BÜNYAMİN DOBRUCALI /
Türkiye 280 metre uzunluğunda, 31.5 bin groston tonajlı, 62 yıllık nükleer/askeri geçmişe sahip olan Nae Sao Paulo gemisinin varlığından 29 Mart tarihinde Brezilya’dan çevreci bir aktivist tarafından atılan ‘Brezilya olarak biz kurtulduk’ tweetiyle haberdar oldu. Nükleer geçmişi nedeniyle ‘kirli bir geçmişe’ sahip olmasıyla dikkati çeken geminin ilk gündemi ‘asbest’ üzerinden oldu. Geminin daha önce sökülen ikizinde tam 760 ton asbest ortaya çıkmış, İzmir Aliağa’ya söküm için getirilecek gemide de 900 ton asbest olduğu konuşulmaya başlamıştı. SÖK Denizcilik tarafından 1 milyon 818 bin dolar karşılığında satın alındığı belirtilen Nae Sao Paulo İzmir’de her geçen gün alevlenen tartışmaları, bağlı olduğu Rio limanında sessiz bir şekilde izlemeye devam ediyordu.
BREZİLYA YÜKSEK MAHKEMESİ DUR DEDİ AMA!
Türkiye’deki tartışmalar kadar olmasa da Brezilya’da da hareketli dakikalar yaşanıyordu. Brezilya Yüksek Mahkemesi 4 Ağustos’ta geminin Guanabara Körfezi’ne geri dönmesi için ‘ihtiyati tedbir’ kararı almış ancak geminin 5 Ağustos’te Brezilya karasularını terk etmesine bu adım yeterli olmamıştı. Tüm gözlerin çevrildiği Nae Sao Paulo gemisi Hollanda bandıralı römorkör Alp Center’in eşliğinde Atlantik’i aşmak üzere yolculuğuna devam ediyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanı Murat Kurum’un açıklamasında ‘’ "Uluslararası bağımsız denetim kuruluşları ve Bakanlığımız denetim ekipleri gözetiminde notifikasyon şartında yer almasına rağmen ikinci bir denetim sürecinin işletilmemesi; tekrar istenen asbest ve diğer tehlikeli maddelerin bulunduğu yerlerin gemi planı üzerinde gösterilerek ve numune alınan noktaların fotoğraflanarak hazırlanması gereken ‘Tehlikeli Madde Envanter Raporunun’ Bakanlığımıza sunulmaması nedeniyle; 'NAE Sao Paulo' isimli gemi için verilmiş olan şartlı notifikasyon onayının iptal edilmesine karar verilmiştir. Bu karar doğrultusunda; geminin Türk karasularına girmesine izin verilmeyecektir” ifadelerine yer verilmişti.
TUNÇ SOYER: ÇİFTE ZAFER YAŞIYORUZ!
Bakan Kurum’un ‘gemiyi karasularımıza sokmayacağız’ açıklaması, zehir gemisinin Alağa’ya gelmemesi için direnen çevreci kesimlerde coşkulu bir sevince yol açtı. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, açıklamanın yapıldığı 26 Ağustos tarihine atıfta bulunarak ‘Bugün İzmir’in çifte bayramı kutlu olsun’ mesajıyla sevincini kamuoyuyla paylaştı.
PEKİ GERÇEKTEN TEHLİKE GEÇTİ Mİ?
Bakan Kurum’un açıklamasında da dikkat çektiği gibi geminin karasularımıza girmesine engel olan sadece alması gereken ve henüz almadığı ‘IMH’ yani ‘Tehlikeli Madde Envanter’ raporu. O belge alındığı ya da alınabildiği anda geminin Türk karasularına girip söküm için Aliağa’ya gelmesi çok da zor değil. Nae Sao Paulo gemisinin potansiyel tehlikesini kamuoyuyla paylaşan ilk isim olan Asbest Söküm Uzmanları Derneği Başkanı Mehmet Şeyhmus Ensari’ye göre ‘sadece büyük bir sineğin bataklığa girmesi şimdilik engellendi. Ancak bataklık hala yerinde duruyor.
GEMİ SÖKÜMCÜLER KENDİLERİ ÇALIP, KENDİLERİ OYNUYOR!
İzmir Aliağa’daki gemi söküm tesislerinin denetime kapalı olduğuna işaret eden Mehmet Şeyhmus Ensari, ‘kendileri çalıp, kendileri oynuyor’ vurgusunda bulundu. Ensari’ye göre Nae Sao Paulo gelse de gelmese de, o bölge zehir saçmaya devam ediyor.
TUNÇ BAŞKAN YANILIYOR
Tunç Soyer’in ‘zafer sarhoşu’ olduğuna dikkat çeken Mehmet Ensari, ‘ortada zafer/mafer yok. Tehlike sadece tek bir zehirli gemiyle ilgili değil. Bugün İzmir asbest soluyor. İzmir’den bize gönderilen molozlarda asbest bulduk. İzmir’in binaları, gaddarca, hunharca yıkılıyor ve Aliağa da İzmir de her gün zehir soluyor. Tunç Başkan çifte kutlama diyor ama ortada kutlanacak bir durum yok. İzmir’de sahte asbest raporları ortalıkta dolaşıyor. İzmir’de yaşamadığım için kendimi şanslı görüyorum’ mesajı verdi.
