Radyo Ege’de Türkiye’nin ilk tüp bebek doktoru Prof. Dr. Erol Tavmergen’in daimi konuk olduğu ‘Sağlıkta Bir Nefes’ programı çocuk sahibi olmak isteyen çiftlere yol göstermeye devam ediyor. Tüp bebek tedavisinin kadınlarda yumurtalık yollarını bypass etmek için yani atlamak için yumurtayı alıp spermi birleştirip tekrar rahime yerleştirmek şeklinde düşünülmüş bir teknik olduğuna işaret eden Tavmergen fakat geçen 40 sene içerisinde öyle bir hale geldi ki tüp bebek tedavileri ve bunla bağlantılı olan tedavilerin hepsi netice itibariyle tabii ki hastaya sunulması gerekiyor. Hemen tüp bebek tedavisi önermemek lazım başka yöntemlerle gebe kalabiliyorsa bir insan ama son tedavi şekli olarak tüp bebek yöntemleri yani yardımcı üreme teknikleri diye özetliyoruz biz bunu çünkü değişik teknikler var hatırlatmasında bulundu.
Tavmergen’in açıklamalarından öne çıkan detaylar şunlar...
Hastalara sunulması gereken bir tedavi yöntem zinciri şeklinde karşımıza çıktı. Bunda baktığımız zaman kadında mı daha çok sorun oluyor erkekte mi daha çok sorun oluyor esasında ikisinde de benzer oranda oluyor diyebilirim.
- Vaka olarak mı yaklaşılması gerekiyor?
Tabii ki de vaka olarak yaklaşılacak bu global bir reçete, global bir yaklaşım zaten artık tıpta konumuz bireyselleşmiş yaklaşımlar zaten başarıyı getirende bu yoksa herkese standart bir tedavi yapmak, herkese standart bir ilaç tavsiye etmek değil netice itibariyle günümüzde çok çeşitli yöntemler var bu yöntemlerden hangileri kime yarar kime fayda getirmez burda bir kar, zarar,maliyet bütün bunları kapsayan hastanın lehine olacak şekilde davranmak lazım yoksa açıkçası büyük bir başarı elde etmek mümkün değil.
- Tüp bebekte başarıyı arttıran yöntemler neler? Başarıyı arttıran yöntemler derken neyi kastetmek istiyorsunuz?
Bir standart uygulamalar var örnek olarak platik bebek tüp tedavisi onun dışında mesela günümüzde daha sık uyguladığımız mikroenjeksiyon diye geçen intro asit spazmik sperm enjeksiyonu var bunun yanı sıra bunlar bir çok yerde yapılabilir ama olguyu ilk etapta bir tanımak lazım onun başka problemi var mı yok mu onu ayıklamak lazım mesela tüplerin ucu tıkalı ve tüp içerisinde sıvısı olan hidrosalpenks adını verdiğimiz vaka gurupları var. Bu vaka gruplarında direkt olarak tüp bebek yapıp transfer ettiğimiz zaman gebelik oranlarını %50 oranda azaltabiliyoruz yani bu kadar önemli esasında dolayısıyla olguyu iyi tanımlamak lazım yani bunun tüpleri tıkalı ama nerden tıkalı, tüpler içinde sıvı birikimi var mı yok mu, varsa buna ne yapmalıyız, ya tüpü çıkartmalıyız ya da yumurtalık dolaşımını bozmamak için tüpün rahimlen ilişkisini kesmek gerekir ve paraskopi denilen bir yöntemle endoskopik yöntemle yapılabilen hep yaptığımız bir işlem. Bunun yanı sıra yine kadında tiroid hormonlarıyla ilgili sıkıntıları vardır o zaman onu da düzeltmek gerekir. D vitamini düşüktür ona bakmak gerekir çünkü bunların hepsi bir noktada rahim içine tutunmasını olumlu yada olumsuz etkileyebilecek faktörler. Miyomu vardır, rahim içinde polip vardır, bunlar var mı yok mu bunları bir değerlendirmek gerekir en hafifinden yapılması gereken bazı tetkikler var yani biz tüp bebek yaptırmaya geldik diye gelen bir çifte niye tüp bebek yapılacak bir kere bunu bir anlamak lazım ve de tüp bebek yapmak için engel var mı yok mu bunu da anlamak lazım.
- İlk tüp bebek neden tutmaz?
Esasında böyle birşey yok tüp bebek tedavisini kendi içinde bir başarı yüzdesi vardır bu da bellidir. Neden ilk vakalar için konuşuyoruz tabii ki yaş ilerledikçe yumurtalık rezervi kötüyse ya da spermin bazı özel problemli durumlarında veya rahimle igili problemler varsa ve düzeltilemiyorsa bunlar o zaman tabiki gebelik şansları da en maximumdan yavaş yavaş düşmeye başlar mesela ileri yaşta 42 yaşında gebe kalma şansı hiç bir zaman 30 yaş civarında olduğu kadar değildir dolayısıyla bunu hastaya vadetmek gereksiz bir vaat olur bunu açık ve net konuşmak lazım olgularla bazen biz biraz fazla açık konuşuyoruz bunu seven hastalar da var, moralimiz bozuldu diyen hastalar da çıkabilir ama açıkçası neyse onu konuşmak lazım gebelik oluşmadığı takdirde ondan sonra çıkacak olan hayal kırıklığı esasında daha yüksek. Onun için net bir şekilde hatta bazen olgularda karar verebilir yani biz bu şeyin içine girelim mi psikolojik külfetin ya da maddi manevi demek istiyorum şeyin içine girelim mi girmeyelim mi biz vazgeçelim çocuksuz yaşamda sürdürebiliriz de diyebilir yani bunları da olguyla bir net konuşmak lazım.
-Galiba şey demek istiyorsunuz bu bir süreç ve belkide çok uzun devam edecek bir süreç o yüzden hem ilişkiye hem kendine hem de çocuğu isteyip istemediğine gerçekten karar vermesi gerekiyor
Tabii ki bu bir televizyon almaya benzemiyor yani böyle birşey değil çocuk sahibi olmak dolayısıyla bunu hakikaten istemek lazım her oran yani her siklusta gebe kalma oranı vardır ama kümülatif olarak düşündüğümüz zaman diyelim ki dört uygulamanın sonunda uygun çiftler için gebe kalma şansı %75 - %80 kadar çıkabilir ama her uygulamanın kendi içinde %40 civarında diyelim bir gebe kalma şansı ortalama olarak olabilir. Dolayısıyla birikimli bir şekilde bu %70 - %80 kadar çıkabilir dolayısıyla bu birincide de olabilir tabii ki her uygulamadan sonra bir basamak daha başka nelere bakılabilir değerlendirmek lazım.
- Dinleyicimizin sorusu " Yaşım 43 hala umut varmı regl olmaya devam ediyorum" demiş dinleyicimiz
Burda en hassas nokta şahsın adet görüyor olması tabii ki bir şey ama adet görüyor olması onun yumurtalık rezervinin iyi olduğunu göstermez maalesef dolayısıyla mutlaka bazı tetkikleri yapmak lazım. Eğer burda yumurtalık rezervinde büyük bir sorun yoksa yine de bir şansı olabilir problem bu tür olguda yumurta sayısında azlık olur bir ikincisi yumurta kalitesindeki sorunlar olur ama diyorum bireyselleştirilmiş yaklaşım mühimdir çünkü bazı insanlar vardır 43 yaşındadır ama fizyolojik ve biyolojik olarak 33 yaşındadır, bazısı vardır 33 yaşındadır maalesef 53 yaşındadır .
- Bu biraz genetik faktörlerle mi ilgili?
Mutlaka genetik rahatsızlıklar kendisinin genetiği en başta çevresel faktörler, maruz kaldığı stresler, maruz kaldığı yaşam stili, kullandığı bazı ilaçlar, sistemik hastalıklar kalp hastalığı olur, akciğer hastalığı olur, geçirmiş kanser vardır kemoterapi görmüştür yani birçok sebep insanların daha vücüden genç olmasını sağlayabilir ya da genç olduğu halde olması gerekenden daha yaş almış hale de getirebilir.
- Başarıyı arttıran yöntemlerde makrofajı konuştuk az önce diğer yöntemler neler ve kime göre kullanılıyor?
Başarıyı arttıran tabii ki bazen şahıs gebe kalamadığı için bazen de ilk muayenesinde rahim içinde birşeyler gördüğümüz için bir endoskopik yöntem olan anestezi altında yapılan histeroskopik bir gözlem örnek olarak bir optik aletle rahim içine girilip rahim içinin gözlenmesi yapılabilir rahime çizik atma denilen bir yöntem vardır rahim iç tabakasının bir tür yenilenmesini sağlar.
