Süleymancılar, Türkiye’nin en köklü ve yaygın dini cemaatlerinden biri olarak, Süleyman Hilmi Tunahan’ın öğretileri etrafında şekillenmiş bir topluluk. Nakşibendi eğilimli bu cemaat, özellikle Kur’an kursları, öğrenci yurtları ve eğitim faaliyetleriyle tanınıyor. 2019’da yaklaşık 2 milyon üyesi olduğu tahmin edilen Süleymancılar, Türkiye’nin 81 ilinde ve yurt dışında organize bir yapıya sahip. Ancak, cemaatin AK Parti ile ilişkileri, özellikle son yıllarda gerginleşti ve 31 Mart 2024 yerel seçimleri sonrası bu gerilim kamuoyunda daha çok konuşulmaya başlandı. Cemaatin lideri Alihan Kuriş’in muhalefeti desteklediği iddiaları, bu tartışmaların merkezinde yer alıyor.

Süleymancılar’ın AK Parti ile ilişkileri, geçmişte ittifak dönemleri olsa da, 2018, 2019 ve 2023 seçimlerinde cemaatin CHP, İYİ Parti ve HDP gibi muhalefet partilerine destek verdiği öne sürülerek çatışmalı bir hale geldi. 14 Mayıs günü Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “ahtapot” benzetmesiyle İBB soruşturmasını cemaatlere bağlaması, Süleymancılar’a yönelik ilk operasyonun fitilini ateşledi. Ankara’da dört kişinin gözaltına alınması, cemaatin siyasi ve bürokratik etkisine dair tartışmaları alevlendirdi. İşte Süleymancılar’ın kimliği, liderleri ve AK Parti ile ilişkilerinin detayları.

Süleymancılar kimdir?

Süleymancılar, ya da kendi tabirleriyle Süleymanlılar, Süleyman Hilmi Tunahan (1888-1959) tarafından temelleri atılan bir dini cemaat. 1920’lerde Daru’l-Hilafeti’l-Aliyye medresesinde Kur’an öğretmenliği yapan Tunahan, 1924’te Tevhîd-i Tedrîsât Kanunu ile medrese eğitiminin yasaklanması üzerine gizli din eğitimi faaliyetlerine başladı. 1949’da Kur’an kurslarına yasal izin çıkmasıyla İstanbul Kısıklı’da ilk kursunu açtı. Cemaatin ana hedefi, seküler eğitim sistemine karşı dini eğitimi yaygınlaştırmak oldu. 1966’da Kurs ve Okul Talebelerine Yardım Dernekleri Federasyonu’nun kurulmasıyla cemaat, yurtlar ve pansiyonlarla büyüdü. 2017 verilerine göre, Türkiye’de 900 dernek, 1300 yurt/pansiyon, 20 vakıf ve 30’dan fazla şirket ile faaliyet gösteriyorlar. İsabet Okulları gibi eğitim kurumları da cemaatle ilişkilendiriliyor. Cemaat, Almanya, ABD ve diğer ülkelerde de Kur’an kursları ve kültür merkezleriyle varlık gösteriyor.

Suleymancilar Kim

Cemaatin dini ritüelleri, Nakşibendi geleneklerine dayanıyor. Mavi takke ile yapılan zikirler ve rabıta (Tunahan’ı hayal ederek manevi bağ kurma) gibi uygulamalar, cemaatin kendine has özelliklerinden. Ancak, Alanya’daki istismar iddiaları, Adana Aladağ’daki yurt yangını (2016, 11 öğrenci öldü) ve Konya Taşkent’teki LPG patlaması (2008, 18 öğrenci öldü) gibi olaylar, cemaati eleştirilerin odağına yerleştirdi.

Liderleri kim?

Süleymancılar’ın liderlik yapısı, Süleyman Hilmi Tunahan’ın vefatından sonra aile içinde devam etti. Şu anki lider Alihan Kuriş’tir. Liderlik zinciri şöyle:

  • Süleyman Hilmi Tunahan (1888-1959): Cemaatin kurucusu. 1959’da vefat etti.
  • Kemal Kaçar (1917-2000): Tunahan’ın damadı. 1960’ta liderliği devraldı, AP ve MP’den milletvekilliği yaptı. 2000’de vefat etti.
  • Arif Ahmet Denizolgun (1955-2016): Tunahan’ın torunu. 2000-2016 arasında liderlik yaptı, Refah Partisi’nden milletvekilliği ve ANASOL-D hükümetinde Ulaştırma Bakanlığı yaptı.
  • Alihan Kuriş (1982-): Tunahan’ın büyük torunu. 2016’dan beri lider. 44 yaşında, aktif siyasete girmeyen Kuriş, Emirül Müminin Alihan Kureyşi olarak anılıyor ve Kureyş kabilesinden seyit olduğu iddia ediliyor. Kuriş, 2018, 2019 ve 2023’te muhalefeti desteklediği iddialarıyla gündemde.

Kuriş’in liderliği, cemaat içinde tartışmalara yol açtı. Fatih Süleyman Denizolgun, Kuriş’i “hesabi” olmakla suçlayarak, cemaatin AK Parti karşıtlığı ve muhalefet desteği nedeniyle eleştirdi. 2024’te Kuriş’in “AK Parti’den intikam aldık” dediği öne sürüldü, bu da cemaatin siyasi duruşunu tartışmaya açtı.

AK Parti ile aralarında ne oldu?

Süleymancılar ile AK Parti arasındaki ilişki, cemaatin tarihsel olarak merkez sağ partilere (DP, AP, ANAP, DYP) destek vermesine rağmen, 2000’lerden itibaren dalgalı bir seyir izledi. İşte ilişkinin ana hatları:

  • Başlangıçta ittifak: AK Parti’nin 2002’de kurulduğu dönemde, cemaatin lideri Arif Ahmet Denizolgun’un kardeşi Mehmet Beyazıt Denizolgun, AK Parti kurucuları arasında yer aldı ve 2002-2007’de milletvekilliği yaptı. Ancak, Arif Ahmet’in ANAP geçmişi ve kardeşler arasındaki liderlik rekabeti, cemaatin AK Parti’ye tam destek vermesini engelledi. 2019’a kadar cemaatin bir kısmı AK Parti’ye yakın durdu, ancak bu ilişki sınırlı kaldı.

  • Gerilim dönemi (2018-2023): Alihan Kuriş’in 2016’da liderliği devralmasıyla cemaatin siyasi duruşu değişti. 2018 Genel Seçimleri’nde Meral Akşener ve İYİ Parti’yi, 2019 yerel seçimlerinde İstanbul, Ankara ve Antalya’da CHP’yi, bazı illerde ise HDP’yi desteklediği iddia edildi. Kağıthane Belediyesi’nin 2019’da cemaate ait Sadabat Öğrenci Yurdu’nu depreme dayanıksız gerekçesiyle yıkması, cemaatle AK Parti arasında açık bir çatışmaya yol açtı. Fatih Süleyman Denizolgun, bu yıkımı eleştirerek cemaatin muhalefete kaydığını savundu.

Imamoglu Suleymancilar Hj0Z Cover

  • 2024 yerel seçimleri ve sonrası: 31 Mart 2024 yerel seçimlerinde cemaatin CHP ve Ekrem İmamoğlu’nu desteklediği iddiaları, AK Parti’nin oy kaybı tartışmalarında cemaati hedef haline getirdi. 14 Mayıs 2025’te Erdoğan’ın İBB soruşturmasını “ahtapot” benzetmesiyle cemaatlere bağlaması, Süleymancılar’a yönelik bir operasyonu tetikledi. 16 Mayıs 2025’te Ankara’da cemaatle bağlantılı dört kişi, yargıdaki bir üst düzey bürokrat dahil, gözaltına alındı. Aydınlık’ın haberine göre, bu operasyon, cemaatin yargı ve emniyetteki etkisine yönelik bir hamleydi.

  • Cemaatin tepkisi: Fatih Süleyman Denizolgun, 14 Mayıs 2025 gecesi Kuriş’in 15 üst düzey kurmayıyla gizli bir toplantı yaptığını ve cemaat şirketleri ile vakıfların geleceğinin konuşulduğunu iddia etti. Denizolgun, Kuriş’in panik içinde olduğunu ve kurmaylarından görevlerini bırakmalarını istediğini öne sürdü. Bu toplantı, cemaatin operasyona karşı hazırlık yaptığını gösteriyor.

  • FETÖ’nün tepkisi: Operasyon, FETÖ firarileri arasında da paniğe yol açtı. Emre Uslu, Levent Kenez ve Bülent Korucu gibi isimler, Erdoğan’ın Süleymancılar’ı “terörist” ilan ederek İmamoğlu’na kumpas kurduğunu savundu. Tr724 YouTube kanalı’nda yapılan yayınlar, operasyonun FETÖ’yü de tedirgin ettiğini ortaya koydu.

Süleymancılar ile AK Parti arasındaki gerilim, cemaatin 2019’dan itibaren muhalefete yakınlaşması, yargı ve emniyetteki iddia edilen etkileri ve İBB soruşturması gibi faktörlerle derinleşti. Erdoğan’ın “ahtapot” çıkışı ve ardından gelen operasyon, bu çatışmanın yeni bir aşamaya geçtiğini gösteriyor. Ancak, cemaatin örgütlü yapısı ve toplumsal tabanı, bu sürecin kolayca sonuçlanmayacağına işaret ediyor.

Kaynak: Haber merkezi