işaret ediyor. Hava kirliliğinin sağlık üzerindeki uzun vadeli etkileri, önlenmesi gereken büyük bir sorun olarak dikkat çekiyor.
Kara Rapor 2024, Türkiye’nin büyük şehirlerindeki hava kirliliği ile ilgili ciddi uyarılar içeriyor. Özellikle İzmir’in havası, ulusal limit değerlerini aşarak büyük bir sağlık riski oluşturuyor. Raporda, hava kirliliğinin sağlık üzerindeki etkilerinin arttığı ve bu sorunun daha etkin bir şekilde ele alınması gerektiği vurgulanırken, halk sağlığı açısından önemli önlemlerin alınması gerektiği sonucuna varıldı.
