Labubu oyuncakları, sevimli ancak tartışmalı tasarımlarıyla küresel bir çılgınlık yaratırken, bazı bölgelerde yasaklanmalarıyla da gündeme geldi. Çin merkezli Pop Mart tarafından üretilen ve Hong Konglu sanatçı Kasing Lung tarafından tasarlanan bu “sevimli-çirkin” oyuncaklar, hem tüketici alışkanlıkları hem de kültürel hassasiyetler nedeniyle eleştirilerin odağında. Peki, Labubu oyuncakları neden yasaklandı ve hangi ülkeler bu kararı aldı?
Tüketici Sömürüsü ve Kültürel Hassasiyetler
Labubu oyuncaklarının yasaklanmasının en büyük nedenlerinden biri, “blind box” (kör kutu) satış modelidir. Bu sistemde, alıcılar hangi oyuncak modelini alacaklarını kutuyu açmadan bilemiyor, bu da tüketicilerin istenen figürü elde etmek için birden fazla kutu satın almasına yol açıyor. Irak’ın Erbil şehrinde yetkililer, bu satış taktiğinin tüketicileri yanılttığını ve özellikle düşük fiyatlı ürünlerin stokta bulunmayarak daha pahalı seçeneklere yönlendirdiğini belirtti. Ayrıca, oyuncakların “korkutucu” görünümü, yerel kültür ve geleneklere aykırı bulundu. Erbil’de yaklaşık 4,000 Labubu oyuncağına el kondu ve altı işletmeye yasal işlem başlatıldı. Bazı sosyal medya kullanıcıları, oyuncakların Mezopotamya mitolojisindeki Pazuzu adlı şeytana benzediğini iddia ederek “şeytani enerji” taşıdığına dair komplo teorileri üretti.
Güvenlik ve Kamu Düzeni Endişeleri
Güney Kore’de Labubu oyuncakları tamamen yasaklanmasa da, Pop Mart fiziksel mağazalarda satışları geçici olarak durdurdu. Bunun nedeni, oyuncakların yeniden stoklandığı dönemde mağazalarda oluşan kalabalıkların güvenlik riski yaratması. Hayranların gece boyunca mağaza önlerinde kamp kurması ve restock sırasında yaşanan kaotik sahneler, bu kararı tetikledi. Ancak, oyuncaklar çevrimiçi olarak satın alınabilir durumda. Çin’de ise oyuncakların kaçakçılığına karşı sıkı önlemler alındı; Changsha ve Hefei havalimanlarında yüzlerce Labubu oyuncağına el kondu. Çin yasalarına göre, kişisel kullanım sınırını aşan ve kâr amaçlı taşınan ürünler kaçakçılık olarak değerlendiriliyor ve bu durum ciddi cezalarla sonuçlanabiliyor.
Hangi Ülkeler Yasakladı?
Labubu oyuncaklarına yönelik en net yasaklama Irak’ın Erbil şehrinde gerçekleşti. Erbil yetkilileri, tüketici sömürüsü, kültürel uygunsuzluk ve oyuncakların çocuklarda davranışsal sorunlara yol açabileceği gerekçeleriyle satışı durdurdu. Rusya’da ise bazı milletvekilleri, oyuncakların korkutucu görünümü ve çocuklar üzerindeki potansiyel psikolojik etkileri nedeniyle yasaklama önerisinde bulundu, ancak henüz resmi bir yasak kararı alınmadı. Çin’de bankaların Labubu oyuncaklarını promosyon ürünü olarak kullanması yasaklanırken, Güney Kore’de yalnızca fiziksel mağaza satışları geçici olarak durduruldu. Diğer ülkelerde genel bir yasak bulunmamakla birlikte, İngiltere gibi bazı bölgelerde de restock sırasında yaşanan kargaşalar nedeniyle mağazalar satışları askıya aldı.
