İzmir’in Urla ilçesinde bulunan ve 1950’li yıllarda üretime başlayan tarihi sabun fabrikası, uzun yıllar bölgenin ekonomik ve sosyal yaşamına katkı sağladıktan sonra terk edilmişti. Vitus Commodities, bu yapıyı kentin kültürel hafızasına yeniden kazandırmak için kapsamlı bir dönüşüm projesi başlattı.
2017 yılında başlayan restorasyon çalışmaları, ONZ Mimarlık’ın tasarımıyla 2020 yılında tamamlandı. Yapının endüstriyel kimliği korunurken, modern mimari detaylarla güçlendirilerek çok amaçlı bir merkez hâline getirildi.
Sanat ve Teknolojinin Buluşma Noktası
Vitus Commodities’in Algoritma Fabrikası projesi, yapay zekâ destekli tasarım anlayışıyla dikkat çekiyor. Tarihi sabun fabrikasının dönüşümü, sadece bir restorasyon projesi değil, aynı zamanda kültürel mirasın korunması ve teknolojinin mekân tasarımına entegre edilmesinin bir örneği olarak öne çıkıyor.
Binanın bir bölümü modern bir araştırma merkezi olarak yapılandırılırken, avluya bakan cephe halkın kullanımına açık bir sanat galerisine dönüştürüldü. Böylece yerel halk ve ziyaretçiler, hem yapının tarihî atmosferini hem de çağdaş sanat etkinliklerini aynı mekânda deneyimleme fırsatı buluyor.
Açık Hava Müzesi Ziyarete Açıldı
Yapının avlu kısmı, sabun üretiminde kullanılan eski makineler, metal kazanlar ve tarihi belgelerin sergilendiği bir açık hava müzesine dönüştürüldü. Devasa sabun kazanları peyzaj düzenlemesine entegre edilerek oturma alanı olarak da kullanılabiliyor. Böylece ziyaretçiler, hem geçmişin üretim hikâyesine tanıklık ediyor hem de modern mimariyle harmanlanmış bir deneyim yaşıyor.
Urla’nın Kültürel Mirasına Katkı
derece sit alanı sınırları içinde yer alan yapı, artık Urla’nın hem kültürel mirasına hem de sosyal yaşamına katkı sunuyor. Fabrikanın restorasyonu sırasında tarihi dokunun korunmasına özel önem verildi. Cephelerde kullanılan kaba yontu taşlar, beşik çatı ve Marsilya tipi kiremitler aslına uygun şekilde yenilendi.
Bu sayede yapı, hem geçmişin izlerini yaşatıyor hem de bölgedeki kültürel turizmi destekleyen yeni bir çekim merkezi hâline geliyor.
Urla’daki tarihi sabun fabrikasının yeniden işlevlendirilmesi, endüstriyel mirasın korunması ve çağdaş kültürle buluşturulması açısından örnek projelerden biri olarak gösteriliyor. Ziyarete açılan yapı, bölge halkının yanı sıra İzmir’e gelen sanat ve tarih meraklılarının da yeni uğrak noktası olmayı hedefliyor.
