Son Mühür/Gamze Eskiköy- İzmirli kamu işçileri, düşük maaş, ağır çalışma koşulları ve can güvenliği olmadan yürütülen görevlerle adeta hayatta kalma savaşı veriyor. Yağ içinde, yanıklarla, borç yükü altında çalışan işçiler, hem geçim mücadelesi hem de psikolojik baskıyla karşı karşıya. “Her yerimiz yanık, psikolojik olarak çöküyoruz” diyen emekçiler, artık seslerinin duyulmasını istiyor.
“Her yerimiz yanık, yağ içinde çalışıyoruz”
İzmir’de Devlet Demiryolları’nda ve farklı kamu kurumlarında çalışan işçiler, zorlu şartlarda hayatta kalma mücadelesi veriyor. Üniversite mezunu ve KPSS ile işe alınan birçok kamu işçisi, hem fiziksel hem psikolojik olarak yıprandıklarını dile getirdi. Kamu işçisi Hikmet Çiçek, yaşadıkları koşulları şu sözlerle özetledi:
“Kamuda teknik işi yapan insanın tecrübeli olması lazım. Ama bizim can güvenliğimiz yok. Her yerimiz yağ içinde kalıyor. Kollarımızda, boynumuzda yanıklar var. Psikolojik olarak da sıkıntı yaşıyoruz. İşçinin tatmin edecek bir ücret alması gerekiyor ki işçi de mutlu olsun. Ben kamuda hayal kırıklığı yaşadım. Yemek ile birlikte 37 bin TL maaş yattı. Çok komik bir rakam. İzmir’de bir kira 22 bin zaten. Üç çocuk babasıyım. Kötü şartlarda yaşayamam zaten. Geriye kalan 15 bin TL ile nasıl geçinsin beş kişi? Her gün bankalar arıyor. Bankadan bankaya çeviriyorduk, artık borçlarımızdan ve ödeyemediğimizden kara listeye düştük. Aldığımız zam enflasyon oranında bile değil. İki yıldır bir zam alıyoruz"
“KPSS ile girdik ama geçinemiyoruz”
İşçi kavramının yeniden tanımlanması gerektiğini belirten Çiçek, kamudaki görevlerin artık eğitimli kişilerce yürütüldüğünü ama ücretlerin hâlâ düşük kaldığını söyledi:
“Bugün geldiğimiz noktada işçi tanımının içinde üniversite mezunu işçiler oluşturuyorlar ve bunlar KPSS ile sınava girdiler. Yüksek puan aldılar, akabinde mülakata girip yüksek puan aldılar. Ve biz büyükşehirde yaşıyoruz. Asıl işi yürüten bu işçiler"
“Artık kamu işçisi olmak isteyen kalmadı”
Devlet Demiryolları’nda 15 yıldır çalışan Ahmet Uçar ise kamudaki cazibenin kaybolduğuna dikkat çekerek, “Benim girdiğim dönemlerde kamu sektörüne insanlar girmek için dershanelere giriyorlardı, çalışmalar yapılıyordu ama şu anda kimse kamu işçisi olmak istemiyor. Kamu işçisi, özel sektörde aynı işi yapanlar arasında iki kat fazla maaş alanlara göre daha düşük ücret alıyor. Bu, kamu işçilerinin sayısını düşürmek demek. KPSS’den almış olduğu puanla artık kimse kamu işçiliğini tercih etmiyor. Kamu işçilerinin geleceği tehlikede. Şu an ciddi anlamda baskı altındayız. En kısa zamanda bu durumun giderilmesini istiyoruz" ifadelerine yer verdi.
“İsmini ver, soruşturma açarız” tehdidi
Demiryol-İş Sendikası İzmir Şubesi Başkanı Hamdullah Giray, ise işçilere yönelik baskıların arttığını ifade etti:
“Yer yer tehdit alıyoruz. Hükümetin kamu işçisine verdiği zam oranını kabul etmiyoruz. İşçilere ‘ismini ver, sana tutanak tutacağız, soruşturma açacağız’ diye tehdit ediyorlar. Biz de bu tehditleri aldığımız için şube şube geziyoruz, arkadaşlarımızdan destek almak için. Ama bu tehdit ve baskılar bizi yıldırmayacak.”
“Bir avuç işçi kaldık, ayakta kalmaya çalışıyoruz”
Giray, işçilerin kamudaki stratejik görevleri yürüttüğünü, ancak sayılarının giderek azaldığını hatırlattı:
“Treni tamir eden, trenleri çalıştıran, ray imal eden bizler varız; burada başka kim var? Çok azaldık. Zenginin daha zengin, yoksulun daha da yoksullaştığı bir yaşam tarzı istemiyoruz. Biz örgütlü toplum olmamız lazım ve biz artık asgari ücreti konuşmamalıyız. Ben şu an örgütlü olduğum toplumun refah seviyesine bakmak zorundayım"
Toplu sözleşme süreci gerilimli başladı
İşçilerin yaşadığı sıkıntıların arka planında ise hükümetin sunduğu düşük zam teklifi yer alıyor. TÜHİS’in 2025 yılı için yüzde 16+8, 2026 yılı içinse yüzde 7+5 oranlarında sunduğu teklif kamuoyunda tepkiyle karşılandı.
TÜRK-İŞ ve HAK-İŞ’in ortak hazırladığı sözleşme taslağında günlük en düşük ücretin 1800 TL’ye yükseltilmesi, 2025’te yüzde 50 ve iki kez yüzde 25 zam yapılması ile yüzde 10 refah payı yer alıyor.
