Son Mühür/ Beste Temel- İzmir'in Gaziemir ilçesinde, uzun yıllardır süregelen ve kamuoyunu yakından ilgilendiren eski kurşun fabrikası alanındaki temizlik ve iyileştirme çalışmalarında yeni ve kritik bir dönemeç alındı. Sahada yürütülen rehabilitasyon sürecinin nihai aşamasını oluşturan sondaj çalışmaları resmen başladı. Bu adım, 1950'li yıllardan bu yana Aslan Avcı Dökümhanesi olarak faaliyet gösteren ve 2010'da kapatılan tesisin neden olduğu çevresel kirliliğin tamamen ortadan kaldırılması yolunda atılan en önemli adımlardan biri olarak kaydedildi. Ekovar Çevre Grup tarafından 2022'den bu yana sürdürülen titiz çalışmalar, bu aşamayla birlikte sona yaklaştı.
Ortak akılla onaylanan kapsamlı plan: 180 noktadan çifte numune
İzmir Valiliği Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü'nün koordinasyonunda toplanan bir komisyon, İzmir İl Sağlık Müdürlüğü, DSİ 2. Bölge Müdürlüğü, Tarım ve Orman İzmir İl Müdürlüğü ve Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı'nın katılımıyla kirlenmiş saha değerlendirme toplantısı gerçekleştirdi. Bu toplantıda, Pozitif Atık Yönetimi firmasının hazırladığı Saha Örnekleme ve Analiz Planı (SÖAP) oy birliğiyle kabul edildi.
Onaylanan plan doğrultusunda, sahada 5 farklı bölgeden toplam 180 noktadan ve ayrıca dört referans noktasından numune alımına başlandı. Farklı derinliklerde açılan sondaj kuyularıyla hem yüzeydeki hem de derin toprak katmanlarındaki olası kalıntılar detaylıca incelenecek. Her bir numune için ayrıca doğrulama amaçlı ikinci bir numune alınması kararı da verildi. Çalışmaların tamamlandığı her bölge, yeniden kirlenmeyi önlemek amacıyla kontrolsüz giriş-çıkışa kapatılarak izole ediliyor.
20 yıllık sorun tamamen kapanacak mı?
Alınan karar kapsamında, belirlenen dört referans noktasında su kaynağı olup olmadığı da tespit edilecek. Şayet alanda bir su kaynağı bulunmazsa, DSİ 2. Bölge Müdürlüğü, sahanın yakın çevresindeki kayıtlı kuyuların durumunu belirleyecek.
Sondaj noktalarından alınan numunelerin çevresel ve radyoaktivite analizleri yetkili kurumlarca yapılacak ve detaylı analiz raporları oluşturulacak. Bu analizlerden elde edilecek verilerle hazırlanacak nihai rapor, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Nükleer Düzenleme Kurumu (NDK) tarafından değerlendirilecek. Raporun olumlu sonuçlanması durumunda, Gaziemir'deki bu alan resmen temizlenmiş ve serbest bırakılmış sayılacak.
"Toplumsal güvenin yeniden inşası, şeffaf ve bilimsel süreç"
Sondaj sürecinin başlamasıyla birlikte sahadaki temizlik çalışmalarının son aşamasına gelindiğini belirten Ekovar Çevre Grup Yönetim Kurulu Başkanı Mesut Özer, projenin sadece teknik bir temizlik değil, aynı zamanda "toplumsal bir güvenin yeniden inşası" olduğunu vurguladı. Özer, "Sahadaki her adımımızı bilimsel kriterlerle ve devletimizin ilgili tüm kurumlarının denetiminde attık. Bugün itibarıyla, sondaj süreci başladı. Sahadaki analizlerin son evresine de geçmiş bulunuyoruz" dedi.
Yıllardır kamuoyunun tedirginlikle izlediği bu alanın kaderini belirleyecek analiz sonuçlarının önemine değinen Özer, "Biz bu sürece başlarken kamuoyuna bir söz verdik. Bilimden sapmadan, şeffaflıkla ve sabırla çalışacağız. Şimdi o sözün sonuna geldik. Analizlerde bir olumsuzlukla karşılaşılmazsa, İzmir için 20 yıllık bu çevre sorunu, artık tamamen kapanacak. Bu noktaya gelirken emeği geçen tüm kurumlara, uzmanlara ve bölge halkına teşekkür ediyorum" ifadelerini kullandı.
Ekovar'ın çalışmalarının Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Nükleer Düzenleme Kurumu ve TENMAK'ın sıkı denetiminde ilerlediği belirtildi. Radyasyon ölçümleri 7/24 RADİSA sistemiyle izleniyor ve tüm veriler EURDEP üzerinden kamuoyuna açık olarak paylaşılıyor. Sahada sadece eğitimli personel görev yapabiliyor ve tüm süreçler A Tipi Uluslararası Gözetim Firması tarafından titizlikle denetleniyor.
