Son Mühür Haber Merkezi/ Melekşah Tufaner Ayşegül Koç'un sunduğu 'Gün Başlıyor' programının konuğu Yurtdışı Emeklilik ve Sosyal Güvenlik Uzmanı Fuat Tütüncüoğlu oldu. Tütüncüoğlu, "Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) dönemini EYT ve EYT öncesi olarak değerlendirerek , "EYT'lilerin vermiş olduğu mücadele bir nebze olsun sonuç verdi ama beklenen asla bu değildi. 8 eylül 1999 öncesi mağdurların sadece yaş sorunu yoktu ki. 8 Eylül 1999 öncesi işe girenler 1999 öncesine göre 17 sene sonra emekli olacaklar. Bir gün için mağduriyet. Ben Sosyal Güvenlik Uzmanı olarak geniş açıdan bakıp, yorumlamak zorundayım" dedi.
"Bazı vatandaşlar hayal kırıklığına uğrayacak"
"Şuan da 3 Mart'tan itibaren emeklilik başvuruları başladı. 4A'lılar için bir sorun yok, sorun 4B'liler de. Bağkur'lular gününü doldurdu. 17 Mart'a kadar kuruma giderek veya internetten başvuru yapabilirler. Vatandaşlar 17 Mart'a kadar Bağkur borçlarını ödemek zorundaydılar. Ben öyle inanıyorum birçok 4B' den emeklilik talebi olan vatandaşımız bunu ödemedi. Emeklilikte başvurular tahsis odasına gittiğinde o kişinin tüm iş çalışma geçmişi aranıyor. Tüm verileri toplanıyor. Emeklilik odasının görevi bu kişinin mazisini toplamak. kişinin günleri tamam ama bir elli, yüz lira borcu var. Bağladığım emekli maaşımdan onu düşeyim diyorlar. Ama öyle bir şey yok vatandaşa tebligat gidiyor şu kadar borcunuz var ödeyin ve tekrar başvurun diyorlar. İzmir'de SSK bunu vatandaşları arayarak yaptı, gelin borcunuzu ödeyin dediler. "
"Emekliliğe bakacak oda tahsis odası"
Tütüncüoğlu "DYS diye internete yazdıklarında başvuru evraklarını görebilirler. Orada DYS' ye girerek ben başvurdum beklemede görünüyor diyorlar. Emekliliğe bakacak oda tahsis odası. Tahsis odasında o kadar çok yoğunluk var ki dosyalar bekliyor. Beklemede olması demek kötü demek değil. Başvurum kabul olmadı demek değil. Tahsis odasına girişi beklemededir. İzmir'de Yavuz Bey İzmir'i çok iyi organize etti, birden fazla tahsis odası açtı. Birden fazla tahsis odası açması demek uzmanlık demek. O kişi emekliliği hak etti mi hak etmedi diye emeklilik başvurusu yapanlarda o karşılarına çıkıyor" ifadelerini kullandı.
"Tazminat nakit ödenir şartı yoktur"
"SSK' nın adını 4A olarak değiştirdik, 4B'lileri Bağkur yaptık devlete çalışanları Emekli Sandığı olarak 4C yaptık. 4A'lılar işveren düşünsün diyor 4C primlerileri devlet düşünsün diyor. Sorun her anlamda 4 B'lilerde bunlar borçlarını, primlerini kendileri yatırır. Bağkur'lular hep işveren bir başkasına çalışan dedik. Yanında çalışan kişi EYT' den emekliyse, işverenler bir de tazminatlarını ödeyecekler Kredi Garanti Fonu ile. Kişi Garanti Yatırma Fonu'na ( GKF) müraacat edecek, banka onu inceleyecek, kişinin geçmişi kırmızı kalem ise banka onu reddedecek. Maaleesf bu EYT ile bunlar yaşanıyor ülkemizde. Haklı olarak birçok işveren diyor ki bu EYT yeni çıktı. Ben şöyle verebilirim tazminatını böyle verebilirim diye diyorlar. Tazminat nakit ödenir bir de, ayni ödenmez. Çalışan ile çalıştırılan arasında yapılan bir protokol bu da aslında yasal değil."
"Son yedi yılın ortalamasına bakıyoruz"
"8 Eylül 1999 öncesi ile ilgili yasa çıkmıştır bu tarihten önce işe girenler ne zaman günlerini doldurdular mesela 1999 da işe giren kardeşlerimiz 2024 yılında dolduruyorlar. 1999 artı 25 sene bu da 2024'tür. Bu kardeşimiz 2024 yılında yararlanacak demektir. Biz erkekler askerlik borçlanmasını ilk işe girişi kazanma ve gün kazanma adına yapıyoruz. 2000'in Ocak ayında işe giren bir kadın doğum borçlanması yaparak ben 720 gün öne çekebilir miyim diyor. Doğum borçlanmalarında ilk ilk işe girişte öne çekme diye bir şey yok. Kişi son çalışması Bağkur ve burada 1270 gün çalışmış öncesi SSK. SSK'dan 5975 günle emekli olacağım ama altı bin günüm var, SSK'dan emeklilik başvurusu yapayım diyor ama onlarda hayal kırıklığına uğrayacak. Son yedi yılın ortalamasına bakıyoruz. Son yedi yılda en çok hangi kurum prim yatırmış vs diye. Son yedi yılın ortalaması üç buçuk sene demektir. O kardeşlerimizin son çalışması 43 ay Bağkur ise SSK'dan emekli olma hakları yok. Tekrar 4A'lı olmaları gerekir. Bir de çakışma denen bir şey var. Kişi esnaf sigortanın parası iyi diye duymuş ve esnafken sigortalı oluyor, sigortadan çıkıyor. Bu durumda Bağkur hemen başında bekliyor."
" EYT'linin 7500 TL'nin altında alması söz konusu değil"
Tütüncüoğlu, "Gün toplama dilekçesi çok önemli. Bunu tahsis odası yapıyor. Tahsis odasına toplama dilekçesi versinler Tahsis odasının bir sene de yapacağı işi siz vermiş olduğunuz dilekçe ile hızlandırıyorsunuz. Gün toplama dilekçesinde emekliliğine son bir sene kalanları değerlendiriyorlar. Dul ve yetimler hariç EYT ve EYT'siz emekli olunca haklar eşittir. Kişinin maaşı 7400 lira ise maaşta 7500 liraya tamamlanacak. EYT'den emekli olan bir kişinin 7500 liranın altında alması söz konusu değil" diye belirtti.
