Bornova'nın çekirdeği, günümüzde Erzene olarak bilinen mahallenin Hükûmet Konağı'nın arkasında kalan kısmıdır. Bu bölge, 1800'lerden kalma iki katlı Rum evlerine ev sahipliği yapmaktadır. Erzene, 1924 Nüfus Mübadelesi'nden sonra Kavalalılar, Giritliler ve Yugoslavyalılar tarafından yerleşim yeri olarak tercih edilmiştir. Ayrıca, Erzene'nin yanında bir Roman mahallesi bulunmaktadır. Bu dönemlerde, Kavalalılar tarım arazilerinde tütün yetiştirirken, Giritliler sebze ve meyve yetiştirmiş ve Yugoslavyalılar da bölgedeki tekstil fabrikalarında çalışmışlardır.
Bornova'nın isminin kökeni hakkında çeşitli teoriler
Bornova, Osmanlı döneminin sonlarında önem kazanmıştır, özellikle de 1865'te Halkapınar'dan bir demiryolu hattının uzatılmasıyla. Bu durum, İzmir'in zengin Levanten aileleri için tercih edilen bir yerleşim yeri haline gelmesine neden olmuştur. Bornova, İzmir'e göre daha ferah bir ortama sahip olması ve mandalina bahçelerinin varlığıyla dikkat çekmiştir. Bornova'nın tarihine bakıldığında, Yeşilova Höyüğü'ndeki arkeolojik buluntularla insanların bu bölgede 8500 yıl öncesine kadar yerleşim kurduğu görülmektedir. Bu uzun geçmiş süresinde, Bornova'ya yerleşen çeşitli medeniyetlerin kültürel etkileriyle isim değişikliklerine yol açmıştır.
Burunova veya Burnova
Bornova'nın isminin kökeni hakkında çeşitli teoriler bulunmaktadır. Bunlardan biri, Bilge Umar'ın Prino Barys teorisidir, ki bu teori kaba meşe ağacı anlamına gelmektedir. Diğer bir teori ise, Ersin Doğer'in "prinobaris" ibaresinin eski Helence kaynaklarda yer alması ve zamanla "Bornova"ya dönüşmesidir.
Bunun yanı sıra, Bornova isminin Bîrunâbad, Burunova veya Burnova gibi farklı türevlerinin olduğu düşünülmektedir. Bu isimlerin kökeniyle ilgili çeşitli varsayımlar bulunmaktadır, ancak halk arasında en yaygın olanı, bölgenin ovaya doğru uzanan bir burun üzerinde kurulmasıyla ilişkilendirilmesidir. Bu nedenle, eski adı "Burunova"nın zamanla "Bornova"ya dönüştüğü düşünülmektedir. Bornova'nın ismi üzerindeki bu değişimler, bölgenin uzun ve karmaşık tarihini yansıtmaktadır.
