Radyo Ege’de bundan böyle her perşembe ‘üreme sağlığı ve tüp bebeğe’ ilişkin bilmek istediğiniz tüm konular cevap bulacak. Türkiye'nin ilk tüp bebek doktoru Prof. Dr. Erol Tavmergen’in konuk olacağı ‘Sağlıkta Bir Nefes’ programı Radyo Ege mikrofonlarından dinleyicileriyle ilk buluşmasını gerçekleştirdi. Eylem Aslan’ın moderatörlüğünde perşembe günleri saat 11.00’de yayınlanacak olan programda Prof. Dr. Erol Tavmergen merak edilen sorulara yanıt arayacak. Deprem felaketi nedeniyle zor bir dönemden geçtiklerine işaret eden Tavmergen, ‘her insan bizim için çok değerli. Bir insanı dünyaya getirmek için uğraşırken canlarımızı kaybettik. Ben 40 senemi hatta 40 seneden fazlamı bu işe verdim’ dedi.
Prof. Dr. Erol Tavmergen’in açıklamalarından öne çıkan detaylar şunlar...
BU MESLEK AİLE MESLEĞİ
Bizim evde konuşulan konu kadın hastalıklarıydı zaten. Babam da annem kadın hastalıkları ve doğum uzmanıydı. Dolayısıyla evde günlük sohbet buydu. Kızkardeşim de tıbba girdi, o da kadın hastalıkları ve doğum uzmanı oldu. Bizde bu bir bakıma aile geleneği.
1978 temuzda ilk tüp bebek dünyaya geldi. Biz bu işlere 80’lerde başladık. 1981’de ben ilk defa bu konuya girdim. Daha tıp 4.sınıf öğrencisiyken. Mezun olduktan ve mecburi hizmetlerimi de yaptıktan sonra ihtisasa başlamak için döndüğümde Refik Hocam kend imkanlarınla yurtdışına git, belki yapabiliriz demişti tüp bebek konusunda. O zamanlar ütopik bir şeydi bu.
DÜNYA ÇAPINDA HOCALARLA ÇALIŞTIM
Almanya’da dünya çapında hocalarla çalışma imkanı bulmam bir şanstı. O tarihlrde bu yöntemle gebe kalma şansı yüzde 10’lar seviyesindeydi. Biz Türkiye’de başladığımız zamanda yüde 12 civarındaydı. Bugün geldiğimiz nokta yüzde 40-45-50 seviyelerinde. Bu çok büyük bir gelişme. Şunu da unutmayalım doğal yoldan gebe kalmak için gebelik şansı yüzde 15 seviyesindedir. Esasında doğayı taklit etmeye çalışıyoruz.
KENDİ KIZIM OLDUĞUNDA ANLADIM
Ben bu işlere girdikten sonra anladım bir çocuğun oluşmasının zannedildiği kadar kolay olmadığını. 18 Nisan 1989’da ilk tüp bebeğimizi dünyaya getirdik, bu çok büyük bir olaydı. Oradaki sevincimiz beş yıl boyunca hiç yılık izin kullanmamış olmak, gece gündüz çalışmış olmak, binlerce fare deneyi, alınan tehditler, siyasetçilerin bakış açısı, aşılmış olan bir çok nokta var burada. Ben bunun ne anlama geldiğini kendi kızım 1999’da dünyaya geldikten sonra anladım.
SOSYAL PROBLEM OLABİLİYOR
Bizim gibi toplumlar çocuk mevzusuna çok takılıyorlar. Ben kısırlık lafını kullanmıyorum, çok sert ve kadın açısından da kötü bir laf bu, ben çocuksuzluk diyorum. Netice itibarıyla sosyal bir problem olarak karşımıza çıkabiliyor. İşin başında bunu kabaca bilmek beklentileri ayarlamak bakımından da daha sonrası için önemli. Herkesin ‘eşey hücre’ potansiyelini değerlendirmesinde fayda var. İki teste bakar, kadın için kan tahlilidir, erkek için sperm tahliline bakar. İnsan psikolojisi hormonal dengeyi değiştirebilir. Testleri yaptırdıklarında kişiler gelecekle ilgili planlarını daha iyi yapabilir. Çocuk için bekleyelim mi, yoksa bu süreyi kısaltalım daha net bir şekilde karar verebilir.
KANADA’DA 40 YAŞ ÜSTÜ KADINLARLA YAPILAN ÇALIŞMA
Kanada’da yapılmış 40 yaş üstü kadınlarla ilgili bir çalışma var. Bu kadınların ortak özelliği kariyer peşinde koşmuş insanlar. Bir an fark etmişler ki çocukları olmuyor, bir bakmışlar ki yumurtalık rezervleri hiç iyi değil. Demişler ki, biz çok düzenli yaşadık, sigara içmedik, ağlıklı besleniyoruz sporumuzu yapıyoruz, adetlerimiz düzenli. Tamam ama bu ayrı bir konu. Adet görürsünüz ama yumurtlama fonksiyonları yeterli değildir. Bunların hepsi mümkün.
İKİ KONUDA İZİN VAR
Ülkemizde eşey hücre saklanması yasal olarak engelliydi. İki şeye izin çıktı, birincisi kötü huylu kanser gibi konularda ameliyat yapılacaksa o zaman yumurta ve sperm dondurmaya izin var. Veyahut da yumurtalık reervi kötü olan evlememiş, bekar olan hanımefendilerin ya da ailesinde yumurtalık rezervi bozuk olanların erken menopoz konusu olanların yumurta dondurmasına izin çıktı. Bunun için üçüncü basamak sağlık kuruluşundan üç imzalı bir heyet raporu çıkması lazım. Bi istediğimiz zaman kendi sperm ve yumurtamızı istediğimiz gibi dondurtamıyoruz.
SGK’nın bu konuda bir katkısı yok.
AMH YÜKSEK, FSH DÜŞÜK OLMALI
Bir kız çocuğu anne karnındayken 4 milyon yumurta ön hücresine sahipken doğduktan sonra bu 400 binlere düşüyor, bütün üreme çağı içerisinde de yaklaşık 400 adet yumurta yumurtluyor. Tetkiklere yaşa göre bakmak lazım. AMH’ın yüksek olması lazım, FSH’ın düşük olması lazım.
35 YAŞ ALTI 1 YIL, ÜSTÜ 6 AY TAKİP ETMELİ
35 yaş altında bir sene boyunca düzenli cinsel ilişkiye rağmen şahıs gebe kalamıyorsa ve geçmişinde batın içi bir ameliyat geçirmemişse, enfeksiyon geçirmemişse, apandisit ameliyatı geçirmediyse, artık çocuk neden olmuyor diye tetkiklere başlanması gerekir. 35 yaş üzeri bir çift için bu süre altı ay.
