TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Sinancan Öziçer, Son Mühür TV’de yayınlanan Sıcak Bakış programında Ayşegül Koç’un sorularını yanıtladı. Öziçer; “Deprem sayısı periyodik işlemiyor, çeşitli etkenlerle değişiyor. 2023 yılında irili ufaklı olarak yaklaşık 74 bin deprem meydana geldi. Bu çok ciddi bir sayı. 2024’ü de yaşayıp göreceğiz. Depreme alışmamız gerekiyor. Önemli olan dinamik parametrelere göre binanın hazırlanması” dedi.
Japonya’da can kaybı neden fazla olmadı?
Öziçer; “Japonya kayalık zeminden meydana gelmiş adalar kümesi. Oradaki halk deprem bilinci açıcından çok bilgili. Binalarını da zemine ve kanunlara göre tasarlıyorlar. Ancak Türkiye’ye geldiğimizde Kahramanmaraş’ta meydana gelen 6 Şubat depremi belki nadirdir dünyada. 7.8 ve 9 saat içerisinde 7.6 büyüklüğüne deprem olması. Depremin odak noktasının tamamen yerleşim yerlerinin altında olması. Denetimler konusunda sıkıntılar olması. Şimdi bunların hepsini birleştirdiğimiz zaman bizde tablo böyle kötüleşiyor. Japonya’daki depremde dikkatimi çeken insanların oldukça sakin olması. Bilinçli bir yaklaşım var. Biz Kahramanmaraş’ta insanlarımızı enkaz altından çıkarırken ya bir evin koridorunda ya eşiğinde ya da apartmanın kapısının eşiğinde olduğunu gözlemledik. Korkuyla panikle oradan kaçmaya çalıştıkları için can kayıpları olduğunu gördük. Deprem anın evin sağlam eşyalarının yanında sırtınızı o eşyaya verip depremin bitmesini beklemek en doğru harekettir. Japonya’daki dönüm noktası Kobe depremidir. O depremde çok ciddi can kayıpları yaşanmıştır. 95’ten sonra çok büyük ders aldılar. Hızlı reaksiyon gösterdiler” açıklamasında bulundu.
”Yerel seçim bir fırsat olabilir”
Öziçer; “Kuzey Anadolu Fay Hattı Marmara Denizi’nin ortasından geçiyor. Yaklaşık 1.000 km uzunluğunda. Marmara’da meydana gelecek 7.4 büyülüğündeki bir deprem, merkezde belki de 7 büyüklüğünde bir etkiye sebep olacak. Sönümlemeden kaynaklı. Zeminin dinamik parametrelerine göre binanın hazırlanması lazım. İzmir için de gerekli. Üst düzey bir yönetmeliğimiz var. Ama buna uyulup uyulmadığı konusunda problemler var. Örneğin İzmir’de 30 ilçenin 10’unda Jeofizik Mühendisi var. Jeofizik anlamında, dinamik parametreler anlamında bir denetim olmadığını söyleyebiliriz. Deprem riski yüksek bir şehir için bu çok acı. Önümüzde bir yerel seçim var. Bu fırsat olabilir. Deprem biliciyle projeler oluşturmak daha faydalı olacaktır. Meslek odaları olarak bizlerde elimizden geleni yapmaya çalışıyoruz. Deprem sayısı periyodik işlemiyor, çeşitli etkenlerle değişiyor. 2023 yılında irili ufaklı olarak yaklaşık 74 bin deprem meydana geldi. Bu çok ciddi bir sayı. 2024’ü de yaşayıp göreceğiz” dedi.
Doğu Anadolu’da deprem riski sürüyor mu?
Hakkari’de art arda gelen 4.5 ve 4.4 büyüklüğündeki depremlere de değinen Öziçer; “Kahramanmaraş’ın bulunduğu Doğu Anadolu Fay Hattı ve Hatay’a baktığımızda birbirinden bağımsız. Ama oraları sismik olarak hareketli. 7’nin üzerinde art arda olan iki depremin artçıları tabii ki sürecektir. Buradaki artçılar yıllarca sürecektir. Hakkari’deki deprem buralardan bağımsız bir deprem. Bu büyüklükteki depremler normal karşılamamız gereken depremler” ifadelerini kullandı.
Deprem anında ne yapmalıyız?
Deprem anında yapılması gerekenler hakkında bilgi veren Öziçer; “Depremlerde hayatını kaybedenleri çoğu yapısal olmayan malzemelerden hayatını kaybetti ya da sakat kaldı. Deprem anında üzerimize düşebilecek malzemeleri sabitlemek zarar görme riskini oldukça azaltacaktır. Deprem anındaki en önemli adımda korkuyoruz ama ilk hissettiğimiz anda 3-5 saniyede dışarı çıkma ihtimalimiz varsa dışarı çıkalım. Eğer mümkün değilse sert, sağlam bir eşyaya sırtımızı dayayıp cenin pozisyonunda durarak depremi beklemek en doğru harekettir. Asansör, balkon, merdiven tamamen bağımsız bölümler, deprem ilk yıkılan ve hasar gören yerler. Buralardan uzak durmak gerekiyor” dedi.
