Son Mühür Haber Merkezi/ Melekşah Tufaner Gün Başlıyor programına konuk olan Yeminli Mali Müşavir Yusuf Özer Ayşegül Koç’un sorularını yanıtladı.
Seçim sürecinin iş dünyasını etkilediğini söyleyen Yeminli Mali Müşavir Yusuf Özer, “İş dünyası bu seçim dönemini bekle gör planıyla, yatırımlarını, programlarını seçim sonrasına iteledi. İş dünyasında yatırım öz sermaye veya kredi ile sağlanır. Bu dönem de para bizim ekonomi kitaplarında ürkek tavşan olarak adlandırılır. Bu belirsizlik döneminde para ve yatırımcı belirsizliği sevmez. Bizim aranma sayımız bile yüzde seksen azaldı. Telefon trafiğimiz olurdu. Kişiler yatırımı yapacak, iş yapacak ki bizi arasınlar. Dolayısıyla aramalar bundan dolayı düştü. Seçim ikinci turda 28 Mayıs’a kadar uzadı ve belirsizlik devam ediyor. Bizim aranmamamız da bundan dolayı devam ediyor” dedi.
“Yapılandırma başvurusu ve ödeme koşulları”
Özer “Bazı alacakların yeniden yapılandırılmasıyla ilgili bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanun” hakkında bilgi vererek, “Bu kanun öncelikle 12 Mart 2023’te 32130 sayılı Resmî Gazete ile 7440 esas numarasıyla yayınlandı. Bunun en son müracaat süresi 31 Mayıs 2023. 31 Mayıs ancak cumhurbaşkanlığında bir ay uzatma yetkisi verilmiş. Bu yetkiyi cumhurbaşkanının kullanıp kullanmaması onun takdirinde. Bu kanunu 19 ana madde de izah etmek istersek birinci olarak 6183 kapsamına giren Vergi Dairesi’ne, Mali Bakanlığı’na olan 31.12.2022’ye kadar vadesi olan vadesi geçmiş borçların yapılandırılması. Devlet bu borçları 48 ay eşit taksit halinde ödeme imkânı sağladı. 31 Mayıs’a kadar müracaat ettikleri takdir de ilk taksiti 30 Haziran’da ödeme şartı ile bu kanun kapsamında 31.12. 2022’ye kadar vadesi geçmiş borçlarda taksitlendirmeden yararlanacaklar. Bir de bu borçların taksitlendirildiği takdirde bazı işverenler, bazı ihalelere girerken borç yoktur yazısı almak zorundalar. Bu taksitlendirildiği anda borçların vadesi gelmemiş haline dönüşüyor. Borç yoktur yazısı alıp ilgili kurumlarda iş ve işlemlerinde yürütme imkânı da getirecek bu kanun. “
Özer, “Diğer bir madde Vergi Dairesi ile olan ihtilaflı borçlar. Vergi Mahkemeleri’nde veya Vergi Dairesi’nde olan ihtilaflı borçları varsa bu kanun da bu da yer almakta. Bu kapsam da müracaat ettikleri takdir de yararlanabilirler. Üçüncü madde de vergi incelemeleri. Devam eden vergi incelemeleri varsa mükellefin o inceleme ile ilgili matrah artırımı yaptığı takdir de, o inceleme mükelleflerine sonuçlanmış olacak. Dolayısıyla bu da değişik bir madde. Diğer bir konu matrah artırımı, mükelleflerimiz 2018’den 2022 yıllarına ilişkin katma değer vergisi, kurumlar vergisi, gelir stopaj, kurum stopaj gibi konularda matrah artırımı yapabilirler. Bu matrah artırımı da 12 eşit taksitle ödedikleri takdir de bu yılların vergi maliye bakımından incelenmesine teşkil eden bir durum yok. Ancak incelendiği takdir de bu vergi konularıyla ilgili bir matrah farkı tespit edilse dahi bu yönde bir eleştiri, bir ceza, yeni bir ilave vergi talebi ortadan kalkacak Maliye Bakanlığı’nın. Diğer bir madde beşinci madde demir baş affıyla ilgili. Şirketlerin kayıtlarında mevcut makine tesisat, demir baş gibi varlıklarında olan veya olmayan demirbaşlar varsa bu kanun çerçevesinde düzeltebilecekler. Diğer bir madde stok affı. Şirketlerin kayıtlarında stoklarını saydıkları takdir de stoklarındaki eksiği veya artı farkları tespit ettiklerinde bu eksi veya artı farkları 7440 sayılı kanun kapsamında, 31 Mayıs’a kadar Maliye Bakanlığı’nca kayıtları da düzeltme imkânı getirecektir. Diğer bir konu şirketlerin bazı ödemeleri çeşitli sebeplerden resmileşemiyor. Bu resmileştirilmeyen ödemelerde kasada mevcut bir para gibi yer almakta. Bu da işletmeleri bazı konularda zora sokmaktadır. Bu tür işletmelerde bu tür kasa fazlası diyelim veya olmayan para diyelim bunlar fiilen var ise bunun yüzde 3’ünü ödeyerek kayıtlarındaki bu tür olumsuzlukları da giderebilirler. Diğer madde sosyal güvenlik kurumuna olan borçlar. Sosyal Güvenlik Kurumu’na 31.12.2022’ye kadar olan borçları da yine 48 eşit taksitle 31 Mayıs’a kadar müracaat ettikleri takdir de ödeyebilirler. Diğer bir konu da belediyelere olan su, katı atık, idari para cezası, çevre temizlik ve emlak borçları gibi borçları varsa vatandaşlarımızın bu borçları da yine 48 eşit taksitle taksitlendirip ödeyebilirler. Peşin ödemek istediklerinde faizinde yüzde 10 bir indirim getirmektedir kanun. Diğer bir madde ise gümrüklerle ilgili. Şirketlerin, işletmelerin de Maliye ve Gümrük Bakanlığı ve ilgili kurumlarla ihtilafı var ise bu yasa da bu yer almakta. Diğer bir konu yatırım izleme koordinasyon diye bir kurul var, teşvik kapsamında eğer firmalar yatırım yaptıysa bu konuda bazı yatırım teşvik vergisinin emrettiği veya uygulanmasını gerektiren hususları yerine getiremedi ve cezalı durumuna düştüyse bu konuda da bu tür yatırım izleme koordinasyon kurulu tarafından izlenmektedir b tür işlemler. O kurula da borçlar varsa o borçlar aynı şekilde taksitlendirilip ödeme imkânı getirilmekte. Diğer bir vergi ÖTV, özel işlem vergisi, Damga Vergisi, Eğitime katkı Payı gibi vergileri de bu konuda taksitlendirip ödeme yapılabilir. Diğer bir vergi ilgili şirket veya kişilerin tabi olduğu oda var. İşte Ticaret Odası, Sanayi Odası, Tabipler Odası, Barolar Birliği gibi odalara kişilerin ve şirketlerin geçmiş borçları varsa 31.12.2022’ye kadar olan borçlarsa bu borcu da taksitlendirip ödeme imkânı getirmektedir. Başka bir konu da tütün ve alkollü içki faaliyetleri işletmelerinde bir takım Maliye Bakanlığı’nda olan borçları da bu kanun kapsamında taksitlendirmek mümkün. En sonda kişilerin BAĞ-KUR borcu var ise, BAĞ-KUR borcu da bu kanun kapsamında taksitlendirilip ödeme yapılabilmektedir. Taksitlendirildiğinde BAĞ-KUR'un sağladığı sağlık hizmetlerinden de yararlanması mümkün olacaktır. Kanun çok geniş kapsamlı. Trafik cezalarından bahsetmedik mesela. Trafik cezaları da bu kapsamda dahi cezalandırılabilecektir.”
“Matrah Artırımı”
“Matrah artırımı denince şirketler, işletmeler deftere tabi esnaflar düşünülmektedir. Ancak bu kanunda şöyle bir ayrıntı var. Matrah artırımında hiç vergi kaydı olamayan vatandaş örnek olarak verirsek, bir tarla alıp sattı diyelim 2018 yılında olsun bu. 2018 de alıp 2020 yılında da sattı. 500 bin liraya aldığı tarlayı 2 yıl sonra 1 milyon liraya sattığını düşünelim. 500 bin lira bir gelir elde etti. 2021 Mart ayında bu beyannameyi verip bu 500 bin liranın vergisini ödemek zorunda. Kanunda diyelim bunu unuttu, gözden kaçtı ödemediyse 2020 yılına ilişkin matrah artırımı yapıp bu durumdan kurtulabilir. Bu 2020 yılında bunu yaptığı takdir de ödeyeceği tutar 10 bin 575 lira. Bunu da 12 taksitle ödediği takdir de bunun tabi KDV yönünden de artırılması tavsiye edilir 1762 lirada KDV ödediği taktirde, 2020 yılında gerçekleştirdiği kazancı vergilendirilmiş sayabiliriz. Matrah artırımından bu şekilde yararlanabiliriz. “
“Beyanname verme ve ödeme süresi uzatıldı”
“2023 yılı birinci dönem geçici beyanname verme ve ödeme süreleri hakkında da konuşan Yeminli Mali Müşavir Yusuf Özer, “Geçici vergi verme süresi uzatıldı. Bu daha çok meslektaşlarımızı daha çok ilgilendiriyor.”
EYT ile ilgili merak edilenler...
Özer, “EYT ile ilgili en çok gelen sorular, zaten şu ana kadar bu kanun kapsamına giren tüm vatandaşlar Mart ayı içinde müracaatlarını yaptı. Tabi ki müracaat yapanlardan yaklaşık 2 milyon kişiden bahsediliyor Türkiye çapında. Bu da ilgili sosyal güvenlik kurumunda müthiş bir iş yığılmasına sebep oldu. Devlet fazla mesailerle falan bu yığılmayı gidermeye çalışıyor. Barada esas olan Mart ayı içinde müracaat yaptıysa vatandaşımız 1 Nisan’dan itibaren maaşın yatması haziran ayı ya da temmuz ayını da bulabilir. Hatta ağustos ayını da bulabilir, müthiş bir yığılma var. Vatandaşımız müracaat ettiyse ve EYT’nin kanun kapsamında ise işe giriş sayısı, gün sayısı itibari ile bu şartları taşıyorsa emekli olmaması, emekliliğinin herhangi bir şekilde emekliliğine engel teşvik edecek bir durum yok. Sadece zaman sorunu var. Zaten 1 Mart’ta müracaat ettiyse maaşı toplu olarak banka hesaplarına yatacaktır. İşveren kesimi ciddi bir kıdem tazminatı ile karşı karşıya. Bunu kendim de dahil ciddi bir kıdem tazminatı ile karşı karşıyayız. Tabi ki bunu da hükümet dedi ki bu işverenin kıdem tazminatı yükünü kamu bankaları kanalıyla KGF krediyle düzelteceğim dedi. İşverenler bu kıdem tazminatıyla ilgili bu kamu bankalarına müracaat ederse, kamu bankaları bu konuda destek verecektir. Çalışanlarla olan kısmı ise, EYT’den genç emekli arkadaşlar var 40 yaşına kadar olan. 40 yaş tam doruk noktası mesleki tecrübe anlamında. Bu anlamda bu tecrübeli arkadaşların piyasada kalifiye iş gücü sorunu var Türkiye’de sadece İzmir’de değil. Çok uç talepleri olmadığı sürece işsiz kalacağını düşünmüyorum. Staj dönemini saydırma da seçim döneminde gündem de oldu. Bu meclisten geçmesi gereken bir kanun. Bu yönce meclis kanun çıkarırsa tabii olabilir ama şu anda yürürlükte olan kanunla bu mümkün değil” diye konuştu.
